Abdullayev sayfulla fayzullayevich azimov sanjar samadovich avezov sherali naimovich

Bahs - munozara metodining afzalliklari: - o‗quvchilarni mustaqil 
fikrlashga undaydi; - o‗quvchilar o‗z fikrining to‗g‗riligini isbotlashga harakat 
qiladilar; - o‗quvchilarda eshitish qobiliyatining rivojlanishiga yordam beradi. 
Bahs - munozarametodining kamchiliklari: o‗qituvchidan boshqarish 
mahoratini talab etadi; o‗quvchilarning bilim darajasiga mos va qiziqarli bo‗lgan 
mavzu tanlash talab etiladi. 
Bahs - munozara metodini o‘tkazish bosqichlari: 
O‗qituvchi munozara mavzusini tanlaydi va qatnashuvchilarni taklif etadi. 
Bahs - munozara o‗qitish usulidan foydalanishdan maqsad nima uning afzalliklari 
darsning samaradorligini oshirish tamoyillari nimadan iborat degan savolga 
quyidagicha javob berish mumkin. 
1. Noan‘anaviy o‗qitish eng sodda qulay usul. 2. Mustaqil fikrlashni 
o‗rgatadi. 3. Ko‗p tarmokli. 4. Sodda va oson. 5. Bilim boyligini oshiradi.
6. Vaqtdan yutadi. 7. Qiziqarli o‗tadi. 8. Darsning samaradorligini oshiradi.
9. Dunyoqarashni kengaytiradi. 10. Tafakkurni rivojlantiradi. 11. O‗quvchilarining 

---

27 
diqqat e‘tiborini tortadi. 12. Har bir o‗quvchi bilan individual munosabatda 
bo‗ladi. 13. Xotirani kengaytiradi. 14. Izlanishga chorlaydi. 15. O‗quvchilarni o‗z 
ustida ishlashga chorlaydi. 
Xulosa qilib aytganimizda, hozirgi kunda ta‘lim jarayonida interaktiv 
metodlar, innovatsion texnologiyalar, pedagogik va axborot texnologiyalarini 
o‗quv jarayonida qo‗llashga bo‗lgan qiziqish, e‘tibor kundan – kunga ortib 
bormoqda, chunki shu vaqtgacha an‘anaviy ta‘limda o‗quvchi – talabalarni faqat 
tayyor bilimlarni egallashga o‗rgatilgan bo‗lsa zamonaviy texnologiyalarda esa 
ularni egallayotgan bilimlarini o‗zlari qidirib topishlariga, mustaqil o‗rganib, tahlil 
qilishlariga, hatto xulosalarini ham o‗zlari keltirib chiqishlariga o‗rgatadi. 
Bunday jarayonda o‗qituvchi shaxsni rivojlanishi, shakllanishi bilim olishi 
va tarbiyalanishiga sharoit yaratadi va shu bilan birga, boshqaruvchilik, 
yo‗naltiruvchilik funksiyasini bajaradi. Ya‘ni ta‘lim jarayonida o‗quvchi – talaba 
asosiy figuraga aylanadi.
Mazkur metodlar o‗quvchi – talabalarni bilimli etuk malakaga ega 
bo‗lishlarini ta‘minlaydi.
Hozirgi vaqtda 5 - 7 sinf o‗quvchilarning ijodiy kasbiy tayyorgarligi sifat va 
samaradorligini oshirishda quyidagi pedagogik texnologiyalarni qo‗llash maqsadga 
muvofiqdir: 
1. O‗quvchi faoliyatini faollashtirish va jadallashtirishga asoslangan 
pedagogik texnologiya – muammoli ta‘lim, turli xil o‗yinlar. 
2. O‗quv materialini didaktik jihatdan takomillashtirish va qayta ishlashga 
asoslangan pedagogik texnologiya. 
3. O‗quv jarayonini samarali boshqarish va tashkil qilishga asoslangan 
pedagogik 
texnologiya 
– 
tabaqalashtirilgan, 
individuallashtirilgan, 
dasturlashtirilgan ta‘lim texnologiyalari, ta‘limning jamoa usuli, guruhli, 
kompyuterli ta‘lim texnologiyalari. 
4. Rivojlantiruvchi ta‘lim texnologiyalari – o‗quvchi shaxsining ijobiy 
sifatlarini, ayrim sohadagi bilimlarini, ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish. 

---

28 
Ta‘lim - tarbiya jarayonini loyihalash, loyihalangan pedagogik texnologiyani 
pedagogik jarayonga tatbiq etish o‗qituvchidan texnologik loyihalash qobiliyatini 
talab etadi. Bu borada tadqiqotchilar quyidagi pedagogik talablarni ajratib 
ko‗rsatadi: 
- Pedagogikaning umumiy qonun - qoidalarini bilish; 
- ta‘limga texnologik yondoshuvga oid dastlabki manbalarni hamda 
loyihalash, individuallashtirish, texnologiyalashtirish jarayonlarining o‗zaro 
bog‗liqliklari haqida tushunchaga ega bo‗lish; 
- Ta‘limni taraqqiy ettirishda texnologiyalarning o‗rnini tushunish;
- O‗qitishni shaxsga yo‗naltirishning asosiy maqsad, turli shakl va 
darajalari haqidagi tasavvurga ega bo‗lish; 
- «individual yondoshuv», «o‗qitishni tabaqalashtirish», «individual 
o‗qitish» tushunchalari o‗rtasidagi bog‗lanish va farqlanishlarni bilish;
- O‗quv jarayonini tashkil qilish vositalari orqali o‗quvchining individual 
xususiyatlarini rivojlantirish yo‗llarini bilish; 
- Ta‘lim jarayonini shaxsga yo‗naltirishda individual rivojlantiruvchi 
texnologiyalar imkoniyatlarini bilish; 
- Ta‘lim - tarbiyani loyihalashga oid yondoshuvlar hamda loyihalashda 
asosiy bosqichlarni ajrata olish; 
- Texnologiyalashtirishning umumiy mezonlarini bilish; 
- Loyihalashga oid asosiy pedagogik ob‘ektlarni bilish; 
- Mavjud sharoitdan kelib chiqqan holda tashxislanadigan maqsad qo‗ya 
bilish; 
- O‗quv materialini o‗lchanadigan, kuzatiladigan darajada qismlarga 
ajratish; 
- O‗quv jarayonining mantiqiy tuzilishini qulaylashtirish. 
Ishimiz 
jarayonida biz «o‘quvchi faoliyatini faollashtirish va