Kimyoviy termodinamikada asosan, atom, molekula va ionlar hamda ularning elektron konfiguratsiyalarida boradigan oʻzgarishlar sifatida koʻrib chiqilgani uchun, sistemaning holati kimyoviy tarkib bilan va uchta asosiy parametrlar bilan belgilanadi. Bular: Harorat – T, Bosim – p, Hajm – V. - Kimyoviy termodinamikada asosan, atom, molekula va ionlar hamda ularning elektron konfiguratsiyalarida boradigan oʻzgarishlar sifatida koʻrib chiqilgani uchun, sistemaning holati kimyoviy tarkib bilan va uchta asosiy parametrlar bilan belgilanadi. Bular: Harorat – T, Bosim – p, Hajm – V.
Oʻzgarmas haroratda oʻtadigan jarayon – izotermik jarayon deyiladi. Bunday jarayon asosan termostatda boradi. - Oʻzgarmas haroratda oʻtadigan jarayon – izotermik jarayon deyiladi. Bunday jarayon asosan termostatda boradi.
- QT = pΔV
- QT – izotermik jarayon issiqlik effekti.
- Oʻzgarmas hajmda oʻtadigan jarayonlar – izoxorik jarayon deyiladi. Bularga yopiq idishda oʻtadigan jarayonlar kiradi.
- Qv= ΔU
- Qv- izoxorik jarayon issiqlik effekti. Oʻzgarmas bosimda boradigan jarayon – izobarik jarayon deyiladi (ularga atmosfera bosimida yoki odam organizmida kechadigan jarayonlar misol boʻladi).
- Qp = ΔU + A
- Qp – izobarik jarayon issiqlik effekti.
A= p ΔV formulaga koʻra, p= const boʻlganda hajm ham oʻgarmaydi va formulada Qp = ΔU holat kuzatiladi. Demak, izobarik jarayonda (organizmdagi holatda ham p= const) berilgan issiqlik sistemaning entalpiyasini oʻzgartirishga sarf boʻladi: - A= p ΔV formulaga koʻra, p= const boʻlganda hajm ham oʻgarmaydi va formulada Qp = ΔU holat kuzatiladi. Demak, izobarik jarayonda (organizmdagi holatda ham p= const) berilgan issiqlik sistemaning entalpiyasini oʻzgartirishga sarf boʻladi:
- Qp = ΔH; ΔH = H2 – H1
Entalpiya p=const boʻlgan sistema energiyasidir. H – entalpiya, ya’ni issiqlik saqlami deyiladi. Oʻzgarmas bosimda borayotgan jarayonning issiqlik effekti sistema issiqlik saqlamining oʻzgarishiga tengdir. H – entalpiya ham sistemaning holat funksiyasi boʻlgani sababli uning absolut qiymatini hisoblab boʻlmaydi, ichki energiya kabi bir holatdan ikkinchisiga oʻtishidagi farq sifatida aniqlanadi. Entalpiya termodinamik funksiya boʻlib, T, V, p va U kabi sistema xossalarini ifodalaydi. - Entalpiya p=const boʻlgan sistema energiyasidir. H – entalpiya, ya’ni issiqlik saqlami deyiladi. Oʻzgarmas bosimda borayotgan jarayonning issiqlik effekti sistema issiqlik saqlamining oʻzgarishiga tengdir. H – entalpiya ham sistemaning holat funksiyasi boʻlgani sababli uning absolut qiymatini hisoblab boʻlmaydi, ichki energiya kabi bir holatdan ikkinchisiga oʻtishidagi farq sifatida aniqlanadi. Entalpiya termodinamik funksiya boʻlib, T, V, p va U kabi sistema xossalarini ifodalaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
