Annotatsiya ushbu ma’ruza matnda, mavzular haqida tushuncha, ularning tasnifi, dori preparatlarining yangi avlodlari, tibbiyot amaliyotida eng ko’p qo’llaniladigan xillari haqida axborot berilgan
Download 0.79 Mb.
|
Annotatsiya ushbu ma’ruza matnda, mavzular haqida tushuncha, ula-www.hozir.org
- Bu sahifa navigatsiya:
- Qo`llanishi bo`yicha bu moddalar ikki turga bo`linadi Silga qarshi moddalar tasnifi Olinishiga ko`ra Biriichi qatordagi
|
Tayanch iboralar
PABK - Paraaminobenzoat kislota Sil- Organizmda turli organ va to’qimalarni zararlantiradigan surunkali yuqumli kasallik. Bu moddalar sil mikobakteriyalariga tanlab qarshi ta`sir ko`rsatadi. Ular olinishi-ga qarab ikki turga bo`linadi: 1. Sintetik moddalar, ular o`z holiga gidrazid izonikotin (TINK) kislota unumlari — izoniazid, ftivazid; paraaminosali-silat kislota unumlari — natriy paraaminosalitsilat, bepask va boshqa kimyoviy birikmalar — etionamid, tioatsetazon . 2. Antibiotiklar — streptomitsin sulfat, digidrostrep-tomitsin, streptomitsinning xlor kalsiyli kompleksi, rifampitsin, Solkoseril, kanamiqin sulfat, florimitsin. Sintetik moddalar faqat sil, ba`zan moxov paydo qiluvchi, ya`ni kislotalarga chidamli mikobakteriyalarga qarshi ta`sir ko`rsatadi. Silga karshi antibiotiklar boshqa mikroorganizmlarga ham karshi ta`sir ko`rsatadi. Bularning ko`pchiligi bakteriostatik, ba`zi birlari bakteritsid ta`sir ko`rsatadi. Qo`llanishi bo`yicha bu moddalar ikki turga bo`linadi Silga qarshi moddalar tasnifi Olinishiga ko`ra Biriichi qatordagi moddalar Ikkinchi qatordagi moddalar Sintetik birikmalar Antibiotiklar Izoniazid Ftivazid Natriy paraaminosalitsilat Streptomitsin Rifampitsin Etionamid Etambutol Tioatsetasazon Etoksid Kanamitsin sulfat Florimitsim Solkoseril 1. Birinchi qatordagi yoki asosii moddalar: izoniazid, streptomitsin, rifampitsin, PASQ. 2. Ikkinchi qatordagi yoki rezerv moddalar, bularga: qolgan moddalar kiradi. Asosiy moddalar silga qarshi kuchli ta`sir etadi, nisbatan kam zaharli. Kasallikni davolash shu moddalar bilan boshlanadi va . davom attiriladi. Ikkinchi qatordagi moddalar asosiylariga nisbatan ta`siri kuchsizroq, shu bilan birga zaharliroq, qo`llanganda nojo`ya ta`sirlar ko`proq uchraydi. Mikobakteriyalar birinchi qatordagi moddalarga nisbatan chidamli bo`lib qolsa, ikkinchi qatordagi moddalar ko`llanadi. Silga karshi moddalarii qo`llanish tartib qoidalari: 1. Uzoq muddat mobaynida qo`llanilishi (oylab, yillab qo`llanadi). 2. Silga qarshi ikki, uchta moddani birgalikda qo`llanish. 3 Moddalarni uzluksiz qo`llanish. 4. Ba`zi modda qo`llangan davrda nojo`ya ta`sir qilgudek bo`lsa, uni butunlay to`xtatib qo`yib bo`lmaydi, bu moddani bir necha vaqt o`tgandan keyin qo`llash tavsiya etiladi. Sil ximioterapiyasi konun-qoidalariga astoydil rioya qilinsa, moddalar bilan davolash barvaqt boshlansa, shunday og`ir ka-sallikni to`la davolash mumkin bo`ladi. Moddalar uzoq muddat mobaynida qo`llangani uchun mikobakteriyalar bularga o`rganib, chidamli bo`lib qolishi mumkin. Bir xil moddalarga, ayniksa streptomitsinga, PASKga mikobakteriyalarning chidamliligi sekinroq hosil bo`ladi. Chidamlilikni kamaytirish uchun bir nechta moddalar birgalikda qo`llanadi. Silga qarshi hamma moddalarning nojo`ya ta`sirlari, allsrgik jarayonlar va superinfeksiyaga sabab bo`lishi, ba`zilari jigarga, buyraklarga, asabga, kon yaratilishiga o`ta zaharli ta`sir ko`rsatishi mumkin. SINK unumlari sil mikobakteriyalariga qarshi tuberkulosta-tik, tuberkulotsid, hujayralar ichidagi mikobaktsr«yalarga qarshi tanlab kuchli ta`sir ko`rsatadi. Ta`sir mexanizmi hali oxirigacha yaxshi aniqlanmagan. Ma`lumotlarga ko`ra, izoniazid mikobakteriya membranalarining asosiy negizi bo`lgai mikol kislotalarni kamaytiradi. Tubazidning ta`sir mexanizmini tushuntirishda bir necha ilmiy gipotezalar bor. Izoniazid kimyoviy jihatdan nikoTinat kislotaga yaqin bo`lgani uchun mikobakteriyalar ichiga kirganidan keyin peroksidaza, vodorod (1)-oksid tufayli izonikotinat kislotani hosil qiladi. Download 0.79 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|