Anorganik kimyo
Download 5.87 Mb. Pdf ko'rish
|
|
0 8 v o d o r o d p ero k sid i o lis h u c h u n ish latilad i. Se, Т е va Po ning elektron tuzilishi bir-biriga o ‘xshaydi.Bu gum hni selen guruhchasi deb yuritiladi. Bu guruhcha elem entlarining atom tu zilish i oltin gugu rtga o 'x sh a b -2 , + 2 , + 4 va +6 o k sid la n ish darajalarini n a m o y o n etad i. Bu guruhdagi P o m e ta ll x o ssa la rig a ega va m e ta ll kristall panjara h o sil q ilad i. S e le n b o 'lsa kul rang selen h o sil q ilad i va u n in g kristallari p o lim er tu zilish g a ega. Q izil se le n b o'lsa S e g siklik tu zlish m osd ir. Selenning polim er modifikatsiyasida selen atomlari o'zaro zigzag- sim o n bog'lan gan . G ek sagon al h olatda oq , k u m u sh sim on m etallga o'xshash kristall tuzilishga ega. Selen va tellur yarim o'tkazgichlar bo' lib, yorug'lik tushganida selenning elektr o'tkazuvchanligi minglab marta ortadi. P olon iy tashqi ko'rinishiga ko'ra qo'rg'oshinga o'xshab ketadi. S elen nirtg oltita izo to p i m a ’lum . U lard an en g k o 'p tarqalgani 8 3 $Se (79,9% ). T e llu m in g tabiatda sak kizta iz o to p i uch rayd i. U lard a n ^ °T e (34,5% ) a h am iyatga ega. K islorod d an p o lo n iy g a qarab o k sid lo v ch ilik x ossasi kam ayib, q aytaru vch an lik xossasi ortib boradi. S e le n suv bilan ta ’sirlash m a yd i, lek in tellur 160°C larda T e 0 2 ga aylanadi: Те + 2 H 20 = T e 0 2 + 2H 2 S e le n va tellur k islotalar ta ’sirida H 2 E 0 4 form ulali kislotalar h o sil q ilsa, p o lo n iy tuzlarni h o sil qiladi: Po + 8 H N 0 3 = P o ( N 0 3)4 + 4 N 0 2 + 4 H 20 H 2 S , H 2 S e , H 2 T e , H 2P o q a to rid a m o le k u la b a rq arorligi k am ayib, kislotalarning k uchi ortib boradi. Shu qatorda qaytaruv- chilik xossalar ortadi. H 2P o olingan zahoti o 'z-o 'z id a n parchalanadi. B u b irik m alam in g xossalari 48-jadvald a keltirilgan. 48-jadval Selen guruhchasi elementlari vodorodli birikmalarining xossalari B irik m a la r H , 0 H,S
H ,S e H ,T e Q a y n . harorati, °C 100
- 6 0 ,4 - 4 1 ,4 -2
0 ,0 9 6 0 ,1 3 3 0 ,1 4 6 0 ,1 6 9 K , su v d a g i eritm ad a 1
1-10
1
0
1 0 3
S e le n ( S e le n iu m ). O ltin g u g u rt b irikm alari b ila n b irg a u c h raydi. H a vod a y o n g a n id a S e 0 2 h o sil b o'lad i. S eO , (b u g ‘la n ish harorati 315°C ). S e le n xlorid va su y u ltirilg a n su lfa t k islotad a er im a y d i. K o n se n tr la n g a n su lfa t k islo ta t a ’sirid a y a sh il ran gli S e S 0 4 h o s il b o 'la d i. V o d o ro d b ila n selen n in g t a ’sirlashu vid a H 2Se h osil b o'lad i: H 2 + Se = H ,S e U n in g kislotalik xossalari T e 0 2 va P oO , dan kuchliroq. S uvd a yaxshi eriydi. B un d a selen it k islotasi h o sil bo'ladi: SeO , + H , 0 = H ,S eO , 2
2
j H 2 S e 0 3 erkin h old a ajratib o lin g a n . H 2 S e 0 3 qattiq m o d d a , lekin o so n suvini yo'qotadi. S eC l4_ qattiq m oddalardir (su yu qlan ish harorati 100— 350°C ). S uv ta ’sirida o so n g id ro lizla n a d i va selen it k islotasin i h o sil qiladi: SeCl, + 3 H ,0 = H ,S eO , + 4HC1 4 2 2 3
