Anatomiya 2014. indd

 Ustki egizak mushagi (m. gemellus superior) quymich suya-
gining o‘tkir o‘sig‘idan boshlanadi. 
7. 
Pastki egizak mushak (m. gemellus inferior) esa quymich 
do‘ng ligidan boshlanadi. Ikkala egizak mushaklar ichki yopqich 
mushakning ustki va pastki tomonidan yo‘nalib, kichik quymich 

---

187
teshigi orqali chanoq bo‘shlig‘idan chiqadi va son suyagi katta 
ko‘sti chuqurchasiga birikadi.
Faoliyati: ichki yopqich, yuqorigi va pastki egizak mushak lar 
sonni tashqariga buradi.
8. 
Sonning kvadrat mushagi (m.quadratus femoris) yassi, to‘rt-
burchak shaklidagi mushak. Quymich do‘nglig‘ining tashqi chek-
kasi yuqori qismidan boshlanib, ko‘stlararo qirraning yuqori qis-
miga birikadi.
Faoliyati: sonni tashqariga buradi.
9. 
Tashqi yopqich mushagi (m. obturatorius externus) uchbur-
chak shaklida bo‘lib, qov suyagining tashqi yuzasi, quymich suya-
gi shoxi va yopqich pardaning medial uchdan ikki qismidan bosh-
lanadi. Mushak tolalari orqaga, yuqoriga va lateral yo‘nalib son 
suyagi katta ko‘sti chuqurchasiga birikadi.
Faoliyati: sonni tashqariga buradi. 
Oyoqning erkin qismi mushaklari
Oyoqning erkin qismi mushaklari son, boldir va oyoq panja si 
mu shaklariga bo‘linadi.
Son mushaklari tik holatda yurishni va tanani vertikal holat-
da turishini ta’minlab, uzun suyak richaglarini harakatga keltira-
di. Son mu shaklari faoliyatiga qarab uch: oldingi (yozuvchi), or-
qa (bukuv chi) va medial (yaqinlashtiruvchi) guruhlarga bo‘linadi. 
Birinchi ikki guruh mushaklari chanoq-son va tizza bo‘g‘imlariga 
ta’sir qilib, ularning frontal o‘q atrofidagi harakatini ta’minlaydi. 
Me dial guruh mu shaklari esa chanoq-son bo‘g‘imini sagittal o‘q 
atrofidagi harakatida ishtirok etadi.
 
Sonning oldingi guruh mushaklariga (98-rasm) ikkita mushak: 
odam organizmidagi eng katta mushak, sonning to‘rt boshli mu-
shagi va eng uzun – tikuvchilar mushagi kiradi. 
2.