Adli komedyasi


Download 254.88 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/6
Sana15.01.2018
Hajmi254.88 Kb.
#24574
  1   2   3   4   5   6

 
T.C. 
ANKARA ÜNİVERSİTESİ 
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ 
SLAV DİLLERİ VE EDEBİYATLARI ANABİLİM DALI 
(BULGAR DİLİ VE EDEBİYATI) 
 
 
 
DOBRİ VOYNİKOV VE  
“YANLIŞ ALGILANAN UYGARLIK”  
ADLI KOMEDYASI 
 
 
 
YÜKSEK LİSANS TEZİ 
 
 
 
MİNE TARIMCI 
 
 
 
Ankara – 2016 

 
T.C. 
ANKARA ÜNİVERSİTESİ 
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ 
SLAV DİLLERİ VE EDEBİYATLARI ANABİLİM DALI 
(BULGAR DİLİ VE EDEBİYATI) 
 
 
DOBRİ VOYNİKOV VE  
“YANLIŞ ALGILANAN UYGARLIK”  
ADLI KOMEDYASI 
 
 
 YÜKSEK LİSANS TEZİ 
 
MİNE TARIMCI 
 
 
TEZ DANIŞMANI 
Prof. Dr. HÜSEYİN MEVSİM 
 
 
 
Ankara – 2016 

 
 
 

 
 
 

                                                     
İÇİNDEKİLER
 
İÇİNDEKİLER .............................................................................................................I 
ÖNSÖZ ......................................................................................................................III 
TRANSKRİPSİYON SİSTEMİ ...............................................................................VII  
GİRİŞ ...........................................................................................................................1 
 
BİRİNCİ BÖLÜM 
I.  DOBRİ  VOYNİKOV’UN  HAYATI,  TOPLUMSAL  FAALİYETLERİ  VE 
ESERLERİ………………………………………………………………………......6 
 
İKİNCİ BÖLÜM 
II. “YANLIŞ ALGILANAN UYGARLIK” BAŞLIKLI KOMEDYA………….15 
II.1. Komedyanın Önsöz’ü ………………………………………………………….15 
II.2. Komedyanın İçeriği ve Yapısal Özellikleri ……………………………………21 
II.2.1. Birinci Perde …………………………………………………………………23 
II.2.2. İkinci Perde ………………………………………………………………….31 
II.2.3. Üçüncü Perde ………………………………………………………………..36 
II.2.4. Dördüncü Perde ……………………………………………………………...43 
II.2.5. Beşinci Perde ………………………………………………………………...53 
II.3. Komedyanın Genel Değerlendirilmesi ………………………………………...58 
II.4. Komedyadaki Baş Oyun Kişilerinin İncelenmesi ……………………………..64 
II.4.1. Hacı Kosta ………………………………………………………………..….64 
II.4.2. Zlata ve Anka ……………………………………………………………......66 
II.4.3. Margaridi ………………………………………………………………….....69 
  
 
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM  
III. 
KOMEDYANIN 
TÜRKÇE 
UNSURLAR 
BAKIMINDAN 
İNCELENMESİ........................................................................................................72 
III.1. Komedyanın Türkçe Kelimeler Bakımından İncelenmesi…………………….76 
 
 


III.1.1.Komedyadaki  Türkçe  Kelimelerin  Tekrar  Sayısına  ve  Türlerine  Göre 
Sınıflandırılması……………………………………………………………....……..88
III.2.  Komedyada  Geçen  Bazı  Deyimler,  Atasözleri  ile  Söz  Öbekleri  ve  Bunların 
Türkçe Anlamları …………………………………………………………………...92 
 
SONUÇ ………………………………………………………………………….....99 
ÖZET ……………………………………………………………………………..102 
ABSTRACT ……………………………………………………………………...104  
KAYNAKÇA ………………………………………………………………….….106 
EKLER …………………………………………………………………………...109 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
II 

ÖNSÖZ 
 
Bu  yüksek  lisans  tezi  çalışmasında;  Bulgar  tiyatrosu  ve  oyun  yazarlığının  ne 
zaman  ve  hangi  şartlar  altında  ortaya  çıktığı  üzerinde  durulmaya  ve  Bulgarların 
hayatında 19. yüzyıl ortalarından itibaren önemli bir yer edinen tiyatro sanatının nasıl 
bir ilerleme gösterdiği izlenmeye çalışılmıştır. 
19.  yüzyılın  ortalarında  önemli  bir  Osmanlı  askerî  ve  Bulgar  kültür  merkezine 
dönüşen  Şumnu  kasabasında  dünyaya  gelen  Dobri  Voynikov,  gerek  yazdığı  okul 
kitaplarıyla  ve  öğretmenliği  sırasında  eğitime  getirdiği  yeniliklerle,  gerekse 
Fransızcadan yaptığı tercümeler ve Romen İbrail kasabasında çıkardığı bir gazeteyle 
Bulgar Uyanış Çağı’nın önde gelen aydınları arasında yer almıştır.  
Kabul  edilmeli  ki,  Voynikov  Bulgar  kültür  ve  sanat  tarihinde  her  şeyden  önce 
oyun  yazarlığına ve tiyatronun gelişmesine ve  yaygınlaşmasına  yaptığı katkılarla iz 
bırakmıştır. Kaleme aldığı ve sayıları 10’u bulan tarihî dramaları, bugün pek sanatsal 
ve  edebî  değer  taşımasa  da,  o  dönemin  ihtiyaçlarını  karşıladığından  dolayı  büyük 
başarıyla sahnelenmişlerdir.    
Ancak  Dobri  Voynikov’u  Bulgar  edebiyatında  kalıcı  kılan,  kaleme  aldığı  ve 
1871’de  Bükreş’te  yayınladığı  “Yanlış  Algılanan  Uygarlık”  adlı  komedya  eseridir. 
Bu aynı zamanda Bulgar oyun yazarlığı tarihindeki ilk orijinal ve en başarılı özgün 
komedya olarak kabul edilmektedir.  
III 

Bulgar  komedyasının  ölümsüz  örnekleri  arasında  gösterilen  ve  günümüzde  de 
sahnelenmeye  devam  edilen  bu  eser  ve  yazarı  ülkemizde  pek  bilinmemektedir.  Bu 
eksikliğin giderilmesi amacıyla böyle bir çalışmanın yüksek lisans tez konusu olarak 
seçilmesi uygun görülmüştür.  
Çalışmamızı hazırlarken Bulgar yazarların ve araştırmacıların aynı zamanda farklı 
kesimlerden uzmanların Dobri Voynikov ve “Yanlış Algılanan Uygarlık” komedyası 
hakkında  yayınlamış  oldukları  eserlerden  yararlanılmıştır.  Komedyanın  bizler 
açısından  bir  ilginç  yönü  de,  dilsel  bakımdan  ele  alındığında,  çok  fazla  Türkçe 
kelime  ve  ifadeye  yer  verilmiş  olmasında  kaynaklanmaktadır,  hatta  ilk  sıralara 
girmeyi  başarmıştır.  Eserin  sayfalarında  birçok  deyime,  atasözüne,  söz  öbeğine  ve 
klişe  halk  konuşmalarına  rastlamak  mümkündür.  Böylelikle,  o  dönemde  Osmanlı 
unsuru olan Bulgarların 19. yüzyıl hayatı ve kültürü edebiyata yansımış olmaktadır. 
Bundan  dolayı  eserdeki  Türkçe  kelimeler  ve  ifadeler  taranarak  tespit  edilmiş  ve 
tablolar  halinde  verilmiştir.  Elde  edilen  sonuçların  bu  alanda  çalışan  ilgili 
dilbilimcilere katkı sağlayacağını umuyoruz.     
 
Bu  yüksek  lisans  tezi  çalışması  Giriş  ve  üç  bölümden  oluşturulmuştur.  Giriş’te 
Bulgar  toplumunda  tiyatro  kültürünün  ne  zaman  ve  nasıl  oluştuğu  ve  Bulgar 
edebiyatında  da  oyun  yazarlığının  nasıl  bir  gelişim  gösterdiği  ve  hangi  evrelerden 
geçtiği ortaya çıkarılmış ve böylelikle tez konusuna geçiş sağlanmıştır. 
IV 

 
Tezin  Birinci  Bölümü’nde,  Dobri  Voynikov’un  hayatı,  toplumsal  faaliyetleri, 
edebî  kişiliği  ve  eserlerinin  yanında  Bulgar  tiyatrosu  ve  dramaya  kattığı  büyük 
yenilikler konu edinilmiştir.   
 
İkinci Bölüm’de; önce çalışmamızın asıl konusunu teşkil eden “Yanlış Algılanan 
Uygarlık”  adlı  komedyanın,  yazarın  kendisi  tarafından  kaleme  alınan  ve  eserin 
anlaşılması  için  bir  anahtar  işlevi  gören  Önsöz’ü  üzerinde  durulmuş,  ardından  da 
perde  perde  ve  sahne  sahne  özetlenme  ve  yorumlanma  yoluyla  eserin  içeriği  ve 
yapısal  özellikleri  hakkında  bilgi  verilmiştir.  Devamında  komedyanın  genel  bir 
değerlendirilmesi sunulmuş, bazı  baş oyun kişileri analiz edilmiş ve temsil  ettikleri 
özelliklerine  göre  karşılaştırmalar  yapılmıştır.  İki  kutba  ayrılan  karakterlerin 
komedyada iki farklı uygarlık anlayışını savundukları açığa kavuşturulmuştur.   
 
Tezin  Üçüncü  Bölümü’nde,  komedya  dilsel  bakımdan,  daha  doğrusu  Türkçe 
kelimeler  ve  ifadeler  açısından  incelenmiştir.  Eserde  kullanılan  Türkçe  kelimeler 
bulunmuş,  anlamı,  türü  ve  cinsi  bakımından  araştırılıp  tabloya  oturtulmuş,  tekrar 
sayılarına ve türlerine göre kümelenmiştir. Bundan sonra deyim yapıları ve bazı söz 
kalıpları tespit edilip tercüme edilmiş ve açıklanmıştır. 
 
Son olarak, tez çalışmam süresince bana özveriyle ve sabırla yardım eden, en az 
benim kadar gayret  gösteren, aradığım kitap ve kaynakları  edinmemde bana destek 
olan,  yol  göstericiliği,  kişisel  görüşleri  ve  bilimsel  katkıları  ile  bu  tezin  ortaya 
çıkmasını sağlayan, tez çalışmamın her aşamasında yönlendirici tavsiyeleri ve  


 
değerli önerileriyle önemli katkılarda bulunan, her daim bana desteğini esirgemeyen,  
çalışmaya  bakış  açımı  genişleten,  tutumuyla  ve  başarılarıyla  örnek  olan  saygıdeğer 
hocam Prof. Dr. Hüseyin MEVSİM’e en içten teşekkürlerimi sunarım.    
 
 
 
 
  Mine TARIMCI 
                                                               Ankara, 2016 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
VI 

TRANSKRİPSİYON ALFABESİ 
 
 
Bu  çalışmada  Bulgarca  kelimelerin  Türkçeye  çevrilmesinde,  ayrıca  “Türkçe 
kelimelerin  incelenmesi”  olarak  geçen  bölümde  yer  alan  Bulgarca  kelimelerin 
sesletimlerinde  aşağıda  verilen  “Bulgarca  Türkçe”  ve  “Bulgarcadaki  Türkçe 
kelimeler” sözlüğünün transkripsiyon sistemi kullanılmıştır. 
A: a                                               
           П: pı                                                         
Б: bı                                                              Р: rı                                                                                                                                                                                
В: vı                                                      
С: sı                                                         
Г: gı                                                     
Т: tı                                                            
Д: dı                                                      
У: u                                                            
Е: e                                                       
Ф: fı                                                            
Ж: jı                                                      
Х: hı                                                          
З: zı                                                      
Ц: tsı                                                          
И: i                                                        
Ч: çı                                                            
Й: i (kısa)                                    
 
Ш: şı                                                            
К: kı                                                       
Щ: ştı 
Л: lı                                                        
Ъ: ı  
М: mı                                                    
Ь: -  
Н: nı                                                       
Ю: yu  
О: o                                                        
Я: ya 
VII


 
GİRİŞ 
 
Bu  çalışmada;  Bulgar  tiyatrosunun  ve  oyun  yazarlığının  ortaya  çıkışı  ardından 
komedyada  atılan  ilerlemeler  ışığında  ele  alınan  Yanlış  Algılanan  Uygarlık 
(Krivorazbranata  Tsivilizatsiya)  adlı  komedya  eseri  ve  bu  eserin  yazarı  Dobri 
Voynikov  konu  edinilecektir.  Komedya  eseri,  hem  edebi  hem  de  dilsel  açıdan 
incelenecek,  komedya  ve  Voynikov  hakkında  yazarların  ve  uzmanların  eleştirileri 
yanında  görüşlerine  de  yer  verilecektir.  Giriş  bölümünün  akabinde  tez  konusuna 
geçilecektir. 
Komedya genel anlamda; insanların, olayların ve durumların gülünç yanlarını ele 
alıp  işleyen  oyun  türü  ya  da  güldürüdür.  Yunancada  komodia,  komos  şarkısı 
anlamına  gelir.  Komos  ise  curcuna  cümbüştür.  Komedyanın  kaynakları  MÖ.  V. 
yy’da  antik  Yunan’da  Dionysos  şenliklerindeki  toplu  danslara,  eğlence  ve  kutlama 
törenlerine dayanır.  
İnsanların  bir  takım  olaylar  karşısında  verdiği  bazı  tepkilerin  ve  duyguların 
tarihsel  süreç  içinde  güncel  yaşama  yansıması  komedyanın  unsurudur.  Konular, 
çağdaş  toplumdan  geçmiş  toplumlardan  günlük  hayattan  alınarak  işlenir.  Kişiler, 
çoklukla halk tabakasından kimselerdir. Çirkin sayılan olaylar bile, seyircinin gözleri 
önünde  geçirilir.  Perde  sayısı  yazarın  isteğine  bağlıdır.  Manzum  yazılabildiği  gibi, 
nesirle de yazılır. Üç birlik kuralına uygunluk gösterir.    


 
Bulgar  edebiyatı,  genel  anlamda  tiyatro  kültürüyle  Uyanış  Çağı’nda 
tanışmaktadır.  Zamansal  sınırları  18.  yüzyıl  ortasından  19.  yüzyılın  son  çeyreğine 
kadar  uzayan  ve  yabancı  egemenlik  koşulları  altında  milli  ve  kültürel  bilinçlenme 
sürecinin  hızlandırıldığı,  bağımsızlık  düşüncesinin  olgunlaşarak  eyleme  geçirildiği 
bir dönem olarak nitelendirilen bu tarihsel dönemin doruk noktasını oluşturan 1850’li 
yıllarda,  Polonyalı  ve  Macar  siyasi  sığınmacılar,  başta  Şumnu  olmak  üzere  Bulgar 
topraklarına tiyatro geleneğini taşımışlardır.
1
 
Uyanış  Çağı  Bulgar  kültürünün  en  belirgin  özelliği,  geç  kalınmışlıktan 
kaynaklanan boşluğun hızlı gelişme yoluyla doldurulmasında yatmaktadır. 14. yüzyıl 
sonlarında milli bağımsızlığını kaybederek Osmanlı hükümdarlığına giren Bulgarlar, 
kültürel  gelişimlerinde  Avrupa’nın  seviyesini  yakalayabilmek  için,  başka  şartlarda 
birkaç yüzyılda kat edilen yolu 20-30 yıla sığdırmayı başarmışlardır. 
1850’lerde genelde gazeteci ve öğretmenlerin kaleme aldığı, ders yılının sonunda 
düzenlenen  müsamerelerde  gösterilen  didaktik  ve  eğitim  amaçlı  okul  diyalogları, 
karşılıklı  replikler
2
  ile  yabancı  örneklerden  yararlanılarak  yaratılan  kısa  sahne 
eserleri daha çok fars ve vodvil
3
 özelliği taşımaktadır.   
19. yüzyıl ortalarına doğru bu noktadan hareket eden Bulgar oyun yazarlığı on yıl 
gibi çok kısa bir süre içinde, türün bütün kuralları gözetilerek yaratılan oldukça olgun 
eserler  vermeye  başlamıştır.  İlk  Bulgar  tiyatro  temsili,  Polonyalı  ve  Macar 
                                                           
1
 Hüseyin Mevsim, Çağdaş Bulgar Oyunları, Ankara, 2011, s. 11-16.  
2
 Replik – Sahne oyunlarında konuşanların birbirine söyledikleri sözlerden her biri. 
3
 Vodvil – Toplumsal sorunları mizahi bir yaklaşımla hicveden tiyatro türü. 


 
sığınmacıların  katkılarıyla  buna  uygun  şartların  oluştuğu  Şumnu’da  1856’da 
gerçekleştirildiği kabul edilmektedir. 
Sahneye  konan  “Mihal”  komedyasını,  tahsilini  İstanbul  Kuruçeşme’de  bulunan 
Yüksek  Rum  Okulu’nda  tamamlayan  Sava  Dobroplodni  (1820-1894)  kaleme 
almıştır.  Yine  o  yıllarda  Fransız,  Yunan  ve  Rus  oyun  yazarlığı  etkisi  altında 
yaratılan,    Teodosiy  İkonomov’un  (1836-1871)  kaleme  aldığı  “Lovçanskiyat 
vladika”  (“Lofça  Piskoposu”)  ve  Petko  Slaveykov  (1827-1895)  tarafından  yazılan 
“Malakof” gibi komedya örneklerinde, ağırlıklı olarak güldürü yoluyla aydın geçinen 
Bulgarların yabancı moda düşkünlüğü yerilmektedir.  
Klâsik  anlamda  Bulgar  tiyatrosunun  kurucusu  olarak  Dobri  Voynikov  kabul 
edilmektedir.  Bulgar  toplumu  için  yeni  bir  kültürel  olgu  olan  tiyatroya  ilgisini, 
öğretmeni  olan  Sava  Dobroplodni’nin  aşıladığı  Voynikov,  eğitimini  İstanbul 
Bebek’te  bulunan  Fransız  Katolik  Koleji’nde  tamamladıktan  sonra  döndüğü 
Şumnu’da geniş çaplı sahne faaliyetlerine başlamıştır.  
Milli  tiyatronun  ancak  milli  repertuar  oluşturma  yoluyla  oluşturulabileceği 
gerçeğinden  hareket  ederek  ilk  başlarda  şanlı  Bulgar  geçmişinden  alınan  olay  ve 
kahramanlar üzerine kurgulanan tarihsel dramlar yaratmıştır. Tiyatroyu “halk okulu” 
olarak gören Voynikov’un 1871’de yazdığı “Krivorazbranata tsivilizatsiya” (“Yanlış 
Algılanan Uygarlık”) başlıklı en başarılı özgün komedyasında yabancı modayı değil, 
züppeliği  ve  taklitçiliği,  geri  kalmışlığını  hızlı  gelişmeyle  kapatmak  isteyen 
toplumlara has bir sendromu konu edinmektedir.  