6 (gaz m o d d a b u g 'la n ish harorati -4 6 ,6 °C ). S e le n oltin gugu rtga o 'x sh a sh d isp rop ortsialan ish reaksiyasiga kirishadi: 3Se +
6 K O H = 1С,5еОз + 2K,Se + 3 H 20 S e 0 3 oq rangli sh ish asim on qattiq m odda (suyuqlanish harorati 11 8 ,5 °C ). Suv b ilan o s o n ta ’sirlashad i va selen a t k islota n i h o sil qiladi: S e 0
3 + H 20 = H 2 S e 0
4 S elen a t k islo ta n in g tuzlari selen id larga k uchli o k sid lo v ch ila r ta ’sir ettirib olinad i: K-jSe + 4 N a N 0 3 = K ,S e 0 4 + 4 N a N 0 2
T ellur (T ellu riu m ). T ellur, k o 'p in ch a , oltin gugu rt va selen birikmalariga aralashgan h olda uchraydi. K um ush tellurid (gessit) — A g 2 T e, o ltin tellurid (k laverit)- AUjTe, silva n it — A gA u T e 4 tellu rn ing tab iiy birikm alari h iso b la nadi. T abiatda turg‘u n radioaktiv izotop lari a tom m assasi 2 1 0 — 218 oralig'id a b o'la d i. U larn ing ich id a en g turg'uni g{°Po (yarim yem irilish davri 138,8 sutka). O dd iy h ola td a to 'q kul rang kukun h o la td a va k u m u sh sim o n oq kristallar h o sil q ilad i. T ellu r ju d a m o'rt m oddadir. A w a lo rudalardan T e 0 2 ga o 'tk azilib , u nga ishqorlar so'ngra S 0 2 ta ’sir ettiriladi: T e 0
2 + 2 N aO H = N a 2 T e 0
3 + H 20 2 N a,T eO , + SO = 2Te + 2 N a ,S 0 4 2 3 2 2 4 T ellur y o n g a n d a T e 0 2 ga aylanadi. T ellur ishqorlarda o so n eriydi va telluritlar va telluridlar h o sil qiladi: ЗТе +
6 K O H = K jTeO j + 2K ,Te + 3 H 20 H 2T e rux tellu rid iga k uchli kislotalar, m asalan , H CI ta ’sir ettirish orqali olin ad i: Z nT e + 2HC1 = Z n C l 2 + H 2Te H 2T e q o'lla n sa h id li g a z m o d d a (qaynash harorati -1 ,8 ° C ). T ellurid lar y a r im o 'tk a z g ic h la r h iso b la n a d i B i 2 T e 3 te rm o b a ta - reyalar tayyorlash d a ishlatilad i. T e 0 2 rangsiz kristall m od d a , suvda o z eriydi. H 2 T e 0 3 beqaror va kuchsiz kislota. H 2 T e 0 3 tarkibida 2 H 20 tutgan holda ortotellurat k islota H 6 T e 0 6 ni h o sil qiladi. B u k islotan in g tuzlari A g 6 T e 0 6 tarkibga ega. T eC l2va T e l 2 a n ch a barqaror. T e l 4 a n io n li k om p lek slar h o sil qiladi: T e l
4 + 2KI = K J T e lJ H 6 T e 0 6 k islotad an suv ajralganida tellurat kislota h o sil b o'lad i H 2 T e 0 4. T e 0 3 suvda erim ayd i, lek in ishqorlarda eriydi. T ellurat k islota k u ch siz k islota (K ]= 2 - 10 ‘8, 1 ^ = 5 T 0 -11). T ellu r q otish m alarga q o 'sh ila d i. U n d a n y a r im o ‘tk azgich lar tayyorlanadi. P o llo n iy (P o llo n iu m ). Oq kum ush rang m etall (su yu q la n ish harorati 2 54°C ). M etallar bilan p o llo n id la r h o sil b o'lib: N a 2 P o, P b P o, H g P o birikm alari m a ’lum . P o C l 2 xossalari b o 'y ic h a tuzlarga o 'x sh a y d i. P o (IV ) birikm alari ham tuzlarga o'xsh ay d i: P o ( S 0 4) 2, P o ( N 0 3) 4. P o 0 2 da kislotalik xossalar kuchsiz. P o 0 2 kislotalar b ilan asosli oksid ga o'xsh ab ta ’sirlashadi: P o 0
2 + 2 H 2 S 0
