Al-jomi' as-sahih (1-jild) Arabchadan Zokirjon Ismoil
Download 1.28 Mb. Pdf ko'rish
|
sahih buhari1 ziyouz com
- Bu sahifa navigatsiya:
- 2-bob. Ramazon oyi ro‘zasining fazilati haqida
- 3-bob. Ro‘za tutmoqlik gunohlar uchun kafforat (gunohlarni yuvguvchi vosita) bo‘lishi haqida
- 4-bob. Ro‘za tutuvchilarning jannatga Rayyon nomli maxsus eshik orqali kirishlari xususida
- 6-bob. Kimki Ramazon ro‘zasini iymon-e’tiqod bilan, qanoat va ishonch bilan, yaxshi niyat qilib tutsa...
- 7-bob. Kimki ro‘zada yolg‘onchiligini qo‘ymasa va Olloh qaytargan narsalardan qaytmasa...
- 8-bob. Ro‘za tutgan kishini haqorat qilishsa «Men ro‘zadorman», deb aytadirmi
- 9-bob. Zino qilmoqdan qo‘rqqan kishining ro‘za tutmoqligi haqida
- 10-bob. Nabiy sallallohu alayhi va sallamning «Ramazon oyida yangi oy chiqqach (ko‘ringach), ro‘za tutingiz, Shavvol oyida yangi oy chiqqach, ro‘za
- 11-bob. Ikkala hayit oylarining kunlari teng bo‘ladir
- 12-bob. Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning «Biz yozmag‘aymiz ham, hisoblamag‘aymiz ham», deganlari haqida
- 13-bob. Ro‘zani, har ehtimolga qarshi, bir-ikki kun ilgari tutmaslik haqida
- 14-bob. Olloh taoloning «Sizlarga Ramazon kechasida xotinlar ila jinsiy aloqa etmoqlik halol qilindi» degan oyati kariymasi xususida
- 15-bob. Olloh taoloning «Oq ipni qora ipdan ajratadirgan bo‘lguncha yeb- ichingizlar, so‘ng ro‘zani tongdan boshlab, to kun botgunga qadar davom
- 16-bob. Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning «Bilol aytg‘an azon sizlarni saharlik qilmoqdan to‘xtatmasin!» degan so‘zlari haqida
- 17-bob. Saharlikka ajratilgan vaqtdan to‘la-to‘kis foydalanmoq haqida
- 18-bob. Saharlik bilan bomdod o‘rtasidagi muddat
- 20-bob. Kunduzi «ro‘zaman», deb niyat qilsa...
- 21-bob. Ro‘za tutgan odam jimo’dan so‘ng g‘usl qilib ro‘zasini davom ettirsa...
|
www.ziyouz.com kutubxonasi 374
ÉΟó¡Î0
«!$# Ç⎯≈uΗ÷q§9$#
ÉΟŠÏm§9$#
1-bob. Ramazonda ro‘za tutmoqning farz ekanligi haqida
Bu xususda Olloh taolo bunday deydir: «Ey mo‘‘minlar! Sizlardan avval o‘tgan bandalarga farz qilingani yanglig‘, sizlarga ham ro‘za tutmoq farz qiling‘aydir. Shoyadki, sizlar taqvo qilsangizlar!»
Talha ibn Ubaydulloh raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Bir badaviy sochlari to‘zigan holda Rasululloh sallallohu alayhi va sallam huzurlariga kelib dedi: «Yo Rasululloh! Menga xabar beringiz, Olloh menga qaysi namozlarni farz qilgan?» Janob Rasululloh: «Bir kecha-kunduzda besh vaqt namozni farz qilgan, biroq bunga qo‘shimcha tarzda xohlaganingcha nafl (ixtyyoriy namoz) o‘qimog‘ing mumkin».- deb javob berdilar. Badaviy: «Xabar beringiz, Olloh menga qaysi ro‘zani farz qilgan?»- deb so‘radi. «Ramazon oyining ro‘zasini tutmoqni, biroq bunga qo‘shimcha tarzda bir oz nafl ro‘za tutmog‘ing mumkin»,- dedilar Janob Rasululloh. U yana so‘radi: «Xabar beringiz, Olloh menga nimalar uchun zakot bermoqni farz qilgan?» Rasululloh sallallohu alayhi va sallam unga islomda zakot biriladirgan mollar qaysilar va ular qaysi miqdorga yetganda qanchadan va kimlarga berilishi haqida xabar berdilar. Badaviy: «Sizni mukarram qilgan xudo haqqi-hurmati, qasam ichib ayturmenkim, Olloh menga farz qilgan amali solihlarni ko‘paytirmasman ham, kamaytirmasman ham»,- dedi. «Agar bul kishi qavlida mustahkam bo‘lsa, najot topg‘usidir (yokim «jannatga kirgaydir» ,— dedilar shekilli)» ,— dedilar Janob Rasululloh».
