Anjuman: Resurstejamkor qishloq va suv xo‘jalik mashinalarini yaratish va ulardan foydalanish samaradorligini oshirish
Download 7.34 Mb. Pdf ko'rish
|
Tabiiy resurslarni boshqarish instituti Respublika konferensiyasi
- Bu sahifa navigatsiya:
- Anjuman: Resurstejamkor qishloq va suv xo‘jalik mashinalarini yaratish va ulardan foydalanish samaradorligini oshirish
- Tadqiqot natijalari va ularning muhokamasi
|
Tadqiqot uslubiyoti
Yuqoridagi dolzarb vazifalardan kelib chiqib, 2018-2019 yillar davomida mavzu yuzasidan tadqiqotlarimiz Farg‘ona viloyatining Quva tumanida joylashgan Paxta seleksiyasi, urug‘chiligi va еtishtirish agrotexnologiyalari ilmiy-tadqiqot instituti ilmiy tajriba stansiyasining o‘tloqi soz, mexanik tarkibiga ko‘ra og‘ir qumoq, kam sho‘rlangan, sizot suvlari 1,6-1,8 metr chuqurlikda joylashgan tuproq sharoitida olib borildi. Tajribada har bir nav uchun 8 ta variant olingan bo‘lib,3 ta takrorlanishda joylashtirildi. Anjuman: Resurstejamkor qishloq va suv xo‘jalik mashinalarini yaratish va ulardan foydalanish samaradorligini oshirish 44 Ajratilgan variantlarga S8290 va S6775 g‘o‘za navining ko‘saklari 30-40 % xamda 50-60 % ochilgan muddatda yuqoridagi defoliantlarning ko‘rsatilgan me’yorlari qo‘llanilib, ularning maqbul qo‘llash me’yori va muddati aniqlandi.Ilmiy izlanishlar O‘zPITIda qabul qilingan «Metodika polevыx opыtov s xlopchatnikom» (1981), “Dala tajribalarini o‘tkazish uslublari” (2007) qo‘llanmalari asosida olib borildi. Tadqiqot natijalari va ularning muhokamasi O‘tkazilgan kuzatuv va tahlillarda tadqiqot o‘tkazilgan 2018-2020 yillar sharoitida S-8290 g‘o‘za navining nazorat variantida yillarga mutanosib ravishda bir ko‘sakdagi paxta vazni 5,41-5,41-5,43 g ni, o‘rtacha esa 5,42 g ni tashkil qildi. SuyuqXMD defolianti 8,0 l/ga me’yorda qo‘llanilganda bir ko‘sak paxta vazni nazoratga nisbatan 0,1 g ga kam bo‘ldi. Buni defoliantning qattiq va tez ta’sir qilib, g‘o‘za barglarining qovjirashi oqibatida ko‘saklarning to‘la pishmasdan ochilishi bilan ifodalash mumkin. Entodefol defolianti 0,20 l/ga me’yorda qo‘llanilganda nisbatan yuqori natija olinib, bu variantdagi bir dona ko‘sakdagi paxta vazni o‘rtacha 5,72 g ni tashkil qildiki, bu ko‘rsatkich nazoratdan 0,3 g ga, andoza SuyuqXMD ta’siriga nisbatan esa 0,4 g ga yuqori bo‘ldi. FanDEF-a’lo defoliantining esa 7,0 l/ga me’yorida o‘rtacha bir ko‘sak paxtasining vazni nazorat va etalon (SuyuqXMD 8,0 l/ga) variantlariga nisbatan 0,2- 0,3 g ga ortiqroq ekanligi aniqlandi. (1-rasm). Ushbu variantlarda bir dona ko‘sak vaznining oshishiga sabab, biz yuqorida aytib o‘tganimizdek, ushbu variantlarda g‘o‘za barglarining 90,0-96,0 % gacha to‘kilishi natijasida, ko‘saklar quyoshdan tushayotgan yorug‘lik va issiqlikdan samarali foydalanganligi bois, unda sellyulozaning ko‘proq to‘planishi, shuningdek chigit tarkibida yog‘ va oqsillarning ko‘payishi hisobiga oshdi degan xulosaga keldik. Ikkinchi o‘rganilgan S-6775 g‘o‘za navining tasnifiga ko‘ra, bir dona ko‘sak vazni 5,7-6,5 g. gacha borib, bu albatta agrotexnik tadbirning qanday o‘tkazilishi hamda tuproq-iqlim sharoitiga bog‘liq. S-6775 g‘o‘za navining ko‘saklari 30-40 % ochilgan fonda nazorat variantida yillar bo‘yicha bir ko‘sakdagi paxta vazni 5,24-5,45-5,55g ni, o‘rtacha esa 5,41 g ni tashkil qildi. SuyuqXMD defolianti 8,0 l/ga me’yorda qo‘llanilganda bir ko‘sak paxta vazni nazoratga nisbatan 0,05 g ga kam bo‘lganligi kuzatildi. Ushbu fonda ham Entodefol defolianti 0,20 l/ga me’yorda qo‘llanilganda nisbatan yuqori natija ko‘rsatdi va bir dona ko‘sakdagi paxta vazni o‘rtacha 5,77 g ni tashkil qilib, bu ko‘rsatkich nazoratdan 0,36 g ga, andoza SuyuqXMD ta’siriga nisbatan esa 0,41 g ga yuqori bo‘ldi. (2-rasm). |