4 = P o ( S 0 4) 2 + 2 H 20 P o C l 4 ju d a o so n a n io n k om p lekslar h o sil qiladi: 2KC1 + PoC l 4 = K J P o C lJ S e le n o 'z g a r u v c h a n tok n i o 'z g a r m a s tokka a y la n tir u v c h i asboblarda ishlatiladi. U shisha ishlab chiqarishda keng q o'llaniladi. T ellur q o 'ig 'o sh in tarkibiga q o'shilganda q o'rg 'o sh in n in g m exanik xossalari va korroziyaga ch id a m lilig i ortadi. P o a - zarrachalar o lish n in g arzon m an b ayi h isob lan a d i. 2 5 . 6 . V I A g u ru h e le m e n tla r in in g t ib b iy o td a g i a h a m iy a ti K islo ro d n in g b io lo g ik ah am iyati n ih oyatd a kattadir. K islorod tirik o r g a n iz m la r d a g i b io k im y o v iy jih a td a n m u h im b o 'lg a n m o d d alar tarkibiga kiradi (oq sillar, y o g'lar,u g lev od lar, su v, n u k le in k islotalar va b osh q alar). B arch a o 's im lik v a h ayvon lar k islorod b ila n n afas o la d i. Tirik o r g a n iz m d a n k islorod u glev o d la r, y o 'g 'la r va b o sh q a organ ik moddalarni oksidlaydi. Bunda ajralib chiqqan energiya barcha hayotiy jarayonlarn i ta ’m in la y d i (b io k im y o v iy sin te z , m u sk u lla m in g ish i, harakat va boshqalar). K islorod o ig a n iz m tarkibiy q ism in in g 6 4 ,4 % ini tashkil etadi. T in c h h o la td a o d a m o rg a n izm i har d aq iq ad a 0 ,2 6 4 1 k islorod iste ’m o l qiladi. O rgan izm d a k islorod y etish m a slig i b ilan b o g 'liq b o 'lg a n bir qancha kasalliklarda davolovchi vosita sifatida ishlatiladi. N a fa s olish yo'llari, yurak q on -tom ir tizim i kasalliklarida ham da is gazi, sianid lar bilan zaharlanganda kislorod ishlatiladi. O datda, 95% kislorod va 5% uglerod (IV ) oksidi b o ‘lgan aralashm a- karbogen qo'llaniladi. T ib b iyot a m aliyotid a kislorodn ing yuqori b osim d a q o 'lla n ish i keng ko'lam da tavsiya etiladi. Yuqori b osim da kislorod to'q im alam i k islorod b ila n t a ’m in la n is h id a , g e m o d in a m ik a , b o sh m iy a n i gipoksiyadan him oyalashda ishlatiladi. K islorod n in g allotrop ik shakl o ‘zgarishi b o 'lg a n o z o n kuchli ok sid lo v ch i b o'lgan ligi sababli suvni, havoni d ezin fek siy a q ilish da ishlatiladi va bun d a u suvdagi m ikroblam i o'ldiradi. O ltin g u g u rtn in g k ish i ta n a sid a g i u m u m iy m iq d o ri 140 g atrofida b o 'lib , u nd a organ izm n in g kundalik eh tiyoji 1 g ni tashkil etadi. O ltingugurt k o'p gin a organik m oddalarning, ju m lad an oqsil, a m in k islo ta la r (siste in , sistin , m e tio n in ) g o rm o n la r (in s u lin ), v itam in (B ) tarkibiga kiradi. T arkibida oltin gu gu rt tutgan b a ’z i am in ok islo ta la r tirik orga n izm d a v o d o ro d n i tashish vazifasin i bajaradi. S istein , sistin va tarkibida — S H , —S — S — gu ru h in i tutgan boshqa m oddalar oigan izm n i radiatsion nurlanishdan him oya qiladi. S h u n in g u c h u n ular nur k asalligini d avolash d a tavsiya etilad i. O ltingugurt q adim d an dori m oddasi sifatida ishlatilib kelingan. O ltingugurtning teriga ta ’siri natijasida sulfidlar va p en tation kislota ( H 2 S 5 0 6) h o sil q ilad i. U lar m ik rob lam i o 'ld irish xu su siyatiga ega. Oltingugurt ichilganda 10—40% atrofida vodorod sulfidga va