Abu rayhon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti «bosim ostida payvandlash»
Termodeformatsiya jarayonlarining payvandlash joyi
Download 1.7 Mb. Pdf ko'rish
|
Bosim ostida payvandlash
- Bu sahifa navigatsiya:
- 4.5. Qoldiq zo‘riqishlarning yuzaga kelishi
|
4.4. Termodeformatsiya jarayonlarining payvandlash joyi
metalining xossalariga ta’siri Payvandlash jarayonida metall termodeformatsiya ta’siriga uchraydi, bu ta’sir, o‘z navbatida, o‘zak va chok yaqinidagi metallning tuzilmasi hamda xossalariga ta’sir ko‘rsatadi. Kam uglerodli po‘latni payvandlashda (7.5-rasm) o‘zak (1) ga tutashuvchi tor joy (2) da donalar chegaralari eriydi. 4.5-rasm. Kam uglerodli po‘latni payvandlashda tuzilmasining o‘zgarishi: 1 – o‘zak; 2 – donalar chegaralari qisman eriydigan joy; 3 – ortiqcha qiziydigan joy; 4 – toblanadigan joy; 5 – qisman toblanadigan joy; 6 – bo‘shashadigan va qayta kristallanadigan joy. 40 Chegara atrofida yirik donli tuzilmaga ega bo‘lgan o‘ta qizish joyi (3) o‘rin oladi. A s3 nuqtadan ortiq qizigan joylarda (3–5) tez sovish natijasida martensit aralashmalari paydo bo‘lishi mumkin, ammo bu joylarning nuqtalarning mustahkamligiga umumiy ta’siri juda kichik bo‘ladi. 4.5. Qoldiq zo‘riqishlarning yuzaga kelishi Sovish bosqichida payvandlash joyida cho‘kish erkin emasligi va siqish kuchi ta’sir qilishi natijasida metallning o‘ta zo‘riqqan holati yuzaga keladi. Ichki zo‘riqishlarning taqsimlanish turi vaqt bo‘yicha o‘zgaradi, chunki u nafaqat cho‘kish va tashqi bosimga, balki metallning plastik deformatsiyaga qarshiligiga ham bog‘liq bo‘ladi. Sovishning boshida yoki D ning nisbatan kichik kiymatida z o‘q bo‘ylab cho‘kish pay F ta’sirida metallning deformatsiyalanishi bilan sezilarli darajada qoplanadi, nuqtali payvandlashda bu yo‘nalishda cho‘zuvchi zo‘riqishlar katta bo‘lmaydi, elektrodlar oldida esa ko‘pincha qoldiq siquvchi zo‘riqishlar paydo bo‘ladi. Bo‘ylama yo‘nalishda (r o‘q bo‘ylab) cho‘kish deyarli qoplanmay qoladi, chunki sovish hisobiga quyma o‘zak atrofida o‘ziga xos bikr sinch hosil bo‘lib, u bu yo‘nalishda tashqi kuch ta’sirida deformatsiyaga to‘sqinliq qiladi. Shu sababli payvyndlash joyining markaziy qismida qoldiq, radial r va aylana zo‘riqishlar hosil bo‘lish jarayonlari rivojlanadi. Download 1.7 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|