Abyssal-abissal

KOTLOVINA OKRAINNOGO MORYA — KOTLOVINA MARGINAL SEAS CHekka dengiz qozonsimon botiqlish. YOn bag‘irlari tikka tushgan, osti
gekks yoki to‘lqinsimoya botiklik bum b, okeandan yoysimon joylashgan
Yerollar bilan ajralib turadi.

KREMNIY — SILICON Kremniy Mendeleev davriy sistemasining IV gruppasiga mansub kimyoviy element. Tartib nomYeri 14, K. birikmalari insonlarga tosh davridan ma’lum. Bundan bir necha ming
yillar ilgari mehnatda va ovda
goshdan yasalgan qurollardan foydalanilgan. Miloddan 3 ming yil chamasi ilgari kadimgi Misrda shisha ishlangai. YA. BYerillius 1824—25 yillarda sof K. ni birinchi bo‘lib aj -
ratib olgan. K. kisloroddan So‘ng tabiatda eng keng tarqalgan element.
Yer pustining og’irlik jihatidan
29,5% ini tashkil qiladi. Tabiatda
K. faqat birikmalar (ko‘pincha qumtosh kremniy oksidi) holida uchraydi. K. ba’zi o‘simlik va hayvon tuzimalarida ham mavjud. K. amorf va kristall holatda bo‘ladi. Kristall K. xuddi pulatdek yaltiraydigan metalmas modda, suyuklanish tempYeraturasi — 1423S, qaynash tempYeraturasi — 2600 °S. Mutlako sof K. elektrni deyarli o‘tkazmaydi.Ammo ozgina boshqa metall kushilsa,yaxshi utkazadi. Kimyoviy birikmalard a K. to’rt valentli; ayniksa kristalli K. kimyoviy jixatdan uncha akgiv emas. U odatdagi tempYeraturada
f aqat ftor bilan birikadi. Amorf
K. qizdirilgan kislorod, galogen va
oltingugurt bilan oson reaksiyaga kirishadi. K. ga kislota ta’sir etmaydi.

KRIVAYA BATIMETRICHESKAYA — CURVE BATHYMETRIC Batimetrik egri chiziq — okean,dengiz yoki ular bir qismi tubining chuqurlik darajasini grafik usulda kursatuvchi gipsografik egri chiziqning bir xili. Unda suv osti relefining eng ko‘p joyini egallovchi faqat ikki asosiy geomorfologik satx — qit’a sayozligi va dengiz yoki okean uzani ko‘rsatiladi.

KRIOLIT — CRYOLITE Kriolit (yunon. krios— muz, sovuq, ayoz litoe — tosh) — m-l. Monoklin singoniyali. qovushqokligi yoq, ammo (001) va (PO) yuzalari bo’ylab ajralish xususiyatiga zga. SHu sababli ko‘psimon (psevdoko‘pik), ba’zida oktazdrga va kalta prizmaga uxshagan kristallari uchraydi. Dagal, doiador agregatlar xam hosil kiladi. Odatda rangsiz tinik yoki xira shaffof va oq, ba’zan (kushimchalar tufayli) qo‘ng‘ir yoki kizgish tusda bo‘ladi. CHizigining rangi oq. SHishasimon yaltiraydi, ba’zida ivigan korga uxshaydi yoki moy singari yaltiraydi. Qat. — 2,5. S.og. — 2,97. Anizotrop.Peglatitlar tarkibida topaz, flyuorit bilan birga uchraydi. Ko‘p mikdorda atigi ikki joyda topilgan: Rarbiy Grenlandkyadagi Ivigtut konining granit pegmatitlarida va Uraldagi Miass shahri atrofida. K. Yeritmasi elektrolitik usulda alyuminiy ishlab chiharish jarayonida elektrolit sifatida foydalaniladi. Turli emallar
(sir) tayyorlashda qo’llaniladi. Xoznrgi vaqtda metallurgiya soxasida ishlatiladigan K. aksariyat So‘n’iy usulda (flyuoritdan) tayyorlanadi.