Abdulla qodiriy nomidagi jizzax

Seskanuvchanlik - tirik organizmning biologik ahamiyatiga ega 
bo‘lgan ta’sirlariga javob qaytarish qobiliyatidir. Biotik, ya’ni biologik 
ahamiyatga ega bo‘lgan omillariga maxsus harakatlar bilan reaktsiya qilish 
usullariga tropizm yoki taksislar deyiladi. 
 
Instinktlar – hayvoning tabiiy ehtiyojlarini qondirish uchun qiladigan 
murakkab tug‘ma harakatlaridir.  
Ko‘nikma – bu hayvonlarda shartli bog‘lanishlar asosida yuzaga
keluvchi va avtomatik ravishda sodir bo‘luvchi harakatlardir, ya’ni biror 
faoliyatni takrorlanib turishi natijasida asta-sekin hosil qilingan xatti-
harakatlardir.
 
IZOHLI LUG‘AT 
 
ANTROPOMORFIZM - insonga xos hislat va xususiyatlarni tabiatdagi 
hodisalarga ko‘chirish (bog‘lash). Jumladan, hayvonlarda odam qobiliyati va 
sifatlari bor deb hisoblash. 
ONGSIZLIK - kishi ongiga borib yetmagan psixik jarayonlar 
majmuidir. 
ZOOPSIXOLOGIYA - psixologiya tarmoqlaridan bo‘lib, hayvon 
psixikasining taraqqiyotini o‘rganadigan sohadir. 
INSTINKT - xulq-atvor yoki xatti-harakatlarning oldindan genetik 
shartlangan usullaridir. 
AQLIY-INTELEKTUAL XATTI-HARAKATLAR - xatti-harakat 
turlaridan biri sifatida hayvon psixik taraqqiyotining cho‘qqisi hisoblanadi va 
eng avvalo hayvonlarning ayrim ko‘rgazmali harakatli vazifalarini bajara 
olishlarida yaqqol ifodalanadi. 
MALAKA - mashq qilish jarayonida ish-harakatlar bajarilishining 
avtomatlashgan usullari. 
ONG OSTI HOLATLARI - aktual ravishda anglab olinmaydigan 
psixik jarayonlar va psixik holatlar yig‘indisi bo‘lib, kishining xatti-
harakatlari va uning ong mazmuniga ta’sir etishga qodirligi. 
QO‘ZG‘ALUVCHANLIK - bu barcha tirik materiyaga xos hususiyat 
bo‘lib, tashqi qo‘zg‘ovchi omillar ta’sirida fiziologik holatlarni o‘zgartirib 
yuborish qobiliyatiga egadir. 
ONG - odamlarning ijtimoiy-tarixiy faoliyati vositasida paydo bo‘lib, 
ob’ektiv borliqni psixik aks ettirishning faqat insongagina xos yuqori usulidir. 
TROPIZMLAR - muhim biologik qo‘zg‘atuvchilar ta’sirida o‘simliklar 
harakati yo‘nalishining o‘zgarishi. 

---

378 
SEZGIRLIK - ayrim tirik organizmlarning qo‘zg‘ovchilar ta’sirini 
qabul qilish qobiliyati bo‘lib, sezgirlik qo‘zg‘olovchilarga nisbatan bevosita 
biologik ahamiyatga ega bo‘lgan signallik vazifasini bajaradi