Амалий машулот б´йича дарс ´тиш

Хирургик даволаш. Жарроҳлик даволаниш учун мутлоқ карши курсатмалар:
1) беморларнинг агонал ҳолати,
2) қўлларнинг умумий ишемик контрактураси (III Б даража),
3) енгил даражадаги ишемия (I Б даражаси) бўлган беморларнинг ўта оғир умумий аҳволи.
Нисбий карши курсатмалар - енгил ишемия (I Б даража) ва унинг ривожланишининг йўқлиги билан ўткир миокард инфаркти, инсулт, операция килинмайдиган ўсмалар ва бошқалар.
Бошқа барча ҳолатларда, ҳам эмболия, ҳам тромбоз билан шошилинч операция килинади, бу эса баъзан кечиктирилиши мумкин.
Ўткир артериал тутирилиш билан оғриган беморлар Фогарти катетеридан фойдаланиб, артерия бўшлиғидан тромб ёки эмболни олиб ташлашдир. Диаметри 2-2,5 мм бўлган эгилувчан еластик ўтказгичдир билан томир ичига киритилади. Бир учида шприцни бириктириш учун павилён мавжуд, иккинчи қисмида - ингичка қўлланма билан резина копча мавжуд. Пастки оёк артериялари шикастланганда, сон артерияси бифуркацияси, кулллар артерияларининг тутилишида елка артериясининг бифуркациясидан кузатилади. Кундаланг артериотомия амалга оширилади ва катетер томирни тўсиб қўядиган жойга кўтарилиб, уни тромботик массалардан ўтказади. Кейин шприц суюқлик билан шар шиширилади ва катетер чиқарилади. Шишган балон тромботик массаларни ўзи билан бирга олиб чикади ва артерия кон окимини тиклашда артериотомия килинган жойдан қон оқими пайдо бўлади. Aртериялардаги кесма учун қон томир чок қўлланилади. Балон катетеридан фойдаланиб, тромботик массаларни нафақат периферик артериялардан, балки аорта бифуркациясидан ҳам олиб ташлаш мумкин. Мушакларнинг шишиши билан бирга келадиган оғир ишемияда. (3 даража) ёки мушакларнинг қисқариши (3 даража), тўқималарни қон оқимини декомпрессия қилиш ва яхшилаш учун қўшимча фасциотомия кўрсатилади.

Расм. 2 Фогарти катетери ёрдамида сон артериясидан эмболэктмоия

Расм 3. Фасциотомия болдир сохаси.
Aртерия деворининг органик шикастланиши фонида ривожланган ўткир тромбозда оддий тромбектомия самарасиз бўлади, чунки томир тромбози тез содир бўлади. Шунинг учун уни реконструктив жарроҳлик килиши керак.
Aорта ёки ёнбош артерияларининг ўткир тромбозида ҳар хил турдаги операциялар амалга оширилади. Беморнинг аҳволи оғирлигига ва окклюзион-стенотик зарарланиш ҳажмига қараб, улар ортотопик ҳолатда бўлиши мумкин - аорта-сон ёки ёнбош-сон шунтлаш операцияси ёки экстранатомик шунтлаш операцияси (кўндаланг-ёнбош-сон, сон-сон ёки култик ости –сон шунтлаш).

Расм 4. Аорта-сон ва сон-таким ости шунтлаш амалиёти
Рентген эндоваскуляр тромболитик терапия - бу дори воситаларидан фойдаланган ҳолда қон ахтасини эритилиши (йўқ қилиниши, лизиси) ва қон ахтасини блокланган қон томиридан қон оқимини тиклаш. Қон оқимини тромб билан тулганида бир неча усуллар - тромболизис, ангиопластика стентлаш билан бирга ёки шошилинч шунтлаш ёрдамида кон окимини тиклаш мумкин. Aммо ушбу муаммони энг қисқа вақт ичида ҳал қилиш учун фақат тиббий тромболиз ёрдам беради.

Расм 5 Селектив тромболизис таким ости артериясидан.
Aмпутация. Aгар консерватив даволанишга қарамай, шикастланган қўл ва оёкнинг ишемияси кучайиб, гангрена ривожланса, ампутацияга кўрсатма хисобланади: унинг даражаси қатъий индивидуал бўлиши ва оёқ-қўлни қон билан таъминлашни ҳисобга олган ҳолда амалга оширилиши керак.