Adabiyotshunoslik

Qiyosiy tahlilning metodologik vazifasi. Qiyoslash ja­
rayonida biz ko‘plab metod va usullardan foydalanamiz. Bu 
esa bizning nafaqat obyekt haqidagi bilimlarimizni, balki ha-
yotdagi ayrim muammolarni hal qilishdagi emperik bilimla-
rimizni, ya’ni tajribamizni ham oshiradi va amaliy imkoniyati-
mizni kengaytiradi. 
Qiyosiy tahlilda dunyoqarash vazifasi. Ma’lumki, har bir 
jarayon insonlarning bilimi va dunyoqarashiga bog‘liq holda 
amalga oshadi. Qiyosiy tahlilning qanchalik keng qamrovli 
bo‘lishi, aynan inson dunyoqarashi, bilimi va saviyasining qay 
darajada bo‘lishiga bog‘liq. Demak, dunyoqarash bu jarayon­
da muhim rol o‘ynaydi. Subyektlarning dunyoqarashi, omma 
dunyoqarashining boyishiga xizmat qiladi.
Qiyosiy tahlilning baholovchi (akseologik) vazifasi ko‘p-
gina shaklda, ko‘pgina jihatlarda namoyon bo‘ladi. Biz nima niki 
qiyoslamaylik, albatta, xulosada ilmiy-nazariy fikrlarimizga 
yakun yasab, u yoki bu adabiy hodisani baholaymiz. Shuning 
uchun ham qiyosiy tahlil mohiyatan akseologikdir, ya’ni, uning 
mazmunida o‘zaro o‘xshashlik va tafovutlari nuqtayi na zaridan 
qiyoslanadigan hodisalarning bahosi mujassamlashgan bo‘ladi. 
Bu esa nafaqat nazariy darg‘alarni boyitadi, balki ayrim masala­
lar yechimida amaliy ahamiyat ham kasb etadi.

---

18
19
Qiyosiy tahlilning emperik vazifasi asosan amaliy va­
zifalarni hal etishni ta’minlashga yo‘naltirilgan. Bizning 
qarshimizda har kuni amaliy masalalar silsilasi paydo bo‘la­
di. Qiyosiy tahlil amaliyotga xizmat qilsa va inson hayotida 
ahamiyatga ega bo‘lsagina, u chinakamiga natija beradi. 
Qiyoslash jarayonidagi eng 
muhim bosqichlar
Qiyosiy tahlil kutilgan natijani berishi uchun tadqiqotchi 
nima qilishi, qanday bosqichlardan o‘tishi kerak?
Avvalo, tadqiqotchi qiyoslash obyektlarini to‘g‘ri tanlab 
oli shi kerak. Chunki qiyoslash obyektlarining mavjudlik vazi­
yati bu bosqichlarni yuzaga keltiradi.