Ahmadjonov ahmadjonning botanika fanidan mineral elementlarningo

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA TA’LIMI,
FAN VA INNOVATSIYA VAZIRLIGI
QO’QON DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI


TABIIY FANLAR FAKULTETI


BIOLOGIYA KAFEDRASI
5110400-Biologiya bakalavr ta’lim yo’nalishi II kurs
202-guruh talabasi
AHMADJONOV AHMADJONNING
BOTANIKA FANIDAN
«MINERAL ELEMENTLARNINGO’SIMLIKLAR TOMONIDAN O’ZLASHTIRILISHI »
Mavzusida tayyorlagan


KURS ISHI


Ilmiy rahbar: Sh.Tursunova


Qo’qon – 2023
MUNDARIJA
KIRISH………………………………………………………………………...…..3
I BOB . O’SIMLIKLARNING MINERAL OZIQLANISHI.
1.1.O’simliklarning mineral tarkibi………………………………………….….5
1.2. Mineral elementlarning fiziologik ahamiyati……………………………………….12
II BOB .MINERAL ELEMENTLAR O’SIMLIK HAYOTIDAGI O’RNI.
2.1. Mineral elementlarning o`simliklar tomonidan o`zlashtirilishi.…………………………………...….14
2.2. Mineral o’g’itlardan foydalanishning fiziologik asoslari.
………………………………….………18
XULOSA…………………………………………………………...…………….27
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR…………..……………………………28
ILOVALAR………………………………………………………………………30

KIRISH.
Botanika - tiriklikning bir qismi bo‘lgan o‘simliklarni o‘rganuvchi fan hisoblanadi. «Botanika» so‘zi yunoncha «botane» so‘zidan olingan bo‘lib, ko‘kat, o’t degan ma’noni bildiradi. Hozirgi kunda planetamizda 500 millionga yaqin o‘simlik turlari bo‘lib, planetamizning hamma joyida: 149 mln km2 iborat quruqlikda hamda 361 mln km2 maydonni egallagan okean va dengizlardan tashkil topgan suvliklarda keng tarqalgandir.
Mana shu o‘simliklaming morfologik va anatomik tuzilishini, ularni tashqi muhit bilan hamda o'zaro munosabatlarini, ularda yuz beradigan barcha hayotiy jarayonlar: oziqlanish, fotosintez, nafas olish, ko’rpayish, transpiratsiya, moslashish kabi tiriklik xususiyatiarini, ulami evolutsion taraqqiyot jarayonidagi rivojlanishi hamda yer yuzi bo‘ylab tarqalish qonuniyatlarini, bu o‘simliklarni yaqin va uzoq belgilariga asoslanib filogenetik sistemaga solishni, o‘simliklardan ongli ravishda foydalanish hamda ularni muhofaza qilish yo‘llarini botanika fani o‘rganadi.
Kurs ishi maqsadi: O’simliklarni tashqi ko’rinishiga qarab mineral elementlarni yetishmasligini aniqlash murakkab asbob-uskunalarni talab qilmaydi. O’simliklar mineral elementlarni yetishmasligiga harxil reaksiya beradi. Biron-bir elementga nisbatan sezgirlik bildirgan o’simlik indikator deb ataladi.g’o’za - bor elementini yetishmasligiga, beda kaliyga, tsitrus o’simliklar ruxga, makkajo’qori fosforga nisbatan indikator qisoblandi. Ularning yordamida o’simlikni o’z vaqtida mineral elementlarni yetishmasligidan saqlash va yuqori hosil olishni ta'minlash mumkin.
Kurs ishi vazifasi: O’simliklar uchun azot muhim element hisoblanadi . Chunki o’simlikning maqsuldorligi birinchi navbatda azot bilan aniqlanadi. Ko’pchilik qishloq xo’jalik ekinlarining qosilini kamayib ketishi azot yetishmasligi tufayli vujudga keladi.
Mavzuni dolzarbligi: Mineral elementlarning o’simliklar tomonidan so’rilishi va tuzilishi, kimyoviy tarkibi haqida bayot etttim.
Kurs ishi predmeti: O’simlik ildizlari hamturi xil moddalarni tuproqqa chiqarish xususiyatiga ega va ular ildiz shiralari deb ataladi. Ular kislotali, ishqorli va neytral bo’ladi. Kislotali moddalar suvda erimaydigan birikmalarni parchalanishini tezlashtiradi. qar-xil o’simliklar o’ziga xos ildiz shiralarga ega bo’ladi. Bu xususiyat bilan ko’pincha ularni qosildorligiga salbiy ta'sir qilish xususiyatini boqlaydilar. Bir joyni o’ziga bir necha yil davomida bir xil o’simlik ekilsa (monokul'tura) uni qosildorligi kamayadi. Bu qodisa tuproqda yetarli o’qitlar bo’lganda ham kuzatiladi.
Kurs ishi obyekti:. Mikroelementlar oksidlanish - qaytarilish reaksiyalarida ishtirok etadi, azot va karbonsuvlar almashinuvida muhim ahamiyat kasb etadi. Ular o’simliklarni turli xil kasalliklarga va noqulay sharoitlarga nisbatan chidamliligini oshiradi. Ular yetishmasa o’simliklar kasallanadi va qatto o’lishga hamolib keladi.
Kurs ishi muammosi: Tabiiy biotsenozlarda tuproqdan o’zlashtirilgan birikmalarning ko’pgina qismi o’simlik barglari, poyalari va shoxlari bilan yana yerga qaytadi. qishloq xo’jalik ekinlarining qosili yiqishtirib olinganda esa bir qism mineral elementlar hosil bilan birga chiqib ketadi. Bu mineral elementlar ko’p-ozligi o’simlik turi, hosil miqdori, tuproq va iqlim sharoitlariga bog’liq bo’ladi. qo’za bir tonna qosili bilan yerdan 30-60 kg azot, 10-20 kg fosfor, 30-80 kg kaliy olishi aniqlangan.