Abulqosimov h. P., Muminov n. G

Nazorat savollari: 
1. Xufyonalik deganda nimani tushunasiz? 
2. Xufyona iqtisodiyot tushunchasining mazmuni nimadan 
iborat? 
3. Xufyona iqtisodiyot tushunchasining mazmuniga qanday 
metodologik yondashuvlar mavjud? 
4. Xufyona iqtisodiy faoliyat turlari nimalardan iborat? 
5. Xufyona iqtisodiyotning qanday shakllari bor? 
6. Xufyona iqtisodiyotning asosiy sohalarini ta’riflang. 
7. Xufyona iqtisodiyot sektorlarining farqlarini ko‘rsatib bering 
8. Xufyona iqtisodiyotning rivojlanish sabablari va omillari 
nimalardan iborat? 
9. Xufyona iqtisodiyotning rivojlanish oqibatlarini tushuntirib 
bering. 
10. Xufyona iqtisodiyotning salbiy va ijobiy oqibatlarini izohlab 
bering. 
 

---

II BOB. XUFYONA IQTISODIYOTNI O‘LCHASH VA 
UNING MIQYOSLARI 
 
2.1. Xufyona iqtisodiyotni o‘lchashning mikrousullari 
2.2. Xufyona iqtisodiyotni o‘lchashning makrousullari 
2.3. Xufyona iqtisodiyot miqyoslari. 
2.4. O‘zbekiston Respublikasida xufyona iqtisodiyot 
ko‘lami. 
 
2.1. Xufyona iqtisodiyotni o‘lchashning mikrousullari 
 
Xufyona iqtisodiyot miqyosini o‘lchash murakkab masaladir. Bu 
hol Xufyona iqtisodiyotning pinhoniy xususiyatga egaligi va u har 
qanday o‘lchash va hisoblardan chetda bo‘lishga intilishi bilan 
bog‘liqdir. Lekin yashirin faoliyatning hajmiga baho berish iqtisodiy 
rivojlanishni tahlil etish va davlat iqtisodiy siyosatini shakllantirish 
uchun zarurdir. Rivojlangan mamlakatlarda xufyona iqtisodiyot 
ko‘lamlarini aniqlashda quyidagi usullardan foydalaniladi: 
1. Indikatorlar uslubi. Ularning tarkibida to‘g‘ridan-to‘g‘ri va 
bilvosita (egri) uslublar mavjud. To‘g‘ridan-to‘g‘ri uslublar o‘z 
ichiga maxsus kuzatuv, so‘rovlar o‘tkazish, ayrim soliq to‘lovchilar 
daromadlari va xarajatlari o‘rtasidagi nomuvofiqliklarni aniqlash 
maqsadida tekshirishlar, tahlillar o‘tkazishni o‘z ichiga oladi. 
Bilvosita (egri) uslublar o‘z ichiga bandlik ko‘rsatkichlari bo‘yicha, 
monetar uslublarini o‘z ichiga oladi. 
2. Yengil modellashtirish uslubi, ya’ni determinantlarni 
baholash. Ushbu uslubda xufyona iqtisodiyotni aniqlashtiruvchi jami 
ko‘rsatkichlar tanlab olinib, uning nisbiy hajmlari hisoblanadi. 
3. Tarkibiy uslublarda turli ishlab chiqarish tarmoqlarida 
xufyona iqtisodiyot hajmlari to‘g‘risidagi ma’lumotlar, axborotlardan 
foydalaniladi. 
4. Aralash uslublarda xufyona iqtisodiyot hajmlariga bog‘liq 
o‘lchovlardan ya’ni determinant va indikatorlarni hisobga olgan 
holda modellar yaratiladi. 
5. Xufyona 
iqtisodiyotni 
baholashda 
makroiqtisodiy 
ko‘rsatkichlarni integral baholash. 

---

6. Rasmiy statistika ko‘rsatkichlarini turli qayta va