Qo‘zg‘atuvchilarining morfologiyasini o‘rganish uchun har bir talaba preparat
tayyorlaydi va bo‘yab mikroskopda ko‘radi. Natijalarni
daftarlarga yozib va chizib
boradilar.
Kerakli asboblar va reaktivlar: Oziqamuhiti. Mikroskop, immersionmoy,
filtrqog‘ozlar, buyumvaqoplag‘ichoynachalar, mikrobiologiksirtmoq, skalpel, pinsetlar.
Bo‘yoqlar (metilenko‘ki, fuksin), tuproq.
Nitrifikatsiya-bakteriyalar ta’sirida ammiak (NН
3
) ning
oksidlanib, nitrit va nitrat kislotalarni hosil qilish demakdir.
Nitrifikatsiya sabab
bo‘ladigan bakteriyalarni trifikatorlar deyiladi. Nitrifikatsiya ikki bosqichga bo‘linadi:
Birinchi bosqich - NН
3
ning oksidlanib, nitrit kislota (НNО
2
) hosil qilish:
2NН
3
+3О
2
═2HNO
2+
2H
2
O+148 kал.
Bu jarayon nitroz bakteriyalar yordamida boradi. Nitrifikatsiyaning ikkinchi bosqichi –
nitrit kislotaning oksidlanib, nitrat kislota (HNO
3
)га aylanishi:
2HNO
2
+ O
2
═2HNO
3
+48 kал.
Ikkinchi bosqichda nitrat bakteriyalar ishtirok etadi.
Nitroz bakteriyalarning vakili - cho‘zinchoq, sporasiz va harakatchan mikrobdir.
Nitrat bakteriyalarning vakili - kalta, sporasiz harakatchan tayoqchadir. Nitroz
bakteriyalar qat’iy aerob va qat’iy
prototrof mikroblardir, chunk ular faqat mineral
moddalar bilan oziqlanadi.
Ular uglerodni СО
2
dan oladi va xemosin tez yordamida
oziqlanadi, ya’ni oziqlanish uchun zarur energiyani anorganik moddalar – ammiak yoki
nitrit kislotani oksidlash yo‘li bilan oladi. Nitrifikatorlarning
elektiv kulturalarni olish
uchun zarur mineral tuzlardan sintetik oziqli muhit tayyorlanadi. Nitroz bakteriyalarning
elektiv kulturasini olish uchunVinogradskiy va Omelyanskiy
muhitiga ammoniy sulfat
qo‘shiladi. Ammoniy sulfat – azot bilan oziqlanish va kislorod bilan nafas olish
manbaidir. Nitrat bakteriyalarning elektiv kulturasini olish uchun mineral oziqli muhitga
ammoniy sulfat o‘rniga natriy nitrit qo‘shiladi. Natriy nitrit
azot bilan oziqlanish va
kislorod bilan nafas olish manbaidir. Aerob sharoit yaratish uchun ikkala muhit ayrim-
ayrim Erlenmeyer kolbalariga yupqa qatlam qilib 30 mldan qo‘yiladi, ishqoriy
reaksiyani vujudga keltirish uchun biroz bo‘r qo‘shiladi, so‘nga nitrifikatorlar bo‘lgan
tuproq bo‘lakchalari tashlanadi. Nitroz bakteriyalar bilan nitrat bakteriyalar uglerodni
havodagi СО
2
dan oladi. Elektiv muhitlar quyilgan va tuproq bo‘lakchalari
tashlangan
kolbalar termostatga qo‘yiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: