Abdulla qodiriy nomidagi jizzax

Psixologiyaning tamoyillari quyidagicha:
1. Determinizm tamoyili; 
2. Ong va faoliyat birligi tamoyili; 
3. Psixika va ongning faoliyatda rivojlanishi tamoyili.
Tamoyil – ma’lum faoliyatni bajarishda tayaniladigan dastlabki 
qoidalar tizimidir.
Determinizm tamoyiliga ko‘ra, psixika yashash sharoiti bilan 
belgilanadi va sharoit o‘zgarishi bilan o‘zgaradi. 

---

367 
Ong va faoliyat birligi tamoyiliga ko‘ra, ong va faoliyat bir-biriga 
qarama-qarshi ham, aynan bir narsa ham emas. Ular bir butunlikni tashkil 
etadi. Ong faoliyatni ichki rejasini, dasturini tashkil etadi. Bu tamoyil psix-
ologlarga inson xulq-atvori, xatti-harakatlari va faoliyatlarini o‘rganish orqali 
xatti-harakatlardan ko‘zlangan maqsadlarga, muvaffaqiyatlarga erishishni 
ta’minlovchi ichki psixologik mexanizm, ya’ni psixikani ob’ektiv qonuni-
yatlarini ochishga imkon beradi.
Hozirgi zamon psixologiya sohalari hozirgi kunga kelib 300 dan 
ortiqni tashkil qiladi. Bu sohalar o‘ziga xos ob’ektga ega bo‘lib, bir-biridan 
farq qiladi. 
Professor A.V.Petrovskiy psixologiya fan sohalarini quyidagicha
tasniflashni ilgari surdi:

Aniq faoliyat turlarini o‘rganuvchi psixologiya sohalari. 

Rivojlanishning yosh xususiyatlarini o‘rganuvchi psixologiya sohalari. 

Shaxs va jamiyatga bo‘lgan munosabatni o‘rganuvchi psixologiya sohalari. 
Aniq faoliyat turiga ko‘ra psixologiyaning quyidagi turlari 
mavjud:
- mehnat psixologiyasi. Mehnat psixologiyasining bir nechta bo‘limlari 
mavjud; 
a) muhandislik psixologiyasi
b) aviatsiya psixologiyasi
v) kosmik psixologiya
- 
Pedagogik 
psixologiya. 
Pedagogik 
psixologiya 
bo‘limlari 
quyidagilardir: 
a) ta’lim psixologiyasi; 
b) tarbiya psixologiyasi; 
v) o‘qituvchi psixologiyasi; 
- Tibbiyot psixologiyasi. Uni quyidagi tarmoqlari mavjud:
a) neyropsixologiya — psixik hodisalar bilan miyadagi fiziologik tuzilishlar 
o‘rtasidagi nisbatni o‘rganadi; 
b) psixofarmakalogiya — dorivor moddalarning shaxs ruhiy holatiga ta’sirini 
o‘rganadi; 
v) psixoterapiya — bemorni davolash uchun ruhiy ta’sir vositalarini 
o‘rganadi; 
- Yuridik psixologiya. Uning quyidagi tarmoqlari mavjud. 
a) sud psixologiyasi
b) kriminal psixologiya
- Harbiy psixologiya. 
- Sport psixologiyasi 

---

368 
- Savdo psixologiyasi 
- San’at psixologiyasi 
- Ilmiy ijodiyot psixologiyasi
Rivojlanishning yosh xususiyatlarini o‘rganuvchi sohalar.