Abdulloh ibn Umar raziyallohu anhu aytadirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Muharram oyining o‘ninchi kuni ro‘za tutar erdilar va boshqalarni ham shul kuni ro‘za tutmoqqa buyurar erdilar. Ramazon oyining ro‘zasi farz qilingandan so‘ng, Muharram oyida tutadirgan ro‘zani tark etdilar».
Abdulloh ibn Umarning o‘zlari ham Ramazonda ro‘za tutmoq farz qilingandan keyin Muharram oyida ro‘za tutmoqni tark etdilar. Ammo, nafl ro‘za Muharramning o‘shgachi kuniga to‘g‘ri kelsa, tutar erdilar.
Oisha raziyallohu anho aytadirlar: «Johiliya davrida (ya’ni, islomdan avval) Quraysh qavmi Muharramning o‘ninchi kuni ro‘za tutar erdi. So‘ng (ya’ni, islom dini barpo bo‘lgandan so‘ng), Janob Rasululloh Ramazonda ro‘za tutmoqni buyurib: «Xohlagan kishi Muharram oyining o‘ninchi kuni ro‘za tutsin, xohlamagan kishi tutmasin»,- dedilar».
Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bunday deb aytganlar: «Ro‘za (tutmoqlik) do‘zax o‘tidan asrovchi vositadir! Binobarin, ro‘za tutgan kishi haqorat so‘zlarini tilga olmasin, so‘zlashganda baqirmasin, birovni masxara qilmasin! Agar biror kishi ro‘zador birlan urishsa yokim uni haqorat qilsa, ro‘zador ikki bor: «Men ro‘zamen», desin! Ollohga qasamyod qilib ayturmenkim, Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 375
ro‘zadorning og‘zidan kelgan bo‘y, Olloh nazdida mushk-anbar bo‘yidan ham xushbo‘yroqdir, chunkim Olloh taolo: «Ro‘zador meni deb yeb-ichmas va meni deb ro‘za tutar, binobarin uning mukofotini o‘zim berg‘aydirmen va har bir yaxshilig‘i evaziga mendan o‘n barobar mukofot olg‘usidir»,- deydir».
Abu Voil raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Umar raziyallohu anhu: «Kim Nabiy sallallohu alayhi va sallamning fitna to‘g‘risida aytgan hadislaridan birortasini eslay olur?»-deb so‘radilar. «Men shunday hadisni eshitganman, -dedilar Huzayfa, - Janob Rasululloh: «Kishining oilasiga, molu dunyosiga berilib hamda qo‘shnisiga tenglashg‘ayman deb, bandachilik qilib, yo‘l qo‘ygan xatolarini uning o‘qigan namozi, tutgan ro‘zasi va qilgan sadaqasi yuvgaydir, ya’ni kafforat bo‘lg‘aydir»,- deganlar». Hazrat Umar: «Men bunday fitna to‘g‘risida so‘rayotganim yo‘q, men dengiz to‘lqinlaridek mavjlanib keladirgan eng katta fitnalar to‘g‘risida so‘ramakdamen»,- dedilar. «Unday fitna sizning davringizda chiqmag‘aydir, chunkim uning eshigi, ya’ni, chiqadirgan joyi qulflangandir»,-dedilar Huzayfa (Ul kishi «eshik» deganda Hazrat Umarning o‘zlarini nazarda tutdilar, chunkim Hazrat Umar davlatda fitnaga yo‘l qo‘ymovchi shaxs - xalifa erdilar). «Mazkur eshik fitnaga ochib berilg‘aydirmi yoki sindirilg‘aydirmi?»-deb so‘radilar Hazrat Umar. Huzayfa: «Sindirilg‘aydir»,- dedilar. Hazrat Umar: «Fitnani to‘sib qololmagan eshik sindirmoqqa loyiqdir, chunkim ochilsa, uni qiyomatgacha berkitib bo‘lmas»,- dedilar. Biz Masruqqa: «Huzayfadan so‘rag‘il-chi, Hazrat Umar o‘sha fitna eshigini bilg‘aydirlarmi?»-deb aytdik. «Bilg‘aydirlar! Tundan keyin tong kelmog‘ini aniq bilganlaridyok, buni ham aniq bilg‘aydirlar»,-deb javob berdilar Huzayfa».
kirishlari xususida
Sahl raziyalloku anhu rivoyat qiladirlar: «Jannatda Rayyon nomli bir eshik bordir,- deydilar Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallam,- bul eshikdan ro‘zani kanda qilmay tutganlargina kirg‘aydirlar, xolos. Qiyomat kuni «Ro‘zadorlar qani!» deb nido qiling‘aydir. Shunda, ular o‘rinlaridan turib mazkur eshikdan kirishg‘aydir. So‘ng, eshik yopilg‘aydir. Ulardan boshqa birorta odam bu eshikdan kira olmas».
Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Kimki Olloh yo‘lida nimaiki bo‘lsa ham, bir juftdan (ikki dinor, ikki dirham, ikki ko‘ylak, ikki do‘ppi) ehson qilsa, jannat eshiklaridan «Ey Ollohning bandasi, bu qilgan ishing xayrlik ishdir!» deb ichkariga da’vat qilyng‘aydir. Kimki namozxonlardan bo‘lsa, namozxonlar kiradirgan eshikdan, kimki jihod qilganlardan bo‘lsa, jihod qilganlar kiradirgan eshikdan, kimki ro‘za tutgan bo‘lsa, Rayyon nomli eshikdan, kimki ehson qilganlardan bo‘lsa, ehson qilganlar kiradirgan eshikdan chaqirilg‘aydir»,- dedilar. Abu Bakr raziyallohu anhu so‘radilar: «Otam-onam fidoyingiz bo‘lsin, yo Rasululloh! Bir eshikdan kiradirgan bo‘lganimdan keyin, hamma eshikdan chaqirilmog‘imning ne hojati bordir? Hamma eshiklardan chaqirilg‘aymi?». Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Ha»,- deb javob berdilar, so‘ng: «,Men sizni hamma eshikdan chaqiriladigan bandalardan bo‘lmog‘ingizni istag‘aydirmen!» - dedilar».
Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 376
5-bob. Ramazonmi yo Ramazon oyimi? «Unday desa ham bo‘ladir, bunday desa ham bo‘ladir»,- degan kishi haqida
Nabiy sallallohu alayhi va sallam: «Ramazon ro‘zasini Ramazon oyi kelmasdan burun tutmangiz!» - deb aytganlar.
Abu Hurayra raziyallohu anhu: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Agar Ramazon oyi kirsa, jannatning eshiklari ochilg‘aydir»,- deb aytganlar»,-deydilar.
Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Agar Ramazon kirsa, osmon eshiklari ochilib, do‘zax eshiklari berkitilg‘aydir hamda shaytonlar kishanlang‘aydir»,- deganlar». Ibn Umar raziyallohu anhu: «Men Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning «Ramazonda osmonda oyni ko‘rganingizdan keyingina ro‘za tutmoqni boshlangiz, Shavvol oyi kirgach, ro‘za tutmoqni bas qilingiz. Agar oyni bulut to‘sib qo‘ygan bo‘lsa-yu, siz uni ko‘ra olmasangiz, unda Sha’bon oyining o‘ttiz kunini to‘la o‘tkazib, so‘ng ro‘za tutingizlar!» - deganlarini eshitganman»,- deydilar.
yaxshi niyat qilib tutsa...
Oisha raziyallohu anho rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam yaxshilik qilishda hammadan ham saxiyroq erdilar. Xususan, Ramazon oyida, Jabroil alayhissalom birlan uchrashganlarida, yana ham saxovatlari oshib ketg‘ay erdi, chunki Janob Rasululloh to Ramazon tugaguncha, kechalari Jabroil alayhissalom birlan uchrashib, Qur’onni o‘qib berar va o‘zlarini imtihon qildirar erdilar. Hamisha ul Janob, Jabroil alayhissalom ila uchrashsalar, yaxshilik qilishga bo‘lgan saxovatlari kuchli shamoldan ham tezlashib ketar erdi».
Kimki yolg‘on so‘zlamoqni tark etmasa va Olloh qaytargan narsalardan qaytmasa, ro‘za tutib, yemay-ichmay qo‘ygani birlan ro‘zasi qabul bo‘lmag‘aydir. Olloh unga rahmat nazarini tashlamag‘aydir.
Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bunday deganlar: «Olloh taolo: «Bandalarimning odamlar ko‘zi tushgulik barcha qiladirgan ishlari (namoz o‘qimoqlari, xayr-ehson qilmoqlari, zakot bermoqlari) o‘zlari uchundir, tutadirgan ro‘zalari ersa, men uchundir (Xudo uchun bo‘lmaganda erdi, yashirincha yeb-ichib olmoq mumkin erdi, chunkim uni hech kim ko‘rmag‘aydir), binobarin, uning mukofotini o‘zim berg‘aydirmen»,- deydir. Ro‘za do‘zax o‘tidan saqlovchi vositadir, agar sizlardan birortangiz ro‘zador bo‘lsangiz, gunoh bo‘ladirgan so‘zlarni so‘zlamangiz, birov birlan janjallashmangiz, agar birov haqorat qilsa yokim urishsa, men ro‘zadormen, deb aytingiz. Ollohga qasam ichib ayturmenkim, ro‘zadorning og‘zidan keladirgan bo‘y Ollohning nazdida mushkdan ham xushbo‘yroqdir! Ro‘zador ikki
Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 377
bor xursand bo‘lur, biri - og‘iz ochganda (ya’ni, iftor qilganda), ikkinchisi - ro‘za tutib, yorug‘ yuz birlan Ollohga yo‘liqqanda!»
Alqama rivoyatqiladirlar: «Men Abdulloh ibn Mas’ud raziyallohu anhu birlan birga ketayotgan erdim. Shunda Abdulloh: «Biz Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan birga bo‘lganimizda, ul Janob: «Kimki uylanmoqqa qodir bo‘lsa, uylansin, chunkim uylanmoq kishi ko‘zini nomahram ayollarga qaramoqdan, uni noshar’iy jinsiy aloqa qilmoqdan saqlag‘aydir. Agarda kimki uylanmoqqa qodir bo‘lmasa, ro‘za tutsin, chunkim ro‘za ro‘zadorning shahvatini (ayolga bo‘lgan rag‘batini) kesguvchidir!» - dedilar».
chiqqach (ko‘ringach), ro‘za tutingiz, Shavvol oyida yangi oy chiqqach, ro‘za tutishni bas qilingiz!» deganlari haqida
Sila raziyallohu anhu: «Kimki shak kuni ro‘za tutsa, Abu-l-Qosim (Janob Rasulullohni shunday deb ham atashar erdi) sallallohu alayhi va sallam oldilarida osiy bo‘libdir!» - deganlar.
Abdulloh ibn Umar raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Ramazon haqida bunday deganlar: «Ramazon oyida yangi oy chiqqanini ko‘rmaguningizcha, ro‘za tutmangiz, Shavvol oyida ham yangi oy chiqqanini ko‘rmaguningizcha, ro‘za tutmoqni to‘xtatmangiz. Agar bulut oyni to‘sib turgan bo‘lsa, Sha’bon va Ramazon oylarini to‘liq o‘ttiz kun, deb hisoblangiz».
