Abduvohid Xudoyberdiev Badea Muhitdinova

 

O‘rtacha savollar 2-ON 

 

1.  Ifodali o‘qishning asosiy vositalari. (tayanch so‘zlar, urg‘u, pauza, intonatsiya). 

2.  O‘qituvchi nutqining mantiqiyligi. (mantiq, nutqning qismlari, nutqda aniqlik). 

3.  Nutqning  to‘g‘riligi  nutq  madaniyati  uchun  ahamiyatli  ekanligi.  (matndan  so‘zlar, 

adabiy talaffuzdan chetlashgan so‘zlar). 

4.  Ifodali o‘qish tarixi haqida so‘zlang. 

5.  Notiqlik san`ati va ifodali o‘qishning bir-biriga bog‘liqligi (adabiy nutq, rasmiy nutq, 

ifodali o‘qish, chiroyli nutq). 

6.  Temp haqida ma`lumot bering. (sur`at, daraja, hayajonli, iztirobli) misol keltiring. 

 

27 

7.  Ovoz va uning hosil bo‘lish manbalari. (hiqildoq, tog‘ay, tembr, ritm). 

8.  Ritmga misollar keltiring va sharxlang. 

9.  O‘zbek notiqligi tarixidan. (va`z, voiz). 

10. Mantiqiy urug‘u. Misol keltiring va tahlil qiling. 

11. Intoatsiya  (ovoz  tovlanishi)  haqida  ma`lumot  bering  (ritmik  ohangdorlik,  avtor 

maqsadi, ichki kechinma). 

12. Nutq texnikasi va uning turi (diktsiya, talaffuz, ohang). 

13. An`anaviy  she`r  o‘qish  va  A.Oripov  va  X.Xudoyberdievalarga  xos  yangi  she`r 

o‘qish (so‘z birikmasi, turoq, so‘zdagi urg‘u). 

14.  Pauzaning 3 xil turi. Grammatik pauza. Misol va tahlil qilish. 

15.  O‘qituvchining 

ovozdan 

foydalanishda 

e`tibor 

beriladigan 

xususiyatlar. 

(jarangdorlik, keng diapazonlik, xavodorlik, ixchamlik, moslashuvchanlik). 

16.  A.Oripovning “Iltimos” she`rining tahlili. 

17.  Ifodali o‘qishda badiiy-tasviriy vositalarning o‘rni. (ko‘chim, o‘xshatish, sinekdoha, 

metonimiya). 

18.  O‘qituvchi nutqining sofligi. (jargonlar, vulgarizmlar, idoraviy nutq). 

19.  Barmoq tizimidagi she`rlarni ifodali o‘qish. (bo‘g‘in, turoq, ritm). 

20.  X va H tovushining talaffuzi va ularga misollar keltiringg. (she`riy misol). 

21.  G‘azalda hijo ruknning o‘rni. Misol keltiring, tahlil qiling. 

22.  Ovozning  jarangdorligin  ta`minovchi  vositalar  haqida  ma`lumot  (tovushning 

tozaligi, tembrning yorqinligi). 

23.   Romanlarni  ifodali  o‘qishga  qo‘yilgan  talablar  (personaj  xulqi,  tabiati,  madaniy 

saviya, haYotdagi ishtiroki). 

24.  SH,  S  tovushlarining  qo‘llanishiga  misol  keltiring.  (so‘z  boshida,  oxirida,  o‘rtasida 

qo‘llangan so‘zlarni toping). 

25.  Aruz  tizimidagi  she`rlarni  ifodali  o‘qishga  qo‘yilgan  talablar.  (qisqa  hijo,  cho‘ziq 

hijo, hijo. rukn). 

26.  Grammatik urg‘u va unga misollar keltirish (nuqta, vergul, indov, ikki nuqta). 

27.  Nutq  ta`sirchanligining  ahamiyati.  Misollar  keltiring.  (mavzu,  manba,  reja,  imo-

ishora, kiyinish, samimiylik, odoblilik). 

28.  Erkin she`rlarni ifodali o‘qishga qo‘yilgan talablar. (turoq, hijo, pauza, urg‘u). 

29.  Matnni qayta ijodiy hikoyalash (hayajonli, matnning syujeti, erkin hikoya qilish). 

30.  H.Olimjonning “O‘rik gullaganda” she`rining tahlili (janri, vazni, bo‘g‘in, turoq). 

31.  Fanlararo  aloqalardan  foydalanib  muammoli  vaziyat  hosil  qilish.  (hamkorlik 

metod). 

32. Yangicha yozma ishlar o‘tkazish va unnng ijobiy tomonlari. (kuzatish, tadqiqot). 

33.  Ilmiy xulosalar chiqarish usullari. (qiyoslash, xulosa qilish). 

34.  Yuqori sinflarda ijodiy metodlar haqida (suhbat, ma`ruza). 

35.  Yuqori sinflarda ma`ruza turlari. (sharhli ma`ruza, suhbat ma`ruza). 

36.  Seminar darslari. (yubileylarga bag‘ishlangan, umumiy mavzular). 

37.  Lirik asarlarni o‘qish. (adabiy asarni o‘qishning shakliga ko‘ra turlari ekanligi). 

38.  Mustaqil ish shakli. (tadqiqot, topshiriq, adabiyotlar bilan ishlash). 

39.  Adabiyot metodikasi. (pedagogika tizimiga mansub mustaqil fan). 

40.  Epik asarlarni o‘rganish. (lavhalarga asoslanib ish ko‘rishning o‘rni). 

41. Yozma nutqning turlari va uning ahamiyati. (bayon, insho, diktant). 

 

28 

42.  Hajmi  katta  epik  asarlarni  o‘rganishda  o‘qituvchining  roli.  (nutq,  ifodali  o‘qish, 

suhbat). 

43.  Insho haqidagi metodik adabiyotlar. (darslik, qo‘llanma). 

44.  Ilmiy xulosalar chiqarish usullari. (qiyoslash, tadqiqot). 

45.  Epik asarni muammolar qo‘yib tahlil etish. (tuyg‘u, xissiyot, kayfiyat). 

46.  Adabiyot metodikasi vua ona tili. (nutq,ifoda usuli, til). 

47.  Muloqot metodi. (fikr almashuv, suhbat). 

48.  Dramatik asarning asosiy belgilari nimadan iborat. (sahna, rolga kirish). 

49.  Adabiy mazvudagi nazm darslari. (darslikka kirgan asarlar). 

50.  Sotsiologik usullar (adabiyot, darslarida so‘rovnoma o‘tkazish). 

 

 

 

 

 

Murakkab savollar  YaN 

1.  Adabiyot o‘qitish metodikasi  va X-XI asarlardagi qissaxonlar, rivoyatlar va va`zlar. 

(nutq o‘stirish, notiqlik). 

2.  Adabiyot  o‘qitishda  yangi  tamoyillar  qachon  kirib  keldi  va  ularning  ko‘rinishlari. 

(mustaqillik yillari). 

3.  Tayanch  sinflarda  (5-9  sinflar)  badiiy  asar  tahlilining  mazmuni.  (qiyoslash, 

taqqoslash, solishtirish). 

4.  Muammoli ta`lim. (o‘quvchilarni ijodiy fikrlashga o‘rgatishda). 

5.  Adabiyot  o‘qituvchisining  ish  o‘rganish  usuli  to‘rt  qisman  iborat  ekanligi. 

(tayyorgarlik ko‘rish, o‘qish). 

6.  Yakunlovchi mashg‘ulotning maqsadi. (bilimlarnixulosalash, yakunlash, baholash). 

7.  Adabiyot darslari (o‘quvchilarning ko‘ngli bilan, tuyg‘ulari bilan ish ko‘radigan). 

8.  Ibtidoiy  maktablarda  ifodali  o‘qish  (sa`diyxonlik,  xofizxonlik,  navoiyxonlik, 

mashrabxonlik). 

9.  Sovet  tuzumi  davridagi  o‘qitish  (badiiy  asarning  qimmati  undagi  sinfiylik, 

g‘oyaviylik, darajasi bilan o‘lchanganligi). 

10. Ichki  ko‘rgazmalilik  va  tashqi  ko‘rgazmalilik.  (ko‘rgazmalilikning  ikki  turi 

ekanligi). 

11. Asarning sahnada namoyish etish uchun bitilganligi. (muallifning ishtirok etmasligi). 

12. Erkin mavzudagi nazm darslari. (vatan, do‘stlik, non). 

13.  Qadimgi  yodgorliklarda  xalq  tarbiyasi  asoslarining  aks  etishi.  (Urxun  –  enasoy 

bitiklaridan). 

14. Yangi tamoyillar. (badiiy asar san`at namunasi sifatida o‘rganilishi). 

15.  Adabiy  o‘qish  darslarining  bosqichlari.  (asarni  o‘qishga  tayyorgarlik  ko‘rish,  asar 

bilan tanishish, asarni tahlil qilish va mashg‘ulotni umumlashtirish). 

16.  Badiiy  asar,  uning  timsollari,  asarni  ongli  idrok  qilish.  (ichki  ko‘rgazmalilik 

ekanligi). 

17.  Muammoli savollar yordamida munozara uyushtirish orqali muaamoli vaziyat hosil 

qilish. (savollar qo‘yish, muammoni echish). 

18. Yakunlovchi mashg‘ulotning shakllari. (alohida dars tarzida, -odatdagi darsning zviy 

qismi haqida). 

19.  O‘qituvchi  qirralari.  (Pedagogik  amaliyotchilik,  ilmiy  tadqiqotchilik,  ijtimoiy 

tashkilotchilik, badiiy vositachilik, badiiy ijrochilik qirralarini izohlash). 

 

29 

20.  Sharq  mutaffakkiri  hikmatlari.  (Al-Xorazmiy,  Farobiy,  Ibn  Sinolarning  ilm 

olishning ahamiyati haqidagi hikmatlari). 

21.  Yangi  tamoyillar.  (Mumtoz  adabiyot  vakillari  ijodining  islom  dini  bilan  aloqada 

o‘rganilshi haqida). 

22.  Ifodali  o‘qishning  asosiy  printsiplari.  (Matn  mazmunini  o‘quvchilarning  ongiga 

to‘liq, yorqin talaffuz, tabiiy ovoz va yoqimli ohang bilan o‘tkazish ekanligi). 

23.  Nimani? Qanday? Nima uchun? savollarining badiiy tahlildagi o‘rni. 

24.  Oldindan uyga topshiriq berish orqali muammoli vaziyat hosil qilish. (vazifa berish, 

matn ustida ishlash). 

25.  Nazm darsi va musiqa. (badiiy ijod, ifodali o‘qish, badiiy o‘qish bilan bog‘liqligi). 

26.  Yakunlovchi  mashg‘ulotlar.  (adabiy-nazariy  tushunchalar  haqida  ma`lumot  berish 

tarzi). 

27.  XIV  asrda  Ahmad  Yassaviy  va  Bahovuddin  Naqshband  ta`limotlari  haqida. 

Ularning keng tarqalishi. (shariat, tariqat, ma`rifat, haqiqat). 

28.  Yangi  tamoyillar.  (Adabiyot  o‘qitishda  o‘quvchini  shaxs  sifatida  tarbiyalashga 

e`tibor berilishi). 

29.  Tayanch sinflarda suhbat darsi va uni tashkil etish. 

30.  O‘ziga xos ko‘rsatmalilik. (o‘quvchilarda his-hayajon, zavq-shavq, fikr va mulohaza 

uyg‘otish, ya`ni faollik ifodali o‘qishning asosiy prinsiplari ekanligi). 

31.  Dramatik  asarning  asosiy  xususiyati.  (Monolog,  diolog  va  luqma  xususiyatli 

ekanligi). 

32.  Dars  vaqtida  asarni  o‘qishdan  oldin  muammoli  vaziyat  hosil  qilish.  (savol  qo‘yish, 

tposhiriq berish). 

33.  Hozirg ruhshunosli ilmi. (o‘quvchilarni badiiy asarni mantiqiy idrok qiluvchi, badiiy 

asarlarni  hissiy  idrok  qiluvchi,  badiiy  asarni  aralash  idork  qiluvchi  guruhlarga 

ajaratish haqida). 

34.  Ulug‘bek, Lutfiy, Jomiy, Navoiylarning ilm-fan taraqqiyotiga qo‘shgan hissalari. 

35.  Dramatik asarning o‘ziga xos xususiyati ekanligi. (Sahna, aprda. Ko‘rinish, remarka 

ishtirok etuvchilar). 

36.  O‘quv materialini qayta ko‘rish orqali muammoli vaziyat hosil qilish. 

37.  Naqshbandiylik ta`limoti va adabiyot o‘qitish metodikasi. 

38.  XVI-XIX asr boshlarida Turkistonda ilm-fan taraqqiYotida nisbiy tanazzul va uning 

sabablari. (urushlar, ilm-fandagi tushkunlik). 

39.  Tahlilning  turlari.  (individual  tahlil,  yaxlit  tahlil  (tekstual),  timsollar  asosida  tahlil, 

muammoli tahlil). 

40.  O‘quvchilarning  haYot  tajribalaridan  adabiy  materialga  bog‘liq  holda  muammoli 

vaziyat hosil qilish. 

41.  Sharxlab  o‘qishning  to‘rt  prinsipi.  (lingvistik  sharxlash,  tarixiy-moslab  sharxlash, 

adaiby-tarixiy sharxlash, g‘oyaviy-uslubiy sharxlash). 

42. Adabiyot  darslari.  (o‘quvchilarning  ko‘ngli  bilan,  tuyg‘ulari  bilan  ish  ko‘radigan 

dars ekanligi). 

43. XIX  asrning  2-yarmida  etishib  chiqqan  ma`rifatchilar  va  ularning  adabiy  merosi 

hamda adabiy ta`limga qo‘shgan hissasi. 

44. Adabiyot tarixini o‘ranishda g‘oyaviy-mazmunni Yoritish masalasi. 

 

30 

45. Sovet  tuzumi  davrida  badiiy  asar.  (asarning  qimmati  undagi  sinfiylik,  g‘oyaviylik, 

darajasi bilan o‘lchanganligi). 

46. O‘quv materialini qayta ko‘rish orqali muammoli vaziyat hosil qilish. 

47. Tuyg‘ularning  shaxsiyligi  va  ta`sirning  umuminsoniyligi  o‘rtasidagi  bog‘liqlik 

deganda nimani tushunasiz? 

48. Yangicha  yozma  ishlar  o‘tkazish  va  uning  ijobiy  tomonlari.  (kuzatish,  ijodiy 

yondashish). 

49. Adabiyot  o‘qitishda  yangi  tamoyillar  qachon  kirib  keldi  va  ularning  ko‘rinishlari. 

(mustaqillik davrida, 4 ta). 

50. XIX  asrning  II  yarmidaetishib  chiqqan  ma`rifatparvar  shorilar.  (Furqat,  Muqimiy, 

Zavqiy). 

 

 

 

ADABIYOT O‘QITISH METODIKASI FANINING BO‘LIMLARI 

1. ADABIYOT O‘QITISH USLUBIYATI FAN SIFATIDA 

1.  Adabiyot metodikasi-pedagogika tizimiga mansub mustaqil fan. 

2.  Adabiyot o‘qitish metodikasining pedagogika va Adabiyotshunoslikdan farqi. 

3.  Adabiyot o‘qitish metodikasining tadqiqiy predmeti va ob`ekti nima? 

4.  Adabiyot metodikasining ma`naviy tarbiyadagi roli. 

5.  Markscha-lenincha metodologiyaning zararli oqibatlari. 

6.  Turkistonda Adabiyot o‘qitishda tasavvuf falsafasining roli. 

7.  Naqshbandiylik ta`limoti va Adabiyot o‘qitish metodikasi. 

8.  Adabiyot o‘qitish metodikasining ilmiy-tadqiqot usullariga nimalar kiradi? 

9.  Kuzatish usuli. 

10. Tadqiqot suhbat usuli. 

11. O‘quvchilar ijodini o‘rganish usuli. 

12. Pedagogik tajriba usuli. 

13. Sotsiologik usullar. 

14. Ilmiy xulosalar chiqarish usullari. 

Adabiyot o‘qitish metodikasining bashqa fanlar bilan aloqasi 

1.  Adabiyot metodikasi va ona tili. 

2.  Metodikaning ruhshunoslik fani bilan aloqasi. 

3.  Metodika va tarix fani. 

 

2. Adabiyot o‘qitish metodikasi tarixidan 

 

1.  Adabiyot o‘qitish metodikasi va X-XI asrlardagi qissaxonlar, rivoyatlar va va`zlar. 

2.  Ibtidoiy maktablarda sa`diyxonlik, xofizxonlik, navoiyxonlik, mashrabxonlik. 

3.  Qadimgi Yodgorliklarda xalq tarbiyasi asoslarining aks etishi. 

4.  SHarq  mutafakkirlaridan  Al-Xorazmiy,  Farobiy,  Ibn  Sinolarning  ilm  olishning 

ahamiyati haqidagi hikmatlari. 

5.  XIV asrda Ahmad Yassaviy va Bahovuddin Naqshband ta`limotlari haqida. Ularning 

keng tarqalishi.  

6.  Ulug‘bek, Lutfiy, Jomiy, Navoiylarning ilm-fan taraqqiyotiga qo‘shgan hissalari. 

 

31 

7.  XVI-XIX asr boshlarida Turkistonda ilm-fan taraqqiyotida nisbiy  tanazzul va uning 

sabablari.  

8.  XVI-XIX asrlarda etishib chiqqan ma`rifatparvar shoirlar. 

9.  XIX  asrning  2-yarmida  etishib  chiqqan  ma`rifatchilar  va  ularning  adabiy  merosi 

hamda adabiy ta`limga qo‘shgan hissasi. 

10. 50-yillardagi adabiyot o‘qitish metodikasida yangi bosqich bo‘lganligi. 

11. Metodist  olimlardan  S.Dolimov,  G‘.karimov,  H.Ubaydullaev,  Q.Ahmedov, 

N.Zunnunov, S.Ismoilovlar faoliyati haqida. 

12. Sovet davridagi Adabiyot o‘qitishdagi yutuq va kamchiliklar. 

 

3. Adabiyot o‘qitishda yangi tamoyillar 

1.  Adabiyot o‘qitishda yangi tamoyillar qachon kirib keldi va ularning ko‘rinishlari. 

2.  Sovet tuzumi davrida badiiy asarning qimmati undagi sinfiylik, g‘oyaviylik, darajasi 

bilan o‘lchanganligi (misollar bilan). 

3.  Yangi tamoyillardan – badiiy asar san`at namunasi sifatida o‘rganilishi. 

4.  Yangi  tamoyillardan-mumtoz  adabiyot  vakillari  ijodining  islom  dini  bilan  aloqada 

o‘rganilishi haqida. 

5.  Yangi  tamoyillardan  –  adabiyot  o‘qitishda  o‘quvchini  shaxs  sifatida  tarbiyalashga 

e`tibor berilishi. 

6.  Yangi  tamoyillardan  –  har  bir  o‘quvchining  mustaqil  fikrlashi  uchun  imkoniyat 

yaratilishi haqida. 

 

 

4. O‘rta maktabda adabiyot o‘qitish bosqichlari 

 

 

1.  Maktabda adabiyot o‘qitish ikki bosqichga bo‘linishi (5-9 va litsey, kollejlar). 

2.  Tayanch (5-9 sinflar) sinflarda o‘qish darslarining mazmuni. 

3.  Adabiy o‘qish darslarining bosqichlari: asarni o‘qishga tayyorgarlik ko‘rish,  asar 

bilan tanishish, asarni tahlil qilish va mashg‘ulotni umumlashtirish. 

4.  Tayanch sinflarda ifodali o‘qish darslari (5-9 snf). 

5.  Tayanch sinflarda suhbat darsi va uni tashkil qilish. 

6.  Tayanch sinflarda kirish mashg‘ulotlari va uning turlari. 

7.  Yuqori  sinflarda  (litsey,  kollejlar)  adabiy-tarixiy  kursning  o‘qitilishi.  (Mazmuni, 

vazifasi, hajmi). 

8.  Yuqori sinflarda (litsey, kollejlar) o‘qitishda qo‘llaniladigan usullar. 

9.  Yuqori sinfda adabiyot kursining quyi sinf adabiyot kursidan farqli tomonlari. 

10. Adabiyot tarixini o‘rganishda g‘oyaviy-mazmunni yoritish masalasi. 

11. Adabiyot  tarixini  o‘rganishda  adabiyotning  taraqqiyot  yo‘llari  haqida  ma`lumot 

berish. 

12. Adabiyot tarixini o‘rganishda adabiy yo‘nalishlar haqida ma`lumot berish. 

13. Adabiyot tarixini o‘rganishda adabiy jarayon haqida ma`lumot berish. 

14. Yuqori sinflarda ijodiy metodlar haqida. 

15. Yuqori sinflarda ma`ruza turlari. 

16. Yuqori sinflarda suhbat va uning turlari. 

 

 

 

 

 

5. Kirish mashg‘ulotlari 

 

32 

1.  Kirish mashg‘ulotining maqsadi.  

2.  Kirish mashg‘ulotining turlari. 

3.  Sharxli va`zlar - kirish mashg‘ulotining turi. 

4.  Tarjimai holni o‘rganish. Kirish mashg‘ulotining bir turi. 

5.  O‘quvchilarni darsga qiziqtirish, kirish mashg‘ulotining bir turi. 

6.  Tarixiy ma`lumot berish, kirish mashg‘ulotining turi. 

7.  Lug‘at ustida ishlash, matn ustida ishlash, kirish mashg‘ulotining turlari ekanligi. 

8.  Adabiy asarni o‘qishning shakliga ko‘ra turlari nechta? 

9.  Sinfda va uyda o‘qish adabiy asarning shakliga ko‘ra turlari ekanligi. 

10. Ovoz  chiqarib  va  ovoz  chiqarmay  o‘qish  adabiy  asarni  o‘qishning  shakliga  ko‘ra 

turlari ekanligi. 

11. Sharxlab  o‘qish,  jo‘r  bo‘lib  o‘qish,  rollarga  bo‘lib  o‘qish,  adabiy  asarni  o‘qishning 

shakliga ko‘ra turlari ekanligi. 

12. Lirik asarlarni o‘qish adabiy asarni o‘qishning shakliga ko‘ra turlari ekanligi. Adabiy 

asarning o‘qishning mazmuni. 