 
Eserin  önsözünde  Voynikov,  toplumsal  hayatın  eksikliklerini  güldürü  yoluyla 
gidermek  gibi  hedeflerden  söz  ederek  komedya  türüne  önemli  görevler 
yüklemektedir.  Balkanlar’ın  tümü  için  geçerli  olan  yanlış  algılanan  veya  çarpıtılan 
uygarlık  sendromu,  19.  yüzyıl  başlarından  itibaren  milli  benliklerini  oluşturma 
sürecini tamamlayarak kendi devletlerini kuran Balkan milletlerinin yeterli ve gerekli 
altyapı  ile  birikime  sahip  olmadan,  kısa  sürede  Avrupa’nın  sosyal  ve  kültürel 
gelişmişlik seviyesine erişme isteği çabalarından kaynaklanmaktadır.
4
  
İşte  bu  farklı  medeniyet  seviyesinin  çatışmasından  doğan  ve  eğlenceli  olduğu 
kadar  acı  ayrıca  düşündürücü  özellikler  taşıyan  durum  ile  olaylar,  Bulgar 
komedyasının vazgeçilmez iskeletini oluşturmuş ve üretken bir modele dönüşmüştür. 
Bundan dolayı, Bulgar (ve genel anlamda Balkan) komedyasının en büyük özelliği, 
geri  kalmışlığın  değil,  yalancı  veya  yapmacık  gelişmişliğin  yergi  ve  güldürüsünü 
içermesinde yatmaktadır.     
Bulgar  drama  yazarlığı  alanında  ilk  adımları,  daha  önce  adını  uzun  öyküleriyle 
duyuran ve sonra ruhaniliği seçerek metropolitliğe kadar yükselen Vasil Drumev’in 
(1840–1901)  attığı  görülmektedir.  Drumev,  İkinci  Bulgar  Devleti  (1186–1396) 
tarihinden alınan gerçek bir olay üzerine kurguladığı ve Shakespeare esintili “İvanko, 
ubietsıt na Asen” (“Birinci Asen’in Katili İvanko”) (1872) başlıklı tarihî dramasında 
aşk, iktidar ve entrika sorunsalını bütün boyutlarıyla işlemektedir. 
                                                           
4
 Hüseyin Mevsim, a.g.e. 


 
Uyanış  Çağı’nda  tür  açısından  daha  yaygın  ve  tercih  edilir  olduğu  görülen 
komedyanın  gelişimindeki  bir başka başarılı  eser olarak, bir dönem  İstanbul  Bebek 
Fransız Katolik Koleji’nde eğitim gören Todor Peev’in (1841-1904) imzasını taşıyan 
ve  yine  yanlış  algılanan  uygarlık  sendromu  ekseninde  kurgulu  olan  “Fudulesku” 
(“Fodul”) (1876) piyesi kabul edilmektedir.
5
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
                                                           
5
 Hüseyin Mevsim, a.g.e. 


 
BİRİNCİ BÖLÜM 
 
I. DOBRİ VOYNİKOV’UN HAYATI, TOPLUMSAL FAALİYETLERİ VE 
ESERLERİ 
 
Dobri Voynikov, 1833 yılında o dönemde Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde 
bulunan  Bulgar  topraklarının  kuzeydoğusunda  konumlu  olan  Şumen  (Şumnu) 
kasabasında  bir  papazın  oğlu  olarak  dünyaya  gelmiştir.
6
  Babası  örnek  bir  kilise 
görevlisi  ve  din  hizmetçisi  olarak  ad  yapmıştır,  ayrıca  telli  müzik  âletleri  çalıyor 
olması, bu alandaki kabiliyetini göstermektedir.
7
 
Babanın  erken  vefatından  dolayı,  küçük  Dobri’nin  annesinin  ve  kasabanın  önde 
gelenleri arasında yer alan yakın akrabaları Andrey Stoyanov’un maddî himayesinde 
büyüdüğü ve yetiştiği bilinmektedir. 
Kendisi  de  Şumnulu  olan  yazar  ve  araştırmacı  Stiliyan  Çilingirov’a  göre,  oyun 
yazarı ilk başlarda Dobri Popov adını kullanmış, Voynikov soyadını ise daha sonra 
benimsemiştir.  Bunun  başlıca  nedeni  de,  kökünün  voynuk  (veya  voynugân) 
soyundan  gelmesinden  kaynaklanmaktadır.
8
  Bilindiği  üzere,  Bulgarcada  asker 
anlamındaki  ‘voynik’  kelimesinden  türetilen  voynuk  (veya  voynugân),  Osmanlı 
                                                           
6
 Reçnik na bılgarskata literatura, tom I, Sofya, 1976, s. 230-232. 
7
  Milen  Kumanov,  Redove  ot  biyografiyata,  s.  309  //  Dobri  Voynikov,  “Krivorazbranata 
tsivilizatsiya”, Sofya, 2003. 
8
  Stiliyan  Çilingirov,  Dobri  Voynikov  –  jivot,  tvorçestvo,  idei,  s.  321-335  //  Dobri  Voynikov, 
“Krivorazbranata tsivilizatsiya”, Sofya, 2003. 


 
döneminde  Rumeli’de  Hıristiyanlardan  oluşturulan  askerî  teşkilata  verilen  addır
9

hizmetlerinden  dolayı  voynukların  vergi  muafiyeti  gibi  birçok  imtiyaza  sahip 
oldukları bilinmektedir.
10
      
Dobri  Voynikov’un  dünyaya  geldiği  ve  çocukluk  yıllarında  Şumnu’nun  çok  iyi 
korunaklı  kalesinden  dolayı  önemli  bir  Osmanlı  askerî  ve  Bulgar  kültür  merkezine 
dönüştüğü  görülmektedir.  Kasabanın  gelişmesi  ve  nüfusunun  sürekli  artması, 
yiyecek  ve  giyecek  ihtiyacı  bulunan  büyük  bir  ordu  için  askerî  bir  üs  halinde 
olmasından  kaynaklanmaktadır.  Nitekim  ordu  için  çalışmak  üzere  pek  çok  Bulgar 
esnafı, dokumacı, sicim/ip yapımcıları, terziler ve marangozlar burada toplanmıştır.
11
      
Dobri Voynikov eğitimine doğduğu kasabada başlamıştır. Öğretmenleri arasında, 
o  dönemin  aydın  kişileri  olarak  bilinen  Stefan  İzvorski,  Sava  Filaretov,  Sava 
Dobroplodni  ve  İvan  Bogorov  bulunmaktadırlar.  Özellikle  de,  tahsilini  İstanbul 
Kuruçeşme’de  gören  ve  tiyatroyla  yakından  ilgilenen  Sava  Dobroplodni, 
öğrencisinin üzerinde büyük etki yaratmış; tiyatroya karşı ilgi ve merak uyandırmayı 
başarmıştır.
12
   
Avusturya-Macaristan  İmparatorluğu’nda  meydana  gelen  1848  ayaklanmasının 
bastırılmasından sonra, binlerce Macar ve Polonyalı mültecinin Osmanlı topraklarına 
sığındıkları  bilinmektedir.  Daha  somut  olarak  bu  mülteciler  Şumnu  kasabasına  ve 
                                                           
9
 Konuyla ilgili, daha ayrıntılı olarak, bkz: Ayşe Kayapınar, İslam Ansiklopedisi (Voynuk maddesi), 
cilt 43, 2013, s. 126-127. 
10
 Teşkilatla ilgili daha ayrıntılı olarak, bkz: Yavuz Ercan, Osmanlı İmparatorluğunda Bulgarlar ve 

Download 254.88 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling