Aniqlash usullari

sxematik tasviri:

1 - barboter, 2 - namuna idishi, 3 va 4 - havoni haydash naychalari.

kirish va chiqish teshiklari bo‘lgan qopqoq zich yopiladi. Keyin 6.12-rasmda ko‘rsatilgandek barboterga ulanib, yopiq sistema hosil qilinadi.

Barboter (1) 20 min davomida idishdagi (2) suv ichiga havo haydab, undagi radon gazini idish bo‘shlig‘iga chiqaradi. 4-8 kunlik ekspozitsiyadan keyin SR-39 detektorlari ishqorda ediril-gandan keyin ulardagi α-izlar zichligi optik qurilma yordamida (5.6-§) sanaladi. Quyidagi nisbiy tenglamadan namuna suvidagi radon konsentratsiyasi aniqlandi:

A_Rn =A_et (ρ_Rn/ρ_e), (6.10)

bu erda: A_Rn va A_et — namuna va etalon suvlardagi radon konsentratsiyasi, Bk/l; ρ_Rn va ρ_e - namuna va etalon suvlaridagi radon α-zarralarining zichligi, iz/sm²∙st.

Suvdagi radon konsentratsiyasi absolyut metod yordamida quyidagi formuladan aniqlanadi:

A_Rn =ρ_o‘r∙e^λt/Kt, (6.11)

bu erda: A_Rn - radonning suvdagi konsentratsiyasi, Bk/l; ρ_o‘r- yuza birligidagi α-izlarning o‘rtacha zichligi, iz/sm²; KK - kalibrlash koeffitsienti; λ - ²²²Rn parchalanish doimiysi, 7,56-10^-3 st^-1; t — ekspozitsiya vaqti, st.

SR-39 detektorining filьtr qog‘ozga o‘ralgan vaziyatdagi kalibrlash koeffitsienti KK= 1,353 (iz/sm²∙st)/(Bk/l). Iz detektorlari bevosita dala sharoitida suvdagi radon dinamikasini o‘rganishda juda qo‘l keladigan usuldir.