Achchiq haqiqat
OPAJON IM BO R EDI. Birinchi qism
Download 0.84 Mb. Pdf ko'rish
|
ACHCHIQ HAQIQAT
|
9
OPAJON IM BO R EDI. Birinchi qism CHAQIRIQ QOG'OZI Meni qishlog'im izdagi jam iki o ‘g‘ il bolalar yo ko‘rishadi, shuning uchun ham menga «besh bolali> laqab qo'yishgan. Besh bolali deyishlariga, rostini aytsam, uncha ja chiqmaydi. Nega desangiz, chindan ham roppa- beshta ukam bor. Beshoviniyam o'zim katta qilgan opam traktorchi, urush boshlanganidan buyon kec yu kunduzi dalada. Otam b oisa , bola yupatishni bilmaydi, ukalarim yigiagudek bo'lsa, to'nini yelk; tashlab sekingina guzarga jo'nab qoladi. Bolalar meni nega yomon ko'rishlarini aytsam, men tufayli yo opasidan, yo otasidan dakki eshitadi. ahmoq, kun bo‘yi ko'cha changitib o'ynaysan, sen 1 O rif b o is a ukalariniyam o'ynatadi, uy ishlarini tinchitadi...» deb quloqlaridan cho'zishadi. Bir mahallamizdagi bolalar to'planib: «Sen ahmoqni 1 suvga pishamiz», - deb o‘rtaga olib qolishdi. - Mayli, - dedim parvoyimga ham keltirmay, - 1 o ‘ n kundan buyon b e t-q o iim n i yuvganim y o ‘ q bahonada cho'milib olaman. - Endi seni o ‘y inga qo‘shmaymiz, - deyishdi, bolalar. - Unda sizlarga bittayam afandi aytib bermaym deb yana bo'sh kelmadim. Ajrtgandek, sizga gapirib bermadim shekilli, biz qishloqni Afandi qishloq deyishadi. Kattalr u y tursin, men tengi, mendan kichkina bolalar ham biriga afandi aytib, bir-birini qiqirlatib kuldirishni. juda ham yaxshi kurishadi. Men hammasidan ham 10 bilaman. Soy mahalladagi o'zim bilan birga o'qiydigan Mahmud sallani ham, Qibla m ahalladagi Olim mallaniyam og'iz ochtirmay qo‘yaman. Mana, hozir ham tomda o 'tirib makka uqalayapm an-u, qiziq-qiziq afandilarni o'ylab, o ‘zimni-o‘zim ovuntirib, o‘zimni-o‘zim kuldirib o'tiribm an ... H o‘ narida, jarlik orqasidagi yalanglikda boisa, o'rtoqlarim ko'zimni kuydirib varrak uch irishyapti, osm onda katta-k ich ik varraklar shunaqangi ko'pki, biri shoh tashlab, boshqasi havolab, chiroyli uchyaptiki, bepoyon osmonda xuddi qush bozori boiayotganga o'xshaydi. Yoki men ham varragim ni ko'tarb, o'sha yoqqa yugurib qolsammikin... Xo'sh, makkani ertaga uqalasak nima boiibti, sigirning tagini buguncha tozalamasa ham b o ia d i, sut berm aganidan keyin hadeb tozalayve- ramanmi! Poya qirqish kerak, o ‘tin yorishim kerak... Uf- uf, qay birini qildim endi? Yo‘q, men ham birpas o'yriab kelaman. Shunday deb sekin o'rnimdan turayotgan edim, ko'chada qo'ylarini oldiga solib haydab, varragini boshi uzra avaylab ko'tarib borayotgan Akrom bilag‘onga ko'zim tushib qoldi. Qarab turgan edim: - Ha, oyimqiz, tomga chiqib oftob chuvoqda ko‘rpa qaviyapsanmi, - deb so'radi. - 0 ‘zing oyimqizsan, bildingmi! - dedim achchig'im chiqib. - Idish-tovoq yuvishing yolg'onmi? - Yolg'on! - Kir yuvishing-chi? - Yolg'on! - Sigir sog‘ishing-chi? - Hozir boshingga kesak bilan tushiraman! - Qoiingga xina-yu, qoshingga o'sma qo'yishing ham yolg'onmi? - deb Akrom bilag'on qiqirlab kulayotgan edi, doni qoqib olingan makka so'tani otgan edim, essizgina, moijalni sal noto‘g‘ri olib qo'ygan ekanman, qulogining yonidan zuvillab o'tib ketdi. Ikkinchisini otmoqchi 11 b o iu v d im , b ila g 'o n sh ataloq otib qoch ib qol bexavotirroq joyga borib olib: - Yigiama.qiz, yigiam a. Ertaga to'ying boiadi deb yelkalarni uchirib, o'yinga tushib, meni masx; qila b osh la d i... M ana sh u n aqa, m enga hech к berishm aydi. Uyda opalaridan kaltak yeb chiq alamini mendan olishadi. Shoshm ay turishsin h ukalarim eson-om on katta b o iib , uyga qaraydij b o iib qolishsin, men ham shunaqangi o'yinqaroq bo ketayki, shunaqangi qiziq o'yinlar topib o'ynayki, al qilganidan sochlarini yulib olishsin. Hozir esa hech o'y n a y olm aym an, o 'y in g a b e rilib ketsam , uyd ishlarim qolib ketadi. Keyin opam xafa b o iib qoli mumkin. Men opamni yaxshi ko‘ram an, juda, juda h yaxshi ko'ram an, hecham xafa qilm asam , hech yigiatmasam deyman. Opam ham meni yaxshi ko‘n «Hayriyatam esim yo‘g‘ida