Annotatsiya Ushbu kurs ishida organic kimyoning kichik bo’limi metallorganik birikmalar haqida bayon etilgan. Xususan, metallorganik birikmalarning turlari ishlatilish sohalari haqida tushunchalar

Aluminiy-organik birikmalar. Davriy sistemasining III gruppa elementlari ichida aluminiyning organik birikmalari muhim ahamiyatga ega. Aluminiy-organik birikmalar litiy yoki magniyorganik
birikmalar asosida olinadi:
R - Li + AlCl₃ = R₃Al + 3LiCl
Nemis olimi K. Siglerning ishlari aluminiy-organik birikmalar kimyosida yangilik bo‘ldi. K. Sigler (1955) vodorod ishtirokida alkenlarga aluminiy ta’sir ettirib (3—20 MPa, 60—100°S da) trietil aluminiyni sintez qildi:
3CH₂ = CH₂ + Al + 1,5H₂ ==== (C₂H₅)₃- Al
Bu reaksiya natijasida olingan Al(C₂H₅)₃ stereoregular polimerlanish reaksiyalari uchun eng arzon va muhim kompleks katalizatorlaridan biri hisoblanadi.
Oraliq metallar (Ti, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Pd, Pt) ning σ—σ bog‘lanishli (Me—C₁) organik birikmalari juda beqaror bo‘lib, ular tezda ozod uglevodorod radikallariga parchalanib ketadi.
Lekin oraliq metallar bir qator organik moddalar, ionlar va radikallar bilan barqaror birikmalar hosil qiladiki, bularning tuzilishini odatdagi valentlik nazariyasi asosida tushuntirib bo‘lmaydi. Bunday birikmalarga π-kompleks deyiladi. π-komplekslarda turli oksidlanish darajasiga ega bo‘lgan metall elektroakseptor, organik molekula, ion yoki radikallar esa elektrodonor hisoblanadi va ularni ligandlar deyiladi. Uglerod (II) oksidi, alkinlar, allil va siklopentadiyenil radikallari hamda tropiliy kationlari ligandlar bo‘lishi mumkin.
Birinchi bo‘lib platina Pt(II) ning π-kompleksi 1827-yilda V. Seyze tomonidan olingan:

PdCl₂ ning etilen bilan suvsiz muhitda dimerli π-kompleksi hosil qilingan:
2PdCl₂ + CH = CH  (C₂H₄PdCl₂)₂
π-komplekslarning tuzilishlari rentgen struktur tahlili usuli bo‘yicha to‘liq o‘rganilgan. Sanoatda sirka aldegidini olinishi, etilenning PdCl₂ bilan π-kompleks hosil qilish orqali sodir bo‘ladi.