Andijon mashinasozlik instituti "oliy matematika" kafedrasi oliy matematikadan sirtqi


Download 1.61 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/64
Sana05.01.2022
Hajmi1.61 Mb.
#226664
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   64
Bog'liq
2 5244902916711516630

5 §.Vektorlar sistemasi. 


34 
 
1-ta’rif. 
 
 
⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗⃗        
 
⃗⃗⃗⃗  vektorlarning chiziqli kombinatsiyasi deb, 
 
 
 
 
⃗⃗⃗⃗     
 
 
 
⃗⃗⃗⃗         
 
 
 
⃗⃗⃗⃗  
yig`indiga  aytiladi.  Bu  yerda 
 
 
   
 
     
 
  haqiqiy  sonlar  bo‟lib,  bu  chiziqli 
kombinatsiyaning koeffitsiyentlari deyiladi. 
2-ta’rif. 
 
 
⃗⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗⃗        
 
⃗⃗⃗⃗  chekli sondagi vektorlar uchun kamida bittasi noldan 
farqli shunday 
 
 
   
 
     
 
 sonlar topilsaki, ular uchun  
 
 
 
 
⃗⃗⃗⃗     
 
 
 
⃗⃗⃗⃗         
 
 
 
⃗⃗⃗⃗                                  
tenglik  bajarilsa,  u  holda  berilgan
 
 
 
 
⃗⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗⃗        
 
⃗⃗⃗⃗     sistema  chiziqli  bog`langan 
sistema deyiladi. 
3-ta’rif.  Agar  (3)  tenglik  faqat 
 
 
   
 
       
 
     bo`lgandagina 
bajarilsa, u holda  
 
 
⃗⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗⃗        
 
⃗⃗⃗⃗   sistemachiziqli erkli yoki chiziqli bog`lanmagan 
sistema deyiladi. 
4-ta’rif. Agar
  
 
⃗⃗⃗            sonlar uchun 
      
 
 
 
⃗⃗⃗⃗     
 
 
 
⃗⃗⃗⃗         
 
 
 
⃗⃗⃗⃗                          
tenglik    bajarilsa,  u  holda      vektor    
 
⃗⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗⃗        
 
⃗⃗⃗⃗    vektorlar  orqali  chiziqli 
ifodalanadi yoki 
   vektor   
 
⃗⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗⃗        
 
⃗⃗⃗⃗   vektorlarning chiziqli kombinatsiyasidan 
iborat deyiladi. 
Fazodagi  chekli  vektorlar  sistemasining  chiziqli  bog`lanishi  quyidagi 
xossalarga ega: 
 
 
.
   
 
⃗⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗⃗        
 
⃗⃗⃗⃗  vektorlar sistemasining: 
a) kamida bitta vektori nol vektordan iborat bo`lsa; 
b)  qandaydir  2  ta  vektori  proportsional  bo`lsa,  bu  sistema  chiziqli  bog`langan 
bo`ladi. 
 
 
.  Agar 
 
 
⃗⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗⃗        
 
⃗⃗⃗⃗   sistema  chiziqli  bog`langan  bo`lsa,  istalgan 
 
 
⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗⃗        
 
⃗⃗⃗⃗  sistema uchun 
 
 
⃗⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗⃗        
 
⃗⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗⃗        
 
⃗⃗⃗⃗                       
sistema ham chiziqli bog`langan bo`ladi. 
 
 
. Berilgan 
  fazoda    
 
⃗⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗⃗        
 
⃗⃗⃗⃗    sistema chiziqli bog`lanmagan bo`lsa, 
uning har qanday qism sistemasi ham chiziqli bog`lanmagan bo`ladi. 


35 
 
 
 
.
   
 
⃗⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗⃗        
 
⃗⃗⃗⃗   vektorlar sistemasining istalgan vektori bu sistema orqali 
chiziqli ifodalanadi, ya'ni 
 
 
⃗⃗⃗         
 
⃗⃗⃗⃗         
 
⃗⃗⃗⃗             
 
⃗⃗⃗         
   
⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗             
 
⃗⃗⃗⃗  
 
 
.
   
 
⃗⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗⃗        
 
⃗⃗⃗⃗     vektorlar  sistemasi  chiziqli  bog`langan  bo`lish  uchun, 
ulardan kamida bittasi qolganlari orqali chiziqli ifodalanishi zarur va yetarlidir. 
5-ta’rif. Agar 
    vektorlar fazosining o`zaro chiziqli bog`lanmagan shunday  
 
 
⃗⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗⃗        
 
⃗⃗⃗⃗  
vektorlar  sistemasi  mavjud  bo`lsaki,  bu  vektorlar  fazosining  qolgan  barcha 
vektorlari  shu  sistema  orqali  chiziqli  ifodalansa, u  holda 
   
 
⃗⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗⃗        
 
⃗⃗⃗⃗    vektorlar 
sistemasi 
  vektor fazoning bazisi deyiladi. 
6-ta’rif.  Chekli  vektorlar  sistemasining  rangi  deb  undagi  chiziqli 
bog`lanmagan vektorlarning maksimal soniga aytiladi. 
7-ta’rif. Agar 
  vektor fazoning biror 
 
 
⃗⃗⃗⃗    
 
⃗⃗⃗⃗        
 
⃗⃗⃗⃗                                          
vektorlari sistemasining istalgan ikki vektorlari o`zaro ortogonal bo`lsa, u holda (4) 
sistema ortogonal vektorlar sistemasi  deyiladi. 
8-ta’rif. Agar ortogonal sistema qaralayotgan fazoning bazisi bo`lsa, bunday 
sistemaga ortogonal bazis deyiladi. 

Download 1.61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   64




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling