Amaliy matematika va axborot texnologiyalari kafedrasi

1.2.C# dasturlash tili yaratilishi
C# ning kelib chiqishi 2000-yillarga borib taqaladi. O'sha yillarda Microsoft ushbu dasturlash tilinio'zlariuchunyaratshdi.DastlabC#,JavaScriptbilanraqobatlashayotgan Java tillariga javob sifatida, ya'ni Microsoftning talabiga Java javob bera olamgani tufayli Microsoft Visual Studio 2002 bilan birglikda ishlab chiqilgan til edi. C# va Java ham dastlabki davrlardan tan olinishi uchun raqobatlashayotgan edi. Darhaqiqat, bu ikkisi bir biridan ancha ko'chirmachiliklar qildi, toki C# boshqa yo'nalishga o'tmaguniga qadar. Shundan so'ng C# kompyuter uchun dasturlar ishlab chiqarish bo'yicha xalqaro standart sifatida tasdiqlandi va umumiy til infrastrukturasi bilan ishlatiladi.C# ning juda ko'p versiyalari mavjud, ularning barchasi dasturiy ta'minotga yanada ko'proq yangilanishlar kiritdi
1-versiya oddiy, ko'p maqsadli umumiy dasturlash tili sifatida ishlab chiqarilgan. 2-versiya 2005-yilda ishlab chiqarilgan. Bir vaqtning o'zida ma'lumotlarning katta qismini ko'rib chiqishga imkon beruvchi iteratorlardan foydalanish imkoniyatlarini o'z ichiga oldi.

2. 
   versiya 2007-yilda ishlab chiqilgan. Yangi iboralar (kodlar) yaratildi; Aynan ushbu versiyasidan boshlab C# Java tiliga qaraganda trendda yuqori o'rinlarni egallay boshladi.
   
3. 
   versiya 2010-yilda ishlab chiqildi. Mutaxassislar Interlop turlarini va dinamik kalit so'zlari yaratdi va boshqa tillarda bo'lmagan nafislikni berdi.
   
4. 
   versiya 2012-yilda ishlab chiqilgan. Asinkronizatsiyalash imkoniyati paydo bo'ldi.
   
5. 
   versiya 2013-yilda ishlab chiqarilgan. Yangi filtrlar va initsializatorni taqdim etdi Kod yozish avvalgidan ham osonlashdi.
   
6. 
   versiya 2017-yilda ishlab chiqarilgan. Yangidan yangi imkoniyatlar, xususan .NET Core va operatsion tizimlardan foydalanish imkoniyatlariga ega bo'ldi.
   

1.3 C# dasturi va uning imkoniyatlari
Dasturlash tillarida buyruqlar va amallar ma'lum kodlar (raqamlar) bilan ifodala
ngan bo'lib, ular ShK qurilmalari adreslari bilan bevosita ishlashga mo'ljallanga
n va mashintili deb ham yuritiladi. Dasturlash tillarida ko'rsatmalar inson tiliga yaqin bo'lgan so'zlarva dastur tuzish uchun judaqulay. Axborot texnologiyalarining jadal sur'atlar bilan rivojlanishi, Internet ning paydo bo'lishi, yangidan yangi va m a'lum maqsadlarga mo'ljallangan Dasturlash tillari va muhitlari yaratildi va yaratilm oqda. Ularga misol sifatidadBase KARAT, LISP, FoxPro, Simula, HTML, Java, Java Scri pt, Delphi, Visual Basic, C++,C# kabi tillarva dasturlash muhitlarini keltirish mumkin. Hozirgi kunga kelib ob'ektgayo'naltirilgan vavizual dasturlash texnologiyalari keng t arqalmoqda. C# universal dasturlash tili bo'lib,harxildarajadagi masalalaruchun ye- chim topish mumkin. C# tilining asosiy tushunchalaridan biri bu klasslardir. Klass bu - foydalanuvchi tomonidan yaratilgan (ifodalangan) til. C# tilida C va C++ tillarning deyarli barcha imkoniyatlari saqlangan. C va C++tillarda tayyor xoldagi dasturla rga qayta o'zgarish kiritganda ham C# kompilyatori dastur matnidan xatoliklar- topmaydi. Ya'ni dasturni xar ikkalatilda xam foydalanib tuzishmumkin.Dasturlashda o'zgaruvchilardan foydalanmasdan dastur ishlash mumkin emas.O'zgaruvchilar o'zida qiymatlarni saqlaydi, bu qiymatlar vaqtinchalik operativ xotirada saqlanib turadi. O'zgaruvchilarning nomlari bo'ladi, nomlar lotin alifbosining a dan z gacha bo'lgan oraliqdagi harflar bilan belgilanadi. Bundan tashqari o'zgaruvchi nomlarin i faqat bitta harf emas birnecha harflar ketmaketligi bilan ya'ni so'zlar bilan mumki n. Sonlar bilan harflar orqali belgilash mumkin, lekin harflardan oldinson mum- kin emas. O'zgaruvchining asosiy turlari sonli o'zgaruvchi, satriy o'zgaruvchi, sim- volli o'zgaruvchi, mantiqiy o'zgaruvchilar bo'lib bo'linadi. Sonli o'zgaruvchilarga fa- qat sonlar kiradi, 0, 5, 10, 5.6, 4995 va h. Satriy o'zgaruvchilarga esa satrlar kiradi. Simvolli o'zgaruvchilar qiymati faqat bitta simvoldan iborat bo'ladi Mantiqiy o'zgaruvchilarga faqat ikkita qiymatberiladi rost, yolg'on ya'ni true, fals C# tilidabutun sonli o'zgaruvchilarda8 ta tip ish-latiladi, ular quyidagi jadvalda berilgan.
Tip nomi
Baytlar soni
Qiymatlardiapazoni
sbyte
-129 dan 128 gacha
byte
1
0 dan 255 gacha
short
2
-32,768 dan 32,767 gacha
ushort
2
0 dan 65,535 gacha
int
4
-2,147,483,647 dan 2,147,483,647 gacha uint
5
0 dan 4,294,967,295 gacha long
-9,223,371,036,854,775,808 dan
9,223,372,036,854,775,807 gacha ulong
8
0 dan 18,446,744,073,709,551,615 gacha
Quyida esa C# tilida kasr sonli o'zgaruvchi tiplari keltirilgan.
Tip nomi Baytlar soni Qiymatlar diapazoni float
+- 1.5 * 10^л-45 dan +-3,4 * 10^л38 gacha
double
8
+-5 * 10л-324 dan +-1.7 * 10л308 gacha
decimal
12 +-1 * 10 л-10 dan +- 7.9 * 10л28 gacha float tipidagi o'zgaruvchiga
qiymat bergandaqiymat oxiriga“f” belgisini qo'yish, decimal tipidagi o'zgaruvchiga q
iymat berganda“m”belgisini qo'yish lozim. Birinchi ifoda bu o'zgaruvchini e'lon qi lish. Bu yerda count o'zgaruvchi nomi, int(integer) tipi va count o'zgaruvchisiga
soni qiymat qilib olinadi. int tipida faqat butun sonlardan foydalaniladi.Keyingi qa- torda“ ” belgilari orasidaolingan satr shu holiday chop qilinadicount esao'zgaruvc hining qiymatini chop qiladi.Uchinchisi esa “Satr” so'zini chop qiladi. Kod yoz-
ganda chekinishlardan foydalangan ma'qul. Chunki keyin kerakli qatorni, kerakli kodni topib olishda qulay bo'ladi, birnecha bo'sh qatorlarni qoldirib ketish, qator boshidan bo'sh joy qoldirib ketish tushuniladi. C# tilida chekinishlarga tabulyatsiya simvoli, probellar, bo'sh qatorlar kiradi.
6
Qisqartirilgan