Alixonov ziyodullo akbaraliyevich ‘’alixonov akademiyasi’’ telegram:[phone]

13-BILET 
1. Jinssiz va jinsiy ko‘payishning biologik ahamiyatini taqqoslang. 
Jinssiz va jinsiy ko‘payishning ahamiyati: 
Jinsiy ko‘payish natijasida hosil bo‘lgan avlod ota-onaga nisbatan tashqi muhitning 
o‘zgaruvchan sharoitlariga moslashuvchan hamda yashovchan bo‘ladi.
Jinssiz ko‘payish, asosan, qulay sharoitda amalga oshadi, bunda organizmlarning tez va 
ko‘p nasl qoldirishi ta’minlanadi. 
2. Belgilarning birikkan holda irsiylanishini misollar orqali tushuntiring. Genetik 
xarita nima? 
Belgilarning birikkan holda irsiylanishi - 
Mendel davridan o‘tib, genetikada ozgina 
xromosoma orqali ko‘pgina genlar qanday holda avloddan – avlodga beriladi degan savol 
vujudga keldi. Birinchi bo‘lib, 1912-1926 yillarda Melonagasterda Morgin va uning 
shogirdlari bu savolga javob topishdi. 
Qisqa qilib aytganda ularning fikriga ko‘ra bitta xromosomada nechta gen 
joylashishidan qat‘iy nazar ular bir-biri bilan birikkan bo‘ladi va o‘zaro birikish guruhini 
hosil qiladi, nasldan – naslga ham birikkan holda beriladi. 
Har bir turning bu birikish guruhi shu turning gaploid xromosomalar soniga tengdir. 
Masalan: tulkida xromosomalar 38 ta (diploid holatda) , birikish guruhi 19 ta 
Morginni bu qonuni odatda Mendelning III – qonuniga bo‘y sunmagan holda amalga 
oshadi va ikki turga bo‘linadi: 
To‘liq birikkan holda irsiylanish 
To‘liqsiz yoki chala holda birikkan irsiylanish 
To‘liq birikkan holda irsiylanishda krossingover kuzatilmaydi. 
To‘liqsiz (chala) holda birikkan irsiylanishda krossingover kuzatiladi. Lekin biz har ikki 
turida ham Morgin tayoqchalaridan foydalanamiz. Bitta Morgin tayoqchasi bitta 

---

ALIXONOV ZIYODULLO AKBARALIYEVICH 
‘’ALIXONOV AKADEMIYASI’’ TELEGRAM:[phone] 
xromosomani anglatadi. 
Organizmlarni xromosomalariga nisbatan genlar ko‘pdir. Masalan: Drozafilyada bor yog‘i 
8 ta xromosoma bo‘lib, ular o‘zida mingdan ortiq gen saqlaydi.