Айдарбек тулепов ислом


Download 7.76 Mb.
Pdf ko'rish
bet26/193
Sana16.11.2023
Hajmi7.76 Mb.
#1781476
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   193
Bog'liq
86. ИСЛОМ ВА АКИДАПАРАСТ ОКИМЛАР

Хорижийлар
Ажорида: Фирк,анинг асосчиси - Абдулкарим ибн 
Джрод. Бу фирк,а унта гурухта булиниб кетган. Уларнинг 
х,аммаси бир ак,идада бирлашган. Яъни норасида 
балогат ёшига етиши билан исломга даъват этилади. 
Калимаи шахддатни айтиб мусулмон номини олади.
Уларнинг Азорикд фирк,асидан фарк,и шуки, улар 
мухолифларининг мол-мулкларига тажовуз к,и лишни 
можоиз санайдилар.
А вния: Мазкур фиркд аъзолари: «Бирор шахдрда 
имом (диний давлат рах,бари) к,асддан халкда жабр 
буладиган хукм чикдрса, унинг узи х,ам мусулмон раияти 
х,ам уша онда кофир булади», деган ак,идалари билан 
бошкд хорижийлардан ажралиб туради. Уларнинг бу 
фикри жах,олатдан бошк,а нарса эмас. Чунки, уларнинг 
фикрлари накдан ва акдан асоссиздир. «Раиятни кофир 
булади», дейиш эса Куръони карим оятига хилоф, Аллох, 
таоло: «(К,иёмат кунида) х,еч бир кутарувчи (гунохдор) 
узга (инсон)нинг юкини (гунох,ини) кутармас», 
(Фотир, 18), деб мархдмат к,илган.
Матбахия: Бу фирканинг асосчиси Абу Исмоил 
Матбахий булиб, унинг ак,идасига кура, эрталаб бир 
ракат, кечкурун бир ракат намоз ук,иш фарздир. У 
узининг бу бузук, ак,идасига К,уръони карим дан: 
«Куннинг икки т а р а ф и д а н а м о з ук,инглар» 
(Худ, 114), оятини далил сифатида келтиради. Аммо 
мазкур оятнинг давоми булган беш вак,т намознинг 
комил адо к,илиш тугрисидаги: «Куёш огишидан то 
гун коронгусигача намозни баркамол адо этинг ва 
тонгги ук,ишни (бомдод намозини) х,ам (адо этинг!) 
Зеро, тонгги ук,иш (фаришталар) х,озир буладиган 
(нам оз)дир (Ал-Исро, 78), оятини узининг ботил
53


Айдарбек Тулепов. Ислом ва ацидапараст оцимлар
акидасига тугри келмаганлиги учун тан олмайди. 
Чунки ушбу оятдан беш вакт фарз намозларининг вакт- 
ларини англаб олиш мумкин. Масалан, куёш огиши 
билан пешин намози, соя икки баробарга етгач, аср 
намозининг вакти киради. Коронги тушиши билан, 
яъни куёш ботиши билан шом, сунгра хуфтон намоз­
ларининг вакти киради. «Тонгги укиш» эса - бомдод 
намозидир.
Матбахия фиркасининг бу акидаларига эътикод 
килиб, Аллох таолонинг оятларини к5ф-курона инкор 
килган кимсалар, Ахли Сунна вал-Жамоа наздида 
кофирдирлар.
Хозимия: Сижистонлик ажорида тарафдорлари 
шу ном билан аталган. Улар акоид буйича тавдир, 
иститоат, Аллохнинг хохиши каби масалаларда Ахли 
Сунна вал-Жамоа билан бир хил эътикодда булишган.
Кадария ва унга эргашган маймуния фиркасини 
мазкур акидаларда адаш ганлари учун кофир деб 
хисоблаганлар. Улар «валоят» ва «адоват», яъни Аллох 
томонидан бандасини дуст тутиш ёки душман билиш 
масаласида куп хорижийлар билан карама-карш и 
фикрда булишган.
Шуайбия: Бу фирканинг асосчиси Шуайб булиб, 
у Маймун исмли бир фирка бошлигидан карз олган 
булиб, вактида узолмагач, кози олдида бахслашиб 
коладилар. Шуайб: «Кдрзимни, Худо хохласа, узаман», 
дейди. Маймун: «Худо хозир хохлаб турибди, уз!» -
деди. Шуайб: «Агар хохлаган булса эди, мени кодир 
килиб куяр эди», - дейди. Маймун: «Кдрзни узишга 
буюрган Аллох экан, демак У шуни хохлаган», - деди.
54


Хорижийлар
Шуайб шу гапдан кейин М аймундан узокдаш иб, 
алохдца шуайбия фиркдсини таъсис этган. Маймуния 
билан шуайбия фирк,алари ажорида фирк;асидан 
ажралиб чик,к,ан фиркдлардан саналиб, ак,идада адаш- 
ганлар сирасига киради. Уларнинг ичида энг ашаддий 
адашгани - бу маймуния фирк,асидир.

Download 7.76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   193




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling