Айдарбек тулепов ислом


Худолик даъво калган шахслар


Download 7.76 Mb.
Pdf ko'rish
bet90/193
Sana16.11.2023
Hajmi7.76 Mb.
#1781476
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   193
Bog'liq
86. ИСЛОМ ВА АКИДАПАРАСТ ОКИМЛАР

Худолик даъво калган шахслар
ХУДОЛИК ДАЪВО КИЛГАН ШАХСЛАР
Мук,аннаия: 
Худоликни даъво килган бу фирка 
р а зо м и я й у л и д а н б о р га н . А к и д а с и - ф акат уз 
зам он аси н и н г и м ом и н и таниб олиш зарурлиги ва 
омонатни адо этишдан иборат. Кимки шу икки ишни 
уддасидан чикса, зиммасидан барча вожиботлар сокит 
булади. Ш унингдек, фирка эргаш увчиларига барча 
хдром саналган нарсаларни хдлол деб фатво берилган. 
Намоз, руза ва бошка ибодатлардан озод килинган.
Мук,анна худ о ли к даъво ки ли б, у зи н и халк дан
яшириш учун юзига ипакдан никоб такиб юрган. Асл 
исми Х,ошим ибн Хдким булиб, А бу Бакр Мухаммад ибн 
Жаъфар Наршахийнинг ёзишича, у куп ук,иган, гоят 
зийрак булиб, кимёгарлик, сехр ва тилсим илмларини 
урганган. Араб, форс тилларини яхши билган. Бир кузи 
кур, боши кал ва башараси хунук булганлигидан боши 
ва ю зига кук парда тутиб юрган. Ш унинг учун х,ам 
«Мук,анна», яъни «Н ик,обдор» лакдби билан машх,ур 
булган.
Яък,убийнинг тасвирлаш ича, М уканани Х,ошим 
ул-аъвар, яъни бир кузли Х,ошим деб х,ам атаганлар. 
М уканна ёш ли к ч о ги д а к уд ун га р ли к (м а то л а р га
ох,ор берувчи ) касби би лан ш угулланган. Хуросон 
ноибларидан А бу М услим даврида сархднглик (кичик 
лашкарбоши) ва Абдулжаббор Аздий даврида (140/757— 
142/759) эса вазирлик даражасига кутарилган. Хуросон 
ам ири А бд улж абб ор н и н г 142/759 й и лда халиф ага 
к,арши исёнида кдтнашгани учун зиндонга ташланган. 
Бир неча йилдан сунг зиндондан к,очган.
157


Айдарбек Тулепов. 
Ислом ва акддапараст ок,имлар
Наршахий узининг «Бухоро тарихи» ном ли асарида 
Муканна кузголонини тасвирлашда И бр сщ ш исм ли 
муаллиф нинг «А хбор и Мукднна» («Мук,анна хакидаги 
хабарлар») асаридан фойдаланган.
Бухорога подш ох булган хотин Тагшода ва ундан 
кейин угли Бунёд отаси и слом динида эканлигида 
тугилган эди. Бир к,анча вак,т м усулм он булиб турди. 
Мук,анна пай до б у ли б ок, к и й и м ли ла р к у зго л о н и
Бухоро к,ишлок,ларига таркдлгач, Бунёд уларга м ойил 
булиб ёрдам берди ва натижада ок; кийимлиларнинг 
к у л л а р и
у за й и б, ула р галаба к,озондилар. Алок,а 
(хат-хабар) ишлари бош лиги бу хакда халифага хабар 
юборди, халифа Маадий ибн Мансур эди. Махдий ибн 
Мансур Мукднна ва ок, кийимлилар ишларидан вок,иф 
булганидан кейин (Бухорога) отлик; аскарлар юборди.
Бунёд Фарахш ий 166/783 й и ли к,асрида маж лис 
(т узи б ) ш ароб ичар ва дарчадан к,араб утирар эди. 
У узовдан ш ош илинч билан келаётган отлик,ларни 
курди ва улар халиф а том он и д а н экан ли клари н и
фаросат билан англаб, к,арши чора куришга киришар- 
кириш мас отлик,лар етиб келди лар ва х,еч бир суз 
а й тм асдан к,иличларини к,индан сугур и б, у н и н г 
бошини кесдилар. Бунёд ибн Тагшоданинг улимидан 
сунг барча одамлари к,очиб кетди, (халифа юборган) 
отлик,лар хам к,айтди.
«А х б о р и Мук,анна» (н о м ли китоб)н и н г м уаллиф и 
Иброх,им ва М ухаммад ибн Ж арир Табарийларнинг 
айтиш ларича, Мук,анна Марв атроф и ахолисидан, 
Коза деб аталган к,ишлокдан булиб, номи Х,ошим ибн 
Х,аким эди. У илгари кудунгарлик к,илар эди, кейин эса 
и лм урганишга маш гул булди ва хар хил и лм ларни:
158



Download 7.76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   193




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling