Андижон давлат университети компютер инженеринги факултетининг ат сервис 2 гурух талабаси

Koʻrsatkichlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mamlakatning yalpi ichki mahsuloti (YaIM) uning iqtisodiyoti hajmining oʻlchovidir, aniqrogʻi, ishlab chiqarilgan barcha yakuniy mahsulot va xizmatlarning bozor qiymatining pul koʻrsatkichidir.^[21] Mamlakatning eng anʼanaviy iqtisodiy tahlili asosan YaIM va aholi jon boshiga YaIM kabi iqtisodiy koʻrsatkichlarga tayanadi. Koʻpincha foydali boʻlsa-da, YaIM faqat pul almashtiriladigan iqtisodiy faoliyatni oʻz ichiga oladi. 
Hozirgi zamonda moliya sektorining ahamiyati ortib borayotganligi sababli real iqtisodiyot atamasi tahlilchilar hamda siyosatchilar tomonidan iqtisodiyotning amaldagi bilan bogʻliq qismini bildirish uchun qoʻllaniladi. tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarish, goʻyoki qogʻoz iqtisodiyoti bilan farqli oʻlaroq, yoki iqtisodiyotning moliyaviy tomoni, moliyaviy bozorlarda sotib olish va sotish bilan bogʻliq. Muqobil va uzoq muddatli atamalar iqtisodiyotning real qiymatlarda (inflyatsiyaga moslashtirilgan), masalan, real YaIM yoki nominal qiymatlarda (inflyatsiyaga moslashtirilmagan) ifodalangan koʻrsatkichlarini ajratib turadi.^[22]

Tadqiqotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Iqtisodiyotni oʻrganish taxminan makroiqtisodiyot va mikroiqtisodiyotga boʻlinadi.^[23] Bugungi kunda iqtisodni oʻrganuvchi tadqiqot sohalari qatori iqtisodning ijtimoiy fanlari^[24][25] atrofida aylanadi, ammo sotsiologiya,^[26] tarix,^[27] antropologiya,^[28] va geografiyani ham oʻz ichiga olishi mumkin.^[29] Tovar va xizmatlarni ishlab chiqarish, taqsimlash, almashish va isteʼmol qilish bilan bevosita bogʻliq boʻlgan inson faoliyati bilan bevosita bogʻliq boʻlgan amaliy sohalar biznes,^[30] muhandislik,^[31] hukumat,^[32] va sogʻliqni saqlashdir 

Фан-техника тараққиёти • бу меҳнат воситаларини, ишлаб чиқаришнинг энг янги хомашёси ва материалларини, ёқилғи ва энергиянинг, технологик жараённинг, бошқаришнинг, меҳнатни техник жиҳатдан қуроллантириш ва юқоридагиларнинг ҳаммасини янгидан яратишни ўз ичига олади. Ижтимоий ишлаб чиқаришда банд бўлган ишловчиларнинг умумий маълумотини, маҳоратини узлуксиз систематик ривожлантириш ва такомиллаштириш ҳам фан-техника тараққиётининг моҳияти ва аҳамияти билан чамбарчас боғлиқдир. 8 Фан-техника тараққиётининг вазифаси қуйидагилардан иборат: • тежамкорликни амалга ошириш (вақтни, хомашё ва материалларни, ёқилғи, электр энергияси ва ҳ.к. ларни тежаш); • ишлаб чиқариш жараёнларини осонлаштириш, меҳнатни енгиллаштириш; • меҳнатнинг мазмуни ва характерини ўзгартириш; • ишлаб чиқаришнинг ижтимоий ва иқтисодий самарадорлигини янада юқори даражага кўтариш. 9 • Фан ва техниканинг роли шу қадар каттаки, биронта ижтимоий-иқтисодий вазифа уларнинг ривожланиши ҳисобга олинмасдан туриб ҳал қилиниши мумкин эмас. Республика Президенти И. Каримовнинг асарларида, маъруза ва суҳбатларида, Олий Мажлис қонунларида, Вазирлар Маҳкамаси қарорларида, олимларнинг илмий-амалий тадқиқотларида фан-техника тараққиётининг тавсифловчи ғоят мукаммал формулалари таърифлаб берилган.

Бажарувчи М.Хакимова