Abdujalil razzaqov olamhaqida xususiy

A BD U JALIL R A Z Z A Q O V
OLAM HAQIDA X U SU SIY FALSAFA
Falsafada Olam , B orliq kabi tayanch tushunchalarning asoslanm agan 
turkum lanishiga va tabaqalanishiga y o ‘l q o ‘yish ularni tushunish va bilish 
jarayonini qiyinlashtirib, ilmda ham turli chalkashliklarning tugMlishiga 
olib keladi.
B izning fikrim izcha, turkum larga ajratayotganda O lam ning birorta 
ham sherigi yoki adashi y o 'qligini, y a ’ni u turkum larga ajralmasligini. 
uning tarkibiga kiruvchi B orliqlarning soni esa, to'rttadan oshmasligini 
unutm aslik kerak. E n g asosiysi, ushbu turkum lashlar ta ’lim otlarni 
soddalash tirish ga x izm a t qilishi kerak.
O lam tushunchasi bilan b o g ‘liq: Borliq, Reallik, M avjudlik, Dunyo, 
Tabiat, T abiiylik, Jahon, Harakat, M ateriya, Fazo, Vaqt. Haqiqat kabi 
falsafaning ontologiya boMimida q o ‘Haniladigan o‘ta muhim tayanch 
iboralar va tushunchalar borki, ularga tegishlicha substantsiyasini 
aniqlab, qoMlash chegarasini aniq belgilanm agan;
F alsafaning O ntologiya bo‘lim ida qoUlanadigan barcha tayanch 
iboralarni(ular barm oq bilan sanarli) aniqlab, ularning har birining o'ziga 
xos belgilarini(atributlarini) aniqlashtirgan holda kichik bir lugatga jam lab, 
q o 'llan ish chegarasini ham aniqlashtirish kerak. Vaqti- vaqti bilan ushu 
lu g a'tn i ham ilm iy kengashlardan o 'tk azib , yangilab turilishi kerak.
O lam va u bilan b o g 'liq tayanch tushunchalariga substantsion va 
relyativistik qarashlarni aralash qo41ab xatoga y o ‘l qo'yilgan;
O lam va B orliq tushunchasiga bir y o 'la Substantsion va Relyativistik 
nuqtai nazardan qarashga barham berish kerak: ilm da ulardan birini 
tan lash n in g vaqti keldi. N isbiylik nazariyasini yaratilish jarayonida y o 'l 
q o 'y ilg an va biz aniqlagan xatoliklar bizning bu taxlit xulosaga 
kelishim izga 
asos 
b o ‘lgan. 
(ushbu 
masala 
yuzasidan 
bizning 
m aqolalarim iz O 'R F akadem iyasiga havola qilingan).

---