Abdulloh ibn Umar raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bunday deydirlar: «Sha’bon oyi yigirma to‘qqiz kun, lekin Ramazonda yangi oy chiqmaguncha ro‘za tutmangiz, agar bulut oyni to‘sgan bo‘lsa, Sha’bon oyini o‘ttiz kun qilib to‘ldirib, keyin ro‘za tutishni boshlangkz».
Abdulloh ibn Umar raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam «Tepamizda turgan oy», deb ko‘rsatdilar-da, mana bunday, mana bunday qilib, ikki muborak qo‘llarining barmoqlarini yozib, ikki bor ishora qildilar, bu ersa yigirma sonini bildirg‘aydir. Keyin, boshmoldoqlarini tik qilib, ikkinchi qo‘llarining kafti birlan uni olib tashlagandek harakat qildilar, bu ersa, to‘qqizni bildirg‘aydir, jami yigirma to‘qqiz bo‘lur».
Ummu Salama raziyallohu anho rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bir oy o‘z ayollariga yaqinlik qilmag‘ayman, deb qasam ichdilar (Shariatda bunday qasam bor, uning nomi «iylo» deyilur). Yigirma to‘qqiz kun o‘tgandan so‘ng, ayollari oldiga kirdilar. Shunda, ul kishidan: «Siz bir oy kirmag‘ayman, deb qasam ichgan erdingiz-ku!» - deb so‘raganimda, «Tepamizdagi oy yigirma to‘qqiz kundir»,- dedilar».
Anas raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bir oy o‘z ayollariga yaqinlik qilmag‘ayman, deb qasam ichdilar, o‘sha paytda muborak oyoqlari chiqqan erdi. Bir xonada yigirma to‘qqiz kun turdilar, so‘ng xonadan chiqib, ayollari oldilariga kirganlarida, «Yo Rasululloh, bir oy yaqinlik qilmag‘ayman, deb qasam ichgan
Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 378
erdingiz-ku!» — deb aytishdi. Shunda, Rasululloh: «Bu oy yigirma to‘qqiz kundir»,— dedilar».
Imom Buxoriy: «Basharti ikkala hayit oylarining kunlari (o‘ttiz kundan) kam bo‘lganda ham, savobi to‘liqdir, ikkala oy ham baravariga kam kelmog‘i mumkin ermas!» — deydirlar.
Abdurrahmon ibn Abu Bakra raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Ikki oy bir xil, ular o‘ttiz kundan kam bo‘lmag‘aydir, biri — Ramazon oyi, ikkinchisi — Zulhijja oyidir»,— deydirlar».
Ibn Umar raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Ko‘pchiligimiz ummiy (o‘qimoq va yozmoqni bilmaydirgan) jamoadirmiz. Shul sababdan, biz arab jamoasi yozmoqni ham, yulduzlarga qarab hisoblamoqni ham va ularning qay tartibda harakat qilmog‘ini ham bilmasmiz, buning o‘rniga qiladirgan ibodatlarimizning vaqtlarini shundoq aniq va ko‘zga ko‘rinadirgan qilib belgiladikkim, bu belgilarni bilishda va hisob-kitob qilishda ummiylar ham, boshqalar ham birdir»,— deb, ikki muborak qo‘llarining barmoqlari ila mana bunday va mana bunday qilib, bir gal yigirma to‘qqiz va bir gal o‘ttiz raqamini ko‘rsatdilar».
Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alaihi va sallam: «Hech kim ehtiyot yuzasidan Ramazondan bir yokim ikki kun ilgari ro‘za tutmasin, ro‘zani Ramazonda yangi oy chiqqanini ko‘rib, so‘ng tutsin, ammo haftaning ma’lum kunlari doimo nafl ro‘za tutib yurgan odam ro‘zasi Ramazonning dastlabki kunlariga to‘g‘ri kelib qolsa, tuta bersin»,— deb aytganlar».
Barro raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Muhammad sallallohu alayhi va sallamning sahobalaridan birortasi ro‘zador holda iftorga kelsa-yu, lekin iftor qilmay, uxlab qolsa, to ertasi kuni kun botguncha unga yemoq ham, ichmoq ham, jinsyy aloqa ham mumkin ermas erdi (Ramazon ro‘zasini tutmoq farz bo‘lgan dastlabki davrlarda shundoq erdi). Qays ibn Sarmat al-Ansoriy degan sahoba ro‘za erdilar. Iftor vaqti bo‘lganda xotinlarining oldiga kelib, «Yegani biror narsang bormi?» — deb so‘radilar. Xotinlari: «Yo‘q, lekin siz uchun biron yegulik topib kelg‘ayman»,— dedi. Lekin, kuni bilan ishlaganliklari sababli, charchab, ko‘zlari uyquga ketdi. Xotinlari kelib qarasalar, iftor qilmay uxlab qolibdirlar. Shunda xotinlari: «Iftordan mahrum bo‘libsiz-ku!» — dedilar. Qays ibn Sarmat ertasiga ham ro‘zani davom ettirdilar. Kun yarim bo‘lgan paytda ochlikdan hushdan ketib qoldilar. Keyin, bu voqeani Nabiy sallallohu alayhi va sallamga aytib berishdi. Shunda, «Sizlarga Ramazon kechasida xotinlar ila jinsiy aloqa etmoqlik halol qilindi» degan oyat nozil bo‘ldi. Bundan sahobalar juda xursand bo‘ldilar. So‘ng, Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 379
«Oq ipni qora ipdan ajratadirgan bo‘lguncha (ya’ni, tong yorishay deguncha) yeb- ichingizlar!» degan oyat ham nozil bo‘ldi».
Adiy ibn Hotim raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Oq ipni qora ipdan ajratadirgan bo‘lguncha yeb-ichingizlar!» degan oyati kariyma nozil bo‘lganda, bir qatim oq va bir qatim qora ipni olib, yostig‘im ostiga qo‘yib, (yostig‘imni qiya qilib ko‘tarib) qaray boshladim, qancha tikilib qaramay, baribir qaysinisi oq va qaysinisi qora ekanligini sira ajrata olmadim. So‘ng, kunduzi Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning oldilariga borib, bo‘lgan voqeani aytib berdim. Janob Rasululloh: «Bundan maqsad, tun qorong‘usi-yu, kun yorug‘idir»,— dedilar».
Sahl ibn Sa’d rivoyat qiladirlar: «Oq ipni qora ipdan ajratadirgan bo‘lguncha yeb- ichingizlar!» degan oyat nozil bo‘ldi. Lekin, «Tongdan boshlab...» degan oyat hanuz nozil bo‘lmagan erdi. Shunda, odamlar ro‘za tutgan paytlarida, oyoqlariga oq va qora ip bog‘lab olib, to bir-biridan ajratadirgan bo‘lguncha yeb-ichaberdilar. Pirovardida, Olloh taolo «Tongdan boshlab...» degan oyati kariymasini nozil qildi. Bundan odamlar bildilarki, oq ip va qora ipdan maqsad, kecha va kunduz erkan».
saharlik qilmoqdan to‘xtatmasin!» degan so‘zlari haqida
Oisha raziyallohu anho: «Bilol kechasi azon aytar erdilar»,— deydilar. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam odamlarga: «Ibn Ummu Maktum azon aytmaguncha yeb- ichaveringizlar, chunkim ul tong otishi arafasida azon aytg‘aydir»,— deganlar. Qosim ibn Muhammad bunday deydir: «Bilol birlan Ibn Ummu Maktumning azonlari o‘rtasida hech qancha vaqt yo‘q erdi, chunkim Bilol mezanadan tushishi birlan o‘rniga Ibn Ummu Maktum chiqar erdi».
Sahl ibn Sa’d raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Men o‘z oilam birlan saharlik qilib bo‘lganimdan keyin, tez yurib borib, bomdodning birinchi rak’atidagi sajdani Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan birga qilmoqqa ulgurar erdim».
Zayd ibn Sobit raziyallohu anhu: «Biz Nabiy sallallohu alayhi va sallam birlan birga saharlik qildik. So‘ng, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam namozga (bomdodga) turdilar»,- dedilar. Anas raziyallohu anhu Zayddan: «Bomdodga aytilgan azon birlan Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ikkalangiz qilgan saharlik o‘rtasida qancha muddat bor erdi?»-deb so‘radilar. Zayd: «Qur’ondan ellik oyat o‘qimoqqa ketadirgan vaqtcha bor erdi»,- dedilar.
Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 380
19-bob. Saharlikka turmay, ro‘zani ikkinchi kunga ulab yuborish majburiy ermas
Nabiy sallallohu alayhi va sallam va sahobalar (ba’zan) saharlik qilmay, ro‘zani ikkinchi kunga ulab yuborar erdilar, saharlik qilmoq eslariga kelmas erdi.
Abdulloh ibn Umar raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam (ba’zan) saharlik qilmay, ro‘zani ikkinchi kunga ulab tutaverar erdilar. Boshqalar ham shundoq qilg‘aymiz, deb ancha qiynalib qolishgach, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ularga bu tariqa ro‘za tutmoqni man’ qildilar. Odamlar: «O’zingiz shunday ro‘za tutmoqdasiz-ku?!»- deyishganda, Janob Rasululloh: «Mening ahvolim sizlarning ahvolingizdan yaxshidir, chunkim menga yegan va ichganning quvvati berib turilgaydir»,- dedilar».
Anas ibn Molik raziyallohu anhu: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam: «Saharlik qilingiz, chunkim saharlik qilishda barakot bordir!» - deganlar»,-deb rivoyat qiladirlar.
Ummu Dardo’ rivoyat qiladirlar: «Abu Dardo’: «Yeyishga ovqatlaring bormi?»-deb so‘rardilar, shunda biz: «Yo‘q»,- desak, «Bo‘lmasa, men bugun ro‘zaman»,-deb niyat qilingiz»,- derdilar. Abu Talha, Abu Hurayra, Ibn Abbos va Huzayfa raziyallohu, anhular ham shunday qilishar erdi (ya’ni, yegulik hech narsa bo‘lmasa, kunduzi niyat qilib, ro‘za tutishaverardi)».
Salama ibn Akva’ raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va salLam Muharram oyining o‘ninchi kuni: «Kimki bugun biror,narsa yegan bo‘lsa, boshqa hech narsa yemasin, ammo biror narsa yemagan bo‘lsa, kunning qolgan qismida ham yemay, ro‘za tutsin! », -deb odamlarga xabar qilmoqni topshirar erdilar».
Oisha va Ummu Salama raziyallohu anhumo: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam xotinlari birlan yaqinlik qilganlarida tong otib qolardi. Shunda, Janob Rasululloh g‘usl qilib, ro‘za tutishni davom ettiraverardilar»,- deb aytishdi. Abdurrahmon ibn Haras ushbu hadisni Madina hokimi Marvonga aytib berganida, «Buni Abu Hurayraga aytib, uni bir mulzam qilmaydirsanmi?» - dedi (chunki, Abu Hurayra: «(Kechasi) jimo’ qilgan kishi ro‘zasini davom ettirmog‘i durust ermas»,-deb yurar erdilar). Marzonning: «Abu Hurayrani bir mulzam qilmaydirsanmi?» -degan gapi Abdurrahmonga yoqinqiramadi. Abdurrahmon bunday deydilar: «Men Zulhulayfa degan joyda Abu Hurayra birlan uchrashib qoldim. Shunda, mazkur hadisni ul kishiga aytib berdim-da, «Menga Marvon buyurmaganda, aytmas erdim»,-dedim. Abu Hurayra menga javoban: «Nahs odamning ro‘za tutishni davom ettirmog‘i durust ermas», degan hadisni menga Ibn Abbos aytib bergan erdi, ul kishi ersa, hammamizdan ko‘ra bilimdonroqdirlar»,- dedilar».
Abu Hurayra raziyallohu anhu Humom va Ibn Abdulloh ibn Umarga: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam: «(Kechasi) nahs bo‘lib qolgan odam (o‘sha kuni) ro‘za tutmasligi lozim»,- deb buyurar erdilar»,- degan ekanlar.
|
