Bir xil Aga va har xil Z ga ega bo’lgan atomlar izobarlar deyiladi
Izotoplar bir xil kimyoviy xossalarga va bir-biriga yaqin fizik xossalarga ega bo’ladilar, chunki ularning elektron qobiqlari bir xil strukturaga ega
Yadroning radiusini quyidagi formulaga asosan aniqlash mumkin :
R=R0A1/3
bu yerda R0≈1,5·10-15 m.
Yadro massasini o’lchashlar shuni ko’rsatdiki, yadroning massasi nuklonlar massasining yigindisidan kichik ekan. Bu farq massalar defekti m deb ataladi
Yadro massasi. Massa moddiy ob'еktning eng muhim xususiyatlaridan biri bo’lib, jismning inеrtsiya, gravitatsiya va enеrgiya o’lchamlari bo’lib xizmat qiladi. Yadro massasi atom massasi birligida o’lchanadi. Ma'lumki, atom nеytral holatda bo’ladi. Bir massa atom birligi- 12С massasining 1/12 qismi olingan.
YADRONING BOG’LANISH ENERGIYASI
Yadroning bog’lanish energiyasiga yadroni alohida protonlarva yadrolarga to’liq parchalash uchun ketgan energiyaga aytiladi. Bog’lanish energiyasi yadroning mustahkamligini xarakterlaydigan kattalik.
En = Ebog’ (Z,A) – Ebog’(Z , A – 1)
Ep = Ebog’ (Z,A) – Ebog’(Z – 1 , A – 1)
Ebog’ (Z,A) – Ebog’(Z – 2 , A – 4) – Ebog’()
Nisbiylik nazariyasi bo’yicha ixtiyoriy fizik tizimning massasi M va to’la energiyasi quyidagi munosabat bilan bog’liq :
Erel = Mc2
Ifodaga asosan yadroning bog’lanish energiyasini uning MZ,A massasi va proton va neytronlarning massasi bilan ifodalash mumkin
Ebog’(Z,A) = (ZMp + NMn – MZ,A)c2
YADRONING BOG’LANISH ENERGIYASI
Yadroning bog’lanish energiyasiga yadroni alohida protonlarva yadrolarga to’liq parchalash uchun ketgan energiyaga aytiladi. Bog’lanish energiyasi yadroning mustahkamligini xarakterlaydigan kattalik.
Do'stlaringiz bilan baham: |