13. Mantiqiy o‘qish badiiy asarni o‘rganishning mazmuniga ko‘ra turi ekanligi. 

14. Adabiy o‘qish badiiy asarni o‘rganishning mazmuniga ko‘ra turi ekanligi. 

15. Ifodali o‘qish badiiy asarni o‘rganishning mazmuniga ko‘ra turi ekanligi. 

16. Badiiy o‘qish badiiy asarni o‘rganishning mazmuniga ko‘ra turi ekanligi. 

 

6. Ko‘rgazmali qurollar 

1.  Ko‘rgazmalilikning muhim roli. 

2.  Ichki ko‘rgazmalilik va tashqi ko‘rgazmalilik, ko‘rgazmaliliknig ikki turi ekanligi. 

3.  Badiiy asar, uning timsollari, asarni ongli idrok qilish ichki ko‘rgazmalilik ekanligi. 

4.  Tashqi ko‘rgazmalilikk qaysilar kiradi? 

5.  O‘qituvchining  nutqi,  ifodali  o‘qish,  tarixiy  hujjatlarni  o‘qib  berish,  tasviriy  san`at 

asarlaridan  foydalanish,  haykaltaroshlik  va  me`morchilik    asarlari,  yozuvchi  hayoti 

va ijordiga oid jadvallar, xaritalar texnika vositalari tashqi ko‘rgazmalilik ekanligi. 

1.  Ifodali o‘qishning tarixiy taraqqiyoti. 

2.  Ifodali o‘qish va uning ko‘rinishlariga qaysilari kiradi? 

3.  Matnning  mohiyatini  tushunib  o‘qish,  ya`ni  onglilik  ifodali  o‘qishning  asosiy 

ko‘rinishlaridan ekanligi. 

4.  Matn  mazmunini  o‘quvchilarning  ongiga  to‘liq,  yorqin  talaffuz,  tabiiy  ovoz  va 

yoqimli ohang bilan etkazish ifodali o‘qishnig asosiy printsiplaridan ekanligi. 

5.  O‘ziga  xos  ko‘rsatmalilik,  o‘quvchilarda  his-hayajon,  zavq-shavq,  fikr va  mulohaza 

uyg‘otish, ya`ni faollik ifodali o‘qishning asosiy printsiplari ekanligi. 

6.  Nafas  va  ovoz,  dikgiya,  intonatsiya,  pauza,  urg‘u  va  ritm  ifodali  o‘qish  vositasi 

ekanligi. 

7.  Ifodali o‘qish vositalariga qaysilar kiradi? 

 

 

7. Badiiy asar tahlili 

 

1.  Tayanch sinflarda (5-9 sinflar) badiiy asar tahlilining mazmuni. 

2.  Badiiy asar tahlilining adabiy tahlildagi o‘rni. 

3.  Badiiy tahlilning asosiy maqsadi nima? 

 

33 

4.  Nimani? Qanday? Nima uchun? savollarining badiiy tahlildagi o‘rni. 

5.  Badiiy adabiyot badiiy izlanish ekanligi. 

6.  Tahlil fikrlar rangbarangligining namunasidir. 

7.  Tahlilning  turlari:  individual  tahlil,  yaxlit  tahlil  (tekstual),  timsollar  asosidda  tahlil, 

muammoli tahlil. 

8.  Tahlilning turlariga nimalar kiradi va uning mazmuni. 

9.  Badiiy asar go‘zallik namunasi deganda nimani tushunasiz. 

10. Lirik asarlarni o‘rganishning o‘ziga xos xususiyatari. 

11. Epik asarlarni o‘rganishning o‘ziga xos xususiyatari. 

12. Dramatik asarlarni o‘rganishning o‘ziga xos xususiyatari. 

13. Adabiy asarlarni janr xususiyatiga ko‘ra o‘rganishga nimalar kiradi. 

14. Lirik asar tahlilida badiiy shaklning etakchi o‘rin  tutishi. 

15. Tuyg‘ularning  shaxsiyligi  va  ta`sirning  umuminsoniyligi  o‘rtasidagi  bog‘liqligi 

deganda nimani tushunasiz? 

16. Lirik asarlar tahlilida ifodali o‘qishning ahamiyati. 

17. Nima  uchun  lirik  asar  mazmuni  va  mavzuni  belgilashni  badiiy  tahlil  sirasiga 

kiritilmaydi? 

