Anatomiya yangi indd

ODAM EMBRIONINING RIVOJLANISHI

Odam embrionining rivojlanishini embriologiya fani o‘rganadi. 

Erkak organizmidagi jinsiy bezlarda urug‘ hujayralar spermatozoid-

lar, ayol jinsiy bezlarida esa tuxum hujayralar etiladi. Urug‘langan 

tuxum hujayra

 zigota

 deyiladi. Embrion rivojlanishining ikkinchi 

- 

blastula

 davrida embrion devorini hosil qilib turgan ba’zi hujay-

ralar juda tez ko‘payib, tuguncha shaklida to‘planadi va asta-sekin 

blastula bo‘shlig‘iga cho‘kadi. Natijada

 embrioblast

 boshlanadi, 

embrioblastdan

 gastrula

 yuzaga keladi. Bu davrda embriondan 

birlamchi ichak bo‘shlig‘i va uning old tomonida tashqariga ochil-

gan og‘iz paydo bo‘ladi. Embrioblastlarning ikkinchi qismi ajralib, 

blastotselga tushib ko‘payadi va mezoderma hosil qiladi, ya’ni 

mezoderma ektodermadan hosil bo‘lgan birlamchi ichak hisobiga 

yuzaga keladi. Bu davrda tash 

qi-ektoderma, ichki-endoderma, 

o‘rta-mezoderma embrion qavatlari paydo bo‘ladi.

Organizmdagi barcha organlar ana shu ektoderma (nervlar, 

teri), mezoderma (suyaklar, muskullar, tomirlar va boshqalar) va 

endodermadan (ichki organlar) rivojlanadi.

---

10