sulfidlaiga aylanad i. U la r ic h n i yu m sh atad i. Bu m aqsadlarda to za la n g a n va ch o'k tirilga n oltin gugu rt ishlatiladi. Tarkibida oltin gugu rt b o 'lg a n k o'p gin a tuzlar dori m od d asi sifatida q o'llan ilad i. N a 2 S 2 0 3 — natriy tiosu lfat galogenlar, sian id lar b ilan zah ar langan d a, sh u n in g d ek , A s, Pb, H g birikm alari bilan zaharlanishda ishlatilad i. N a 2 S 2 0 3 galog en la r zaharsiz tuzlarga, sian id lar esa rodanidlarga aylanadi: K C N + N a 2 S
0 3 = K C N S + N a 2 S 0
3 A s, Pb, H g zah arsiz silfidlar h o sil qilib o rg a n izm d a n ch iq ib ketadi. B un d an tashqari, N a 2 S 2 0 3 allergiya, asab kasalliklarida ham q o 'lla n ila d i. N a 2 S 0 4 1 0 H 20 natriy sulfati k ristallogid rati surgi sifatida ham da q o ‘rg‘osh in va bariy birikmalari bilan zaharlanganda ishlatiladi. T arkibida oltin gu gu rt tutgan organ ik birikm alardan su lfa n i- la m id la r (e ta z o l, n o r su lfa z o l va b o sh q a la r ) tib b iy o td a keng qo'llaniladi. Selen h am katta biologik aham iyatga ega. Selenning organizm ni h im o y a la n ish q ob iliyatiga h am d a ferm en tativ reaksiyalarga ta ’sir q ilish i an iq lan gan. O d am , h ayvon va q u sh larn in g k o 'z pardasida o z m iq d ord a se le n b o'la d i. K o'rish q o b iliy a tin in g o'tkirligi bilan ajralib turuvchi burgutlarning k o 'z pard asid a selen n in g m iq dori o d a m n ik id a n y u z m arta k o 'p . S h u n in g u c h u n se le n «k o'rish elem en ti«d eb ataladi. H ozirg i p aytd a tib b iy o td a tark ib id a se le n tu tga n o rg a n ik m oddalar dori m o d d a sifatida keng q o'llan ilm oq d a. 2 5 - b ob ga oid savol v a m asa la la r 1. K islo ro d va o ltin g u g u rt a to m tu z ilis h la rig a a so slan ib , u larg a q a n d a y v a le n tlik la r va o k sid lan ish d a ra ja la ri xo sligini k o 'rs a tin g . 2. Kislorodning sanoatda va laboratoriyada olinish usullarini ko'rsating. 44,8 1 kislorod hosil qilish u ch u n q ancha kaliy p erm an g an at kerakligini hisoblang. 3. Quyidagi qatorda kislotalik kuchi va qaytamvchilik xossalari qanday o'zgaradi? H 2S -» H 2Se -» H 2 Te.
4. O ltingugurtning konsentrlangan H N 0 3, H 2 S 0 4 va N aO H eritm a lari bilan reaksiya tenglam alarini yozing. 5. M o lek u lar o rb itallar usuli y o rd a m id a kislorod m o lekulasining h a m d a 0 2, 0 2+, 0 2
2 ionlarining tuzilishini tushuntiring. Bu ionlarning qaysi biri barqaror va nim a uchun? 6 . Mis va marganes tuzlari eritmasiga vodorod sulfid ta ’sir ettirilganda mis sulfid c h o 'k m a g a tushib, m arganes sulfid nim aga ch o 'k m a g a tu sh - masligini tushuntiring. 7. 16,9 g xlorat kislotani H CI gacha qaytarish u c h u n q an c h a hajm (n.sh.) S 0 2 kerakligini hisoblang. (Javob: 13,44 1). 8 . 100 ml 0,2 n N a O H eritm asi o rqali 448 ml (n.sh.) S 0 2 gazi
