Аҳмедова З. М

Методик курсатма. Болалар бақирмасдан,тинч охангда,керак булганда 
овозни баландлатиб, паслатиб гаплашишлари логопед эса назорат қилиб 
туриши керак. 
Овоз кучини ўзгартириш. 
Мақсад: Болаларни вазиятга қараб баланд ва раст овозда фойдаланишга 
ўргатиш. 
“Шамол эсяпти” ўйини. 
Ўйиннинг қисқача мазмуни. Болалар стулчаларда ярим доира шаклида 
утирадилар,логопед шундай дейди: Биз ѐзда урмонга сайрга бордик.Дала 
буйлаб кетяпмиз,қуѐш олтин нурларини ҳар томонга сочяпти,енгил шамол 

---

36 
эсиб утларни,гулларни тебратяпти. Шамол секинэсяпти,мана бундай: у-у-у, 
(логопед ―у‖товушини секин ва чузиб талаффуз этади).Мана боғчага ҳам 
етиб келдик.Бизлар кўплаб гуллар,мевалар тердик ва боғчага қайтмоқчи 
бўлдик.Бирданига кўчли шамол эса бошлади.Шамол қаттиқ ғувиллай 
бошлади: у-у-у…(тарбиячи бу товушни баланд ва узоқ талаффуз этади). 
Болалар тарбиячига тақлид қилиб,енгил ва кучли эсаѐтган шамолнинг 
овозини такрорлайди.Сунгра тарбиячи расимларни кўрсатади,болалар эса 
расим тасвирига қараб,унга таллуқли булган овоз кучида шамолнинг овозига 
тақлид қиладилар. 
Методик кўрсатма: Логопед болаларнинг овоз кучини ўзгартиришларига 
эътибор бериб бориш керак. 
Осойишта (паст)овоздан фойдаланиш малакасини тарбиялаш. 
Ўйиннинг қисқача мазмуни: Болалар доира булиб юрадилар,уртада мушук 
ролидаги бола утиради.Юолалар юра туриб қуйидаги шеърни паст овозда 
айтадилар: 
Секин сичқонлар,секин сичқонлад 
Том бошида мушук бор 
Сичқон,сичқон,эхтиѐт бул! 
Мушук сени тутмасин! 
Мушукни тасвирловчи бола шеър матнини тугатиши билан 
баландовозда миѐвлайди ва болалар кетидан қувади.Ушланган бола мушук 
булади. 
Методик курсатма: Бола овози жуда баланд ҳам,паст ҳам булмаслиги зарур. 
Паст ва баланд овоздан фойдаланиш малакасчини тарбиялаш. 
Мақсад: Болаларни паст ва баланд овозда гапиришга ўргатиш.