Andijon mashinasozlik instituti elektrotexnika fakulteti

Atom elektr stantsiyalari. AES-larni har qanday geografik rayonga qurish mumkin, faqat suv bilan yaxshi ta’minlangan bo‘lishi zarur. AES-larning FIK-i 35-38%-ga yetadi.
Bu elektr stantsiyalaridan foydalanishdagi asosiy muammolar - ularning radioaktiv chiqindilarini yo‘qotish va ishonchli avariyalarsiz ishlashlarini ta’minlash masalalaridir.


VVER turdagi reaktorli atom elektr stantsiyasini printsipial texnologik sxemasi:
1-reaktor, 2-bug‘ generatori, 3-turbina, 4-generator, 5-transformator, 6-turbina kondensatori, 7-kondensat nasosi, 8-bosh sirkulyatsion nasos.


Gidroelektrstantsiyalar.GES-lar suv resurslari mavjud joylarga quriladi va bunda iste’molchilarni elektr energiyasi bilan ta’minlashdan tashqari ekin yerlarni sug‘orish masalalari ham hal etiladi


GES agregatlari yuqori manevrli bo‘ladi. Ularni ishga tushirish, tarmoqqa ulash va sinxronlash uchun 1-5 min. vaqt ketadi xolos GES-larning FIK-i 85-90% ni tashkil etadi.
Stantsiya qurilgan joy iqlimiga, o‘sha joydagi o‘rmon va qishloq xo‘jaligiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
Atom elektr stantsiyalari. AES-larni har qanday geografik rayonga qurish mumkin, faqat suv bilan yaxshi ta’minlangan bo‘lishi zarur. AES-larning FIK-i 35-38%-ga yetadi.
Magnitogidrodinamik (MGD) generatorli elektr stantsiyalar oddiy qozonlarga mumkin bo‘lmagan 2500-3000^o C haroratlardagi issiqlik potentsiallarni qo‘llaydilar. Yonilg‘ini yonishini gazsimon maxsullari magnit maydonni katta kuchlanganligiga ega MGD kanaliga yo‘naltiriladi. Ionlashtirilgan gazlarni kinetik energiyasi kanalda o‘zgarmas tok energiyasiga o‘zgartiriladi va u, o‘z navbatida, uch fazali o‘zgaruvchanga o‘zgartiriladi va energotizimga iste’molchilarga jo‘natiladi.
MGD kanalni taxminan 2000^o C dagi chiqindisi qozonga jo‘natiladi va u yerda oddiy sxema bo’yicha bug‘lantirishga ishlatiladi va bug‘ni energiyasi IES-sini bug‘ turbinasida ishlatiladi.


MGD (magnitogidrodinamik)-generatorli kondensatsion issiqlik elektr stantsiyasini printsipial sxemasi.
Sistema tashkil etuvchi tugun podstantsiyalariga katta talablar qo‘yiladi, chunki ular katta rayonlarga elektr energiyani uzatib berganliklari uchun bu podstantsiyalardagi avariyalar og‘ir ahvollarga olib kelishi mumkin.