Айдарбек тулепов ислом


Download 7.76 Mb.
Pdf ko'rish
bet162/193
Sana16.11.2023
Hajmi7.76 Mb.
#1781476
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   193
Bog'liq
86. ИСЛОМ ВА АКИДАПАРАСТ ОКИМЛАР

А йдарбек Тулепов. 
Ислом ва ацидапараст окимлар
Ам мо бугунга келиб буюк аждодларимиз анъана- 
лари унутилди, бир-икки китобни ук,иб олиб, узини 
«мужтах,ид» санайдиган, кишиларни булар-булмасга 
кофирга чик,арадиган ок,им ва фиркаларнинг вакил­
лари пайдо булди. Бундай оким ва фиркалар (масалан, 
«Ал-х,ижра ват-такфир», «Х,избут тах,рир» каби) имон 
ва куфр масалаларида ута журъатли булиб кетишган. 
И слом ни х,али чукур урганмаган, етарли билим
олмаган баъзи ёшларимиз уларга к$ф-курона эргашиб, 
залолат ва жох,иллик йулига кириб кдгсишяпти. Шу 
уринда «Н ега шундай буляпти? Уларнинг хатоси 
нимада? Муаммонинг ечими борми?» деган саволлар 
тугилиши табиий. Ушбу мак,оламизда ана шу савол- 
ларга жавоб топишга х,аракат киламиз.
Аллох, т а о л о б а н д а л а р и н и с у зл а р н и н г энг 
гузалига, фойдалисига эргашишга чакиради: 
«Бас, 
(эй Мух,аммад) 
Менинг шундай бандаларимга 
хушхабар беринг, улар гапни тинглаб, сунг унинг 
энг гузалига эргашадилар. Айнан ушалар Аллох, 
хздцоят этган зотлардир ва айнан ушаларгина ак,л 
эгаларидир» 
(Зумар, 17-18).
Пайгамбаримиз Мух,аммад (с.а.в.)дан ривоят 
к,илинган х,адиси шарифларда х,ам инсонлар яхши 
амаллар килишга, ёмонликлардан кочишга чак,и- 
рилади: «Мусулмон - к,ули ва тилидан х,еч ким зиён 
курмаган киши. Мумин - бошкаларнинг моли ва 
жонига тажовуз этмайдиган киши. Мух,ожир - гунох, 
ва маъсиятларни тарк этган киши. Аллох, йулида 
мужохдц - нафсига к,арши курашишга киришган киши»; 
«Умматим х,еч к,ачон залолатда бирлашмайди»; «Инсон- 
ларга яхшиликни ургатувчи кишига Аллох, таоло, Унинг
282


Маърифат жадрлатни енгади
фаришталари, осмон ва Ер ахдлари, хдтто уялардаги 
чумолию денгиздаги балщ ла р х,ам салавот айтади».
Динимизнинг бу к^фсатмаларидан чекиниб, адашган 
фирк,аларга эргашиб кетган ёшларимиз жохушликлари, 
диннинг асл мох,иятини англаб етмаганлари ок,иба- 
тида имон ва куфр масаласида бир неча хатоларга йул 
куйишади. Келинг, ана шу хатоларни кенгрок, куриб 
чикдйлик:
Бизнингча, улар йул куяётган хатоларнинг бирин- 
чиси масалага енгил-елпи к,араш, шошма-шошарлик 
к,илишдир. Бирор шахе ёки бутун бошли жамиятни 
куфрда айблаш ёки кофирга чик,ариш ута к,алтис 
иш булиб, бунга кур-курона муносабатда булиш 
ярамайди. Чунки бунинг ортида куфрга чик,ара- 
ётган ёки чик,арилаётганлардан бири учун дах,шатли 
ок,ибат ётибди. И м ом Бухорий А б у Хурайрадан 
ривоят к,илган хддисда Расулуллох, бундай деганлар: 
«Киши уз биродарига: «Эй кофир!» деса, (куфр) икки- 
сидан бирига к,айтади». Хдцисдан к^финиб турибди, 
узгани кофирга чик,ариш оддий х,ак,орат сузи эмас, 
аксинча, уз охиратини бой бериб куйиш эх,тимолини 
тугдирадиган хатарли масаладир. Шунинг учун хдм 
х,анафий мазх,аби уламолари боища мазх,абларнинг 
олимларидан кура такфир (куфрда айблаш, кофирга 
чикдриш) масаласига купрок, ах,амият беришган. Бу 
х,ак,да ёзилган асарларнинг биринчиси миерлик олим, 
768/1367 йили вафот этган Мухаммад ибн Исмоил 
ибн Махмуд Бадр Рашид Рашидий к,аламига мансуб. 
Унинг «Куфр сузлар» номли асарига биринчи булиб 
хднафий олимлардан аллома Алийу К,ори муфассал 
шарх ёзган.
283



Download 7.76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   193




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling