amaliy mashg’ulot: Nomerlashga o‘rgatishga tayyorgarlik. Son va sanoq tushunchasini shakllantirish bosqichlari. ‘nli sanoq sistemasi xususiyatlari va uning nomerlashga asos qilib olinishi. Konsentrlar bo’yicha nomerlashga o’rgatish

1- misol. 5457 ketma-ketlik nima?
Yechi sh. 5457 ketma-ketlik 5 ming + 4 yuz + 5 o'n + 7 bir sonining qisqacha yozuvidir. Bu yig'indini 5-10³ + 4- 10² + + 5-10 + 7 ko’rinishda yozish qabul qilingan.
Ta'rif. x natural sonning o’nli yozuvi deb, bu sonni x = a_n -10"+ + a_n1 •10^n_1 + ... + + a₀ ko'rinishda yozishga aytiladi, bu
yerda a_n, a_n1, ... a_p a₀ koeffitsiyentlar 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 qiymatlarni qabul qiladi va a_n^ 0. a_n-10ⁿ + a_n1 -10^n_1+ ... + + + a₀ yig'indini qisqacha a_na_n-1 ... aa deb yozish qabul
qilingan. 1, 10, 10², 10³, 10ⁿ ko'rinishdagi sonlar mos ravishda birinchi, ikkinchi, ... n + 1-xona birliklari deyiladi, shu bilan birga, bitta xonaning 10 ta birligi keyingi yuqori xonaning bitta birligini tashkil qiladi.
2-misol. 3456 < 12349, 3456 < 4579, 3456 < 3476 mulohazalar rostmi?
Yechish. a) 3456 < 12349, chunki 3456 sonining yozuv-dagi raqamlari 12349 sonining yozuvidagi raqamlaridan kam; b) 3456 < 4579, bunda raqamlar soni bir xil, ammo 3456 sonidagi minglar xonasidagi raqam 4579 sonidagi minglar xonasidagi raqamdan kichik; d) 3456 < 3476, bunda raqamlar soni bir xil, minglar va yuzlar xonasidagi raqamlar bir xil, ammo 3456 sonidagi o'nlar xonasidagi raqam 3476 sonidagi o'nlar xonasidagi raqamdan kichik.
Amaliy mashg’ulot uchun topshiriqlar:
Mashqlar




1-topshiriq
Jadvalda yozilgan sonlarni o'qing. Jadvalda 5 soni nimani bildiradi?

Jadvalda berilgan sonlarni o'qing. Eng kichik son necha? Eng katta son necha?


2-topshiriq
Blis-so’rov jadvali. (Bu jadvalni chap tomonidagi savollarni o’ng tomonidagi javobllar katagiga yoziladi)