Aminokislotalar, ularning tuzilishi, kimyoviy o’ziga xos xususiyatlari. Kapron – sintetik tola. ΑLfa – aminokislotalar oqsillarning strukturaviy birligi ekanligi. Oqsillarning tuzilishi va biologik ahamiyati. Aminokislotalar

Izomeriya - aminokislotalarda kuzatiladigan izomeriya asosan uglerod zanjirining turlicha tuzilishiga va aminogruppaning qaysi holatda bo’lishiga bog’liq.
Masalan : aminobutan kislota izomerlari quydagicha bo’ladi :

Aminokislotalar - amfoter birikmalar : asoslik xossasi amonogruppaning mavjudligi, kislotaligi karboksil gruppaning mavjudligi bilan bog’liq. Kislotali muhitda aminokislotalar – kationlar :

HOOC –CH₂ –NH₂ + HCl →HOOC –CH₂ –NH₃⁺Cl^-,

Kation

ishqoriy muhitda – anionlar.

NH₂ – CH₂ – COOH + NaOH → NH₂ – CH₂ – COO ^– Na⁺

Anion

Neytral muhitda aminokislotalar bipolyar (yoki svetter) ionlar ko’rinishida mavjud bo’ladi, ya’ni ikkita elektr chizig’iga (+) va (-) ega bo’lgan ionlar. Masalan :

α – aminokislotalar eng muhim ahamiyatga ega. Ular oqsillarning qurilish materiali hisoblanadi.

Aminokislotalar o’simlik va hayvon organizmlarida bo’ladigan barcha oqsil moddalarning tarkibiga kiradi. Aminokislotadan ayrimlarini (masalan : glisin, alanin) organizmda kerakli miqdorda sintez qilinadi. Bunday aminokislotalar almashtiriladigan kislotalar deyiladi.
Boshqa aminokislotalar (masalan : valin) organizmda yetishmaydigan miqdorda sintez bo’ladi. Bu almashmaydigan aminokislota qatoriga kiradi.
Almashmaydigan aminokislotalar oziq – ovqat tarkibida bo’ladi va shu hisobdan organizmda ularning o’rni to’ldiriladi.
Kislotalik funksiyalarining tabiatiga qarab aminokislotalar bo’linadilar :

1. 
   Aminokarbon kislotalar, masalan : H₂N(CH₂)₄COOH;
   
2. 
   Aminosulfon kislotalar, masalan : H₂N(CH₂)₂SO₃H
   
3. 
   Aminofosfon kislotalar, masalan : H₂NCH[P(O)(OH)₂]₂
   
4. 
   Aminoarsin kislotalar, masalan : H₂NC₆H₄AsO₃H₂
   

Amino va karboksil gruppalarning soniga qarab monoaminodikarbon, diaminokarbon va boshqa aminokislotalar bo’lishi mumkin. Masalan :