o'tkazildi. Q anday tuz hosil bo'lgan va qanchaligini toping. (Javob: 2,08 g N a H S 0 3). 9. 50 g simobni eritish uchun qancha sulfat kislota kerak? Bu maqsadda suyultirilgan sulfat kislotasini ishlatib b o ‘ladim i? (Javob: 48,92 g). 10. G az holidagi kislorodning, tozalangan oltingugurtning ham d a quyidagi birikm alam ing tibbiyotda ishlatilish sabablarini tushuntiring. 11. Sulfat - selenat - tellu rat kislotalar qatorida kislotalik xossalari, o ksidlovchilik xossalari q an d a y o 'z g a ra d i? 12. Laboratoriyada vodorod sulfid gazini qanday olish m um kin? 13. ZnS va PbS larni almashinish reaksiyalari yordamida olish mumkin b o 'lgani ho ld a A1 2 S 3 va C r 2 S
larni bunday reaksiyalarda hosil qilib bo'lmasligini tushuntiring. A1 2 S
va C r 2 S 3 larni qanday qilib olish m um kin? 14. Sulfat kislota a) m agniy bilan, b) vodorod sulfid bilan, d) yod bilan reaksiyaga kirishganda qanday xossalarini nam oyon qiladi? R eak siya tenglam alarini yozib tushuntiring. 15. Quyidagi reaksiyalarni tugallang va tenglashtiring: d) H 2S + K M n 0 4 + H 20 -> h) K M n 0 4 + S 0 2 + H 20 -> 16. N im a u ch u n k onsentrlangan sulfat kislotasini p o 'la t idishlarda saqlash m um kin, suyultirilganini (75% dan pastini) saqlash m um kin emas? 17. 40 g nikel m etalini eritish uchu n konsentrlangan va suyultirilgan sulfat kislotalardan qancha ketishini hisoblang (Javob: 132,8 va 66,4 g). 18. K onsentrlangan sulfat kislotasi (p = 1,83 g /sm 3) tarkibida 6,4% suv bo'ladi. Shu kislotaning bir litrida necha mol H 2 S 0 4 borligini hisoblang. (Javob: 17,5 m ol). 19. M a’lum hajmli kislorodni ozonga o'tkazish jarayonida uning hajmi 5 ml ga kamaygan. B unda qancha hajm ozon hosil b o ‘lganligini va bunga qancha kislorod sarf bo'lganligini hisoblang. (Javob: 10 ml, 15 ml). 20. N atriy sulfitni natriy tiosulfatdan qanday xossalariga asosan farqlash m um kin? Reaksiya tenglam alarini yozing. 21. 89,6 1 oltingugurt (VI) oksidini (n.sh.) I 1 suvda eritilganda hosil bo'lgan sulfat kislotaning massa ulushini konsentratsiyasini hisoblang. (Javob: 29,97%). a) S + N a O H -> b) H 2S + C l 2 + H 20 -> 0 F eC l 3 + N a 2S + H 20 -4 g) H 2S + H 2 S 0 4 ->
e) F e C l 3 + H 2S -> i) H J 0 3 + H 2 S 0
4 -»
22. Quyidagi tuzlarning gidroliz tenglam alarini yozing: Na^SOj + H 20 -> (N H 4)2S + H 20 -> N a,S + H 20 A1 2
3 + H 20 -> 23. Quyidagi reaksiyalarni yozib tugating: k. H
2 S 0
4 + H J = k. H 2
4 + H B r = k. H 2
4 + H 2S = k. H 2
4 + Z n = 24. S-Se-T e-Po qatorida ionlanish energiyalari, elektronga moyilliklari qanday o ‘zgaradi? 25. Quyidagi reaksiyalarni yozib tugating: N a
2 S 2 0 3 + C l 2 + H
2 0 —»
N a 2 S 2 0 3 + J 2—> N a
2 S 2 0 3 + B r 2 + H 20 -> N a 2
2 0 3 + H C I -> 26. O ltingugurtning tibbiyotda ishlatiladigan birikm alariga m isollar keltiring. 27. Vodorod sulfidning qaytaruvchanlik xossalarini nam oyon qiladigan quyidagi o k sid la n ish -q a y ta rilish reak siy alarin i tu g allan g v a y arim reaksiyalar usulida tenglashtiring: H 2S + K M n 0 4 + H ,S 0 4 -»
H 2S + K 2 C r 2 0 7 + H 2 S 0 4 ->
N a 2S + ҒеС1 3 28. 0 2 m olekulasi va 0 2+,
0 2_ ,
0 22- ionlarning tuzilishini m olekular orbitallar usulida tushuntiring. 29. Kislotali m uhitda kaliy perm anganat bilan 3% li vodorod peroksid reaksiyaga kirishganda 1,12 1 kislorod ajralib chiqqan b o ‘lsa, n ec h a g 3% H 2 0 2 eritm asi sarflanganini hisoblang. 30. M ish y ak n in g x lo r va k o n s e n trla n g a n n itra t k islo ta bilan reaksiyalarini yozib tenglashtiring. 31. Sulfid, sulfit va sulfat ionlarni aniqlashning sifat reaksiyalarini m olekular va ionli shakllarda yozing. 32. Sulfit ionining oksidlovchi va qaytaruvchi b o 'la oladigan reaksiya tenglam alarini yozing. U larni yarim reaksiyalar usulida tenglashtiring. 33. Tem ir, rux va mis suyultirilgan va konsentrlangan sulfat kislotalar bilan reaksiyaga kirishadimi? Reaksiya tenglam alarini yozing. 34. N atriy tiosulfatning xlor va yod bilan reaksiya tenglam alarini yozib, yarim reaksiyalar usulida tenglashtiring. 35. V o d o ro d sulfid xlor bilan h a m d a kislotali m u h itd a kaliy perm an g an at va kaliy dixrom atlar bilan reaksiyaga kirishganda q an day xossalami nam oyon qiladi? Reaksiya tenglamalarini yozib, yarim reaksiyalar usulida tenglashtiring. 36. Kristall holidagi natriy xlorid, brom id va yodidlarning k o n sentr langan sulfat kislota bilan reaksiya tenglam alarini yozing. U larni yarim reaksiyalar usulida tenglashtiring. 37. N im a uchun N aH S — natriy gidrosulfid eritmasi ishqoriy m uhit, N a H S 0 3 — natriy gidrosulfit eritm asi esa kislotali m uhit hosil b o 'lad i? Javobingizni gidroliz konstantalarini hisoblash orqali asoslang. 38. N im a u c h u n k o ‘pchilik p -e le m e n tla r d isp ro p o rtsiy alan ish reaksiyalariga kira oladi? Oltingugurtning konsentrlangan ishqor eritm asi da erishi tenglam asini yozib, yarim reaksiyalar usulida tenglashtiring. 39. N im a u ch u n sulfit ion ham oksidlovchi, ham qaytaruvchi b o 'la oladi? N a triy sulfitning v o d o ro d sulfid va x lo r bilan reaksiya te n g la m alarini yozib, tenglashtiring. 40. Quyidagi tuzlarning qaysinisi eng oz gidrolizga uchraydi va nim a u ch u n ? a) natriy sulfid; b) natriy selenid; d) natriy tellurid. G idroliz tenglam alarining m olekular va ionli tenglam alarini yozing. 41. Q uyidagi birikm alam i nom lab, ularning struktura form ulalarini chizing. N a 3 S
0 3; N a 2 S 4 0 6; N a 2 S
0 3. Qaysi birikm ada kislorod atom lari o ‘zaro bog'langan? 42. Q ichim ani davolash uchun D em yanovich suyuqligi ishlatiladi. Bu suyuqlik asosida natriy tiosulfatning xlorid kislota bilan ta ’siri yotadi. Bu reaksiyada qanday m ahsulotlar hosil bo'ladi? 43. S elen at kislota kuchli kislota hisoblanadi, uning oksidlovchilik xossasi h atto sulfat kislotadan ham yuqori. Shuni hisobga olib, selenat kislotaning xlorid kislota va oltin bilan reaksiyasini yozing. R eaksiyani yarim reaksiyalar usulida tenglashtiring. 4 4 . Q uy idagi o 'z g a rish la rn i am alga oshirish m u m k in b o 'lg a n reaksiyalarni yozing: Z nS -> H 3S -> S -» S 0 2 -> S 0 3 -> H
2 S 2 0 7 -> H 2 S 0
4 -> B a S 0 4. 45. N atriy tiosulfat va xlor orasida bo'ladigan reaksiyani yozing va 6,41 xlorni yuttirish u ch u n necha g natriy tiosulfat za ru r bo'lishini hisoblang. 46. 10 1 vodorod sulfidni sulfit kislota eritmasidan o'tkazilganda 19,2 g oltingugurt hosil bo'ladi. Eritmadagi sulfit kislotaning % miqdorini aniqlang. |