seni tug'ib oigan ekanm boim asa, ahvolim nima kechardi» - deb, erkalatgi erkalatgan. Ukalarim b oisa , yosh, Sulton endigina ikkiga kirdi, Zulayho o ‘n birga, biz hali hammamiz h bir-birimizdan bir yoshdan farq qilamiz. Sulton feic ko‘ ngli xushlasa, eshakday ishlaydi, xushlamasa y< o'sha eshakka o'xshab, to 'rt oyog'ini bir joyga ti: tu raveradi. Z u lay h oga o 'z im ataylab ish ni к buyuram an, qiz bolalar nim jon b o iis h a d i, nim b o ig a n d a n keyin u la rn i eh tiy ot qilish kerak ( o'ylayman. Usmon ukam juda xayolparast, qozon-to' qilib o ‘tirib ba’zan o'choq boshida uxlab ham qolaver¡ Buning ustiga, shunaqangi ozginki, xuddi tandirga с yoqadigan kosovga o'xshaydi. Kun bo‘yi rasm chizg£ chizgan, q o ii ham ancha kelishib qolganga o‘xsha; Shu ukamdan hammamizning ham umidimiz katta. 2 rassom boiadi deb o’ylaymiz. Shuning uchun ham ui hech ish buyurmayman. B o‘sh vaqti ko‘p boisa, к ch izad i, k o ‘ p ch izsa , te z r o q kam olga yetadi < o'ylayman. Endigina besh yoshga kirgan Omon uk
b o isa ternir qanot b oig a n chumchuq bolaga o'xshat chirqillab, ovqat s o ‘ ra g a n i-so ‘ ragan. Shunaqang mechkayki, hatto uxlaganda ham og'zini ochib uxlaydi deng. Jajji sin glim R obiya en d igin a ikki yoshg£ kiryapti... - Ha, besh bolali! - degan ovoz eshitildi qulog'imga Bir cho'chib tushib, atrofga alanglab qarasam, pastdi Hayit kalia turibdi. Eshagiga yantoq ortib, ustiga minil ham olibdi, - ja boshingni egib, nim alar haqide o'ylayapsan, yo yangi latifa to'qiyapsanmi? - Ha, yangi latifa to'qiyapman, - deb yolgon gapirdim - Qani ayt-chi. - Bir bor ekan, bir yo‘q ekan, Hayit kalia degan bii afandi boigan ekan, - deb gap boshladim. - Senga o'xshab beshta bolasiyam boiganmikan? - kesatib dedi Hayit kalia. - Yo‘q, senga o‘xshab bitta urg'ochi eshagi bor ekan - Xo'sh, keyin nima boiibdi? - Keyin daladan eshagiga yantoq yuklab kelayotgar ekan, to‘satdan o‘t chiqib, alanga ichida qolibdi. Sakrat eshakdan tushib, nima der emish degin? - Xo‘sh, nima dermish? - Eshagiga qarab: «Esing b o is a o'zingni suvgf tashla!» - deb baqirarmish... Hayit kalia afanding ham o‘zingga o'xshagan bemaza ekan deb, eshagini yo'rg'alatib jo'nab ketdi. Men negadii xafaroq b o iib qoldim. Nega desangiz, shu paytda kirr bilan boisa ham birpas gaplashgim kelayotgan edi... Yok ja rlik orqasiga borib varrak uchirayotganlarg£ qo'shilsammikan... Yo‘q, u yoqqa hecham bormayman Akrom b ila g 'on g a q o 'sh ilib , bosh qa bolalar ham «Oyimqiz keldi» - deb meni masxara qilishadi... ündar ko‘ra shu yerda, tomda o ‘zimga-o‘zim latifalar aytib o ‘ zim n i-o‘ zim kuldirib m azza qilib o ‘ tiraverganirr yaxshi... Bir bor ekan, bir yo‘q ekan bir afandi boigar ekan, qo'shnisi g‘alvir so‘rab chiqsa: «G‘alvirga suv quyil 13 qo'yganman» debdi, «Ie, g'alvirgayam suv quyiladir desa, «bergisi kelmagandan keyin har narsa quysa h boiaveradi», dermish... - Hu M irza aka! - degan ovoz e sh itilib qo ko'chadan. 0 ‘rnimdan turib qarasam, qoitiqtayog* suyanganicha kolxozimizning qorovuli T o'ron am, turibdi. 0 ‘ziga o'xshagan ch oioq oti bor edi, ko'rinmaj piyoda kelganga o'xshaydi. - Nima deysiz? - dedim. - Uqachapolvon qayerda? - so'radi qorovul. Uqachapolvon... kechirasiz, mening otam b o ia Otam, bechoraga ham xuddi menga o'xshatib roppa-r beshta laqab qo'yishgan. - Otang qayerda, deyapman? - Qirda dedim-ku! - Oying-chi? - Traktor xaydayapti. - Dadangga chaqiruv qog'ozi bor, tezda yetkaz kerak. Qorovul chaqiruv qog'ozini qo‘ltiqtayog‘ining uch ilib tomga uzatdi-da, otamga tezda yetkazishimni qaj qayta tayinlab, o‘zi jo'nab ketdi... 0 ‘tirgan joyimda o ‘ti qoldim. Juda g'alati b o iib ketyapman, xafamam xursandm anm i, o'zim ham bilm aym an, y ig ia s h kerakmi kulishim kerakmi, ishonsangiz, bunisiniy bilmayman. Makkani qopga solib, pastga olib tushdi da, eshakni to‘qimlab, dalaga, opamning oldiga qai choptirib ketdim. Download 0.84 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|