Article · June 019 citations reads 3,872 author

mining
 yo‘q,
Otang moli kamaymas bir o‘payin.
Yana: 
Chilim qildim yilqining tezagidan,
57
Turkiy yodgorliklar tili o‘zbek shevalarida

---

Sumba qildim irg‘ayning o‘zagidan.
Bo‘yningdan tol chiviqday bir 
min
ing yo‘q,
Sochingning chekkangdagi gajagingdan. [
O‘zbek xalq ijodi
 
1972, 
 
166].
“
Oq olma, qizil olma” kitobini
nashrga tayyorlovchisi o‘lanlar 
qismidagi havolada
mining so‘zini o‘xshashing deb noto‘g‘ri 
izohlangan. Bu o‘rinda min so‘zi kamchilik, nuqson ma’nolariga 
ega.
Mun so‘zi Samarqand regioni, Xatirchi, G‘allaorol, Koson 
tumanlari aholisi (katta avlod) so‘zlashuv tilida uchraydi, faqat 
talaffuzda u tovushi qisqa i tarzida aytiladi: min. Bu so‘z ham 
shevalarda kamchilik, nuqson kabi ma’nolarga ega. 
Masalan, kishi biror ya
ngi kiyim kiygan bo‘lsa, boshqalarga 
ko‘rsatib – Qanday? deb so‘rasa, – Mini yo‘q, deb javob berishadi. 
Shuningdek, Min taqmoq, Min topmoq (birovning kamchiligini, 
nuqsonini topmoq) birikmalari ham uchraydi. Masalan: 
Hadeb min taqib yotibdi. (Xatirchi)
Hamma narsadan min topivurma! (
G‘allaorol
)
Yoshlar oyna qarshisida uzoq turib qolganda, kattalarning 
“Muncha miningga qarading, bor ishingni qil” deb koyiganini qayd 
etganmiz (Koson). 
Min so‘zi asosida yangi so‘z yasalishi ham bor: minchi – ayb 
topuvchi(Samarqand regioni). 
DLTda mun – kasallik, kamchilik deb izohlangan. Ammo 
negadir bunga mos tushmagan misol keltirilgan: mun kishi – toza 
yurak odam. Shu o‘rinda Solih Mutalibovning qaydi bor: “Bu so‘zning 
o‘zi kasallik, kamchilik deb izohlangani holda, misolda shu so‘z toza 
yurak deb tarjima qilingan. Bundagi qarama-qarshilikka qaramay, 
biz o‘zicha berdik” [Mahmud Koshg‘ariy 1963, 154]. 
Mahmud Koshg‘ariy mun so‘zi lug‘at maqolasi uchun yana 
misol keltiradi: “Maqolda shunday kelgan: jалïңуқ оғлï мунсуз