Abyssal-abissal
Download 1.55 Mb.
|
LUG\'AT 185
- Bu sahifa navigatsiya:
- Yer mag izi
|
GidrosfYera — suv sobiri. GidrosfYera umumiy sajmining 94% okean
va dengizlardir. 4% Yer osti suvlariga, 2% chasi muz va sorlarga (asosan, Arktika, Antarktika va Grenlandiyada), 0,4% chuqurlikdagi suvlarga (haryolar, kullar, botsoqliklarga) turri keladi. LitosfYera — qattits Yer sobiri. LitosfYera Yer pusti va mantiyaning yuqori qismidan iborat bo‘lib, «Yerning qattits tosh qismi» deyiladi. Uning tarkibi va xususiyatlari satsid a asosan taxminiy ma’lumotlargina bor, chunki Yer pustining eng ustki qisminigina (1—13 km gacha) bevosita kuzatib bo‘ladi. Yerning chuqur qatlamlari turrisidagi ma’lumotlar esa turli xil geofizik usullar natij asida olinadi. Ulardan eng ishonchlisi buylama va kundalang to‘lqinlarining Yerda tarsalishi va tezligiga asoslangan seysmik usuldir. LitosfYera yuqori qismi Yer pusti bo‘lib, tarkibi xilma-xil va eng murakkab sfYeradir. Yer pustining tagida mantiya j oylashgan. U uch qatlamdan iborat bo‘lib, Moxorovichich yuzasidan 2900 km gacha chuqurlikka cho‘zilib, ush a Yerda Yerning yadrosi bilan chegaralanadi. V va S qatlamlar yuqori mantiyani (salinligi 850—900 km ), D qat lam quyi mantiyani tashkil etadi (salinligi 2000 km cha). YUqori mantiyaning quyi qismi uiiig xossalarini kashf etgan seysmolog nomi bilan — GutenbYerg qatlami (astenosfYera), deb ataladi. GutenbYerg qatlamida seysmik to‘lqinlarning tarsalish tezligi undan yuqori va pastdagi qatlamlardagidan kichikroq. Pastroqdagi S qatlam (Golitsin qatlami); seysmik to‘lqinlar tezligi pastga tomon orta boradi. Buylama to‘lqinlar 8— 11,3 km/sek gacha, kundalang to‘lqinlarning tarsalish tezligi 4,9—6,3 km/sek gacha etadi. Yer mag izi — o‘rtacha salinligi 3400 km. Tashqi magiz (E qatlam) 2100 km ga va oralits magiz (G qatlam) 200 km ga teng. M arkaziy magiz 1100 km ni tashkil etadi. ZYERKALOSKLADCHATOSTI — FOLDING MIRROR Burmalanish yuzasi. Bir stratigrafii qatlam buyicha bir gurux, burmalanish kulflarini tutashtirib to‘rgan deb f araz silingan yuza. B. yu. gorizontal, qiya, burtma (antiklnnoriylarda) va bukilgan (sinklinoriylarda) xamda murakkab zinasimon shaklda bo‘lishi mumkin. B. yu. ning shakli tektonik relef bilan bog‘liqdir. Download 1.55 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|