18. Tuyg‘uni aytib tushuntirsa bo‘ladimi? 

19. Nima uchun lirik asarlar tahlilini tuyg‘ular va kechinmalar tahlili deymiz. 

20. Epik asarlarni o‘rganishda lavhalarga asoslanib  ish ko‘rishning o‘rni. 

21. Epik asarni muammolar qo‘yib tahlil etish. 

22. Hajmi katta epik asarlarni o‘rganishda o‘qituvchining roli. 

23. Epik asarlarni o‘rganishda qismdan butunga yoki butundan qismga qarab tahlil etish 

usuli. 

 

1.  Dramatik asarning asosiy belgilari nimadan borat. 

2.  Asarning sahnada namoyish etish uchun bitilganligi va muallifning ishtirok etmasligi 

dramatik asarning asosiy belgisi ekanligi. 

3.  Dramatik asarning asosiy vositasi nima? 

4.  Dramaning o‘ziga xos xususiyatlariga qaysilar kiradi. 

5.  Monolog, diolog va luqma dramatik asarning asosiy xususiyati ekanligi. 

6.  Sahna,  parda,  ko‘rinish,  remaria  ishtirok  etuvchilar  dramatik  asarning  o‘ziga  xos 

xususiyati ekanligi. 

 

8. Noan`anviy darslar 

 

1.  Senariyli o‘qitish. 

2.  Badiiy asarni chuqur o‘zlashtirishda stsenariyli darsning o‘rni. 

3.  Konferentsiya darslari rejasi. 

4.  Nazm darslari va uning rejasi. 

5.  Musobaqa darslarining rejasi. 

6.  Darslarda  o‘tkir  zehlar  musobaqasi,  o‘ylab  top,  mo‘jizalar  maydoni  kabi  usullardan 

foydalanishning ahamiyati. 

7.  Seminar dars rejasi. 

9. Yozma nutq 

 

34 

 

1.  Yozma nutqning turlari va unig ahamiyati. 

2.  Insho, yozma nutq, reja, epigraf tushunchalariga izoh bering. 

3.  Tezis, dalil, xat boshi tushunchalariga izoh bering. 

4.  Insho turlari. Adabiy, adabiy-ijodiy, ijodiy yoki erkin insholar. 

5.  Adabiy inshoning turlari: yozuvchi hayoti va ijodiga oid, yozuvchi ijodidagi ma`lum 

bir mavzu bo‘yicha, asarning g‘oyaviy-badiiy tahlili, asardagi timsollar tavsifi. 

6.  Adabiy-ijodiy insho va uning mavzusi. 

7.  Ijodiy yoki erkin insholar va ularnig mavzulari. 

8.  Insho rejalari. Sodda reja, murakkab reja. 

9.  Inshoga tayyorgarlik ko‘rish. 

10. Insho uslublari: ilmiy uslub, publitsist uslub, badiiy uslub. 

11. Insholarni tekshirish va baholash. 

12. Insho haqidagi metodik adabiyotlar. 

13. Yangicha yozma ishlar o‘tkazish va uning ijobiy tomonlari. 

 

10. Muammoli o‘qitish 

 

1.  Muammoli ta`limning o‘quvchilarni ijodiy fikrlashga o‘rgatishdagi ahamiyati. 

2.   Muammoli vaziyat hosil qilish yo‘llari nechta (6 ta). 

3.  Muammoli  savollar  yordamida  munozara  uyushtrish  orqali  muammoli  vaziyat  hosil 

qilish. 

4.  Oldindan uyga topshiriq berish orqali muammoli vaziyat hosil qilish. 

5.  Dars vaqtida asarni o‘qishdan oldin muammoli vaziyat hosil qilish. 

6.  O‘quv materialini qayta ko‘rish orqali muammoli vaziyat hosil qilish. 

7.  O‘quvchilarinig  haYot  tajribalaridan  adabiyot  materialga  bog‘liq  holda  muammoli 

vaziyat osil qilish. 

8.  Fanlararo aloqalardan foydalanib muammoli vaziyat hosil qilish.