Aмaлий ҳaрбий жисмоний тaйёргaрлик

2.1. Умумжисмоний машқларни бажариш.
Эркин машқларни бажариш усуллари.
Турникда бажариладиган машқлар. Брусда бажариладиган машқлар
Муддатли ҳарбий хизматчилар хизмат давомида Ўзбекистон Республикаси
Қуролли Кучларида жисмоний тайёргарлик бўйича 1997-йилда ишлаб чиқилган
қўлланма асосида қабул қилинган машқларни эгаллайдилар. Жисмоний тайёргарликдаги
вазифаларни қўллашда, уларни тегишли ҳарбий-амалий ҳаракатлантирувчи кўник-
маларни, жисмоний сифатларини унумли ечишга йўналтирилган.
Жисмоний сифат — ҳарбий хизматчиларнинг организм хусусиятларини, амалий
фаолиятини таъминлаш.
Чидамлилик — ҳарбий хизматчининг ҳарбий касбий фаолияти жараёнида
толиқмаслиги, бардош беришлиги билан белгиланади. Бу эса, умумий тезлик,
кучлилик ва жадалликка бўлинади. Умумий чидамлилик маҳоратини ошириш-
нинг асосий воситалари қуйидагилар: ҳаракат чоғида тезлик, сузиш, тўсиқлардан
ўтиш ва спорт ўйинлари.
Мажмуий машғулотлар эрталабки бадантарбия мобайнида ўтказилиб, бунда
шахсий таркибнинг жисмоний тайёргарлиги қуйидаги машқлар бўйича текши-
рилади: турникда тортилиш; 100 метрга югуриш; 1(3) километрга югуриш.
Эрталабки бадантарбия — ҳарбий хизматчилар жисмоний тайёргарлигининг
муҳим омилларидан бири ҳисобланиб, инсон организмини уйқудан сўнг тез
тетиклаштириш мақсадларига йўналтирилган.
Бадантарбия гуруҳ ёки взвод таркибида, уйқудан тургач, 10 дақиқадан
сўнг 50 дақиқа давомида ўтказилади. Дам олиш ва байрам кунлари эрталабки
бадантарбия ўтказилмайди.
ИККИ — қўллар юқорига кўтарилиб, бармоқлар муштларга тўпланилади, кафтлар ичкарига қаратилади, юқорига қараб, тана тортилади.
УЧ— ҳар икки пошнага тушиб бориб, қўллар куч билан танага сиқиб
букилади, муштлар елкага келтирилади.
БЕШ – оёқ учларини бирлаштириб,пошналарга охиригача ўтирилади, кафтлар
сонларга қўйилиб, тирсаклар ёнга тортилади. Дастлабки ҳолат — қад БИР —
оёқлар учига ростлаб туриш.
БИР — оёқлар учига туриб, қўллар олдинга — юқорига секин кўтарилади.
ТЎРТ — қўллар юқорига, тана ортга букилиб, юқорига қаралади.
Эркин машқларни бажариш усуллари
ТЎҚҚИЗ — чап қўлни тўғрилаб, уни охиригача ортга тортилади, айни пайтда тана ҳам
чапга бурилади, оёқлар жойидан қўзғалмай,нигоҳ чап қўлнинг бармоғига қаратилади.
СAККИЗ — сакраб туриб,оёқлар елка кенглигига, қўллар белга қўйилади.
ЎН БИР — ўнг қўлни тўғрилаб охиригача ортга тортилади, айни пайтда тана ҳам ўнгга
бурилади, оёқлар жойидан қўзғалмай, нигоҳ ўнг қўлнинг бармоғига қаратилади.
ЎН — сакраб туриб,оёқлар елка кенглигига,қўллар белга қўйилади.
ЕТТИ — оёқ учларини бирлаштириб, пошналарга охиригача ўтирилади, кафтлар сонларга қўйилиб, тирсаклар ёнга тортилади.
ОЛТИ – тик туриб, қўллар олдинга кўтарила бориб, ортга охиригача икки томонга
ёйилади (ҳаракат сўнгида силтанади); бармоқлар муштларга тўпланади.
ЎН ОЛТИ — сакраб туриб, оёқлар жуфтланади ва қад ростланиб турилади.
ЎН УЧ — тана олдинга, қўллар ерга теккунига қадар, кескин букилади, оёқлар
эса, бу пайтда тўғри тутиб турилади.
ЎН ИККИ — сакраб туриб, оёқлар елка кенглигига,қўллар белга қўйилади.
ЎН ТЎРТ — қад ростланади ва айни пайтда қўллар олдинга кўтарила
бориб, ортга охиригача икки томонга узатилади ва тана ортга букилади.
ЎН БЕШ — тана олдинга, қўллар ерга теккунига қадар, кескин букилади, оёқлар эса, бу
пайтда тўғри тутиб турилади.
Турникда бажариладиган машқлар
Турникда ушлаб, осилиб турилади. Оёқлар ёнма-ён, учлари ажратиб қўйилади.
Тортилиш — жағ турник юқорисига чиқарилади.
Сакраб тушиш. Оёқ товонлар жуфтланган, учлари ажратилган, қўллар бармоқларни тўғрилаб олдинга, кафтлари ичкарига қаратилиб узатилади.
Узатилган қўлларда, оёқлар жуфтланган ҳолда осилиб турилади.
Брусда бажариладиган машқлар
Брусларга тиралиб, тебраниш. Дастлабки ҳолат — орқага ётиб, қўллар ёнга қўйилади, оёқлар шерик томонидан маҳкам ушлаб турилади.
Ортга тебраниб, қўллар тўғриланади ва ўнг (чап)га сакралади. Олдинга тебраниш.
Эрталабки бадантарбия машқларини ўтказиш учун қуйидаги либослар
белгиланган:
2.2. Куч машқларини бажариш. Aрқонга тирмашиб