Атом ядросининг тузилиши ва хоссалари

Гамма - парчаланиш

Ядроларнинг α- ва β – радиоактивларига нисбатан γ – радиоактивлик ядронинг ички тузилиши ўзгаришига боғлиқ бўлмайди ва заряд ёки масса сонлари ўзгариши содир бўлмайди.

α- ва β – парчаланишларда хосил бўлган янги ядро қандайдир қўзғатилган ҳолатда бўлиб, ортиқча энергияга эга бўлади.

Ядронинг қўзғатилган ҳолатдан асосийга ўтиши, энергиялари бир неча Мэв бўлган битта ёки бир нечта γ-квантларни чиқариш билан содир бўлади.

Радиоактив парчаланиш қонуни

Берилган t вақт моментигача парчаланмаган ядролар миқдорининг камайиш қонуни N(t) статистик характерга эга..

λ – Δt = 1 с вақт орасида ядроларнинг парчаланиш эҳтимоллигини характерловчи радиоактив парчаланиш доимийси.

τ = 1 / λ вақт оралигида парчаланмаган ядролар миқдори e ≈ 2,7 марта камаяди.

τ катталик радиоактив модданинг ўртача яшаш вақти деб аталади.

- радиоактив модданинг жадаллиги – бирлик вақтда радиоактив моддада содир бўладиган парчаланиш сони.

Радиоактив парчаланиш қонунини амалиётда қўллаш учун, уни 2 рақами асосида қулай кўринишда ёзиш мумкин:

Ярим парчаланиш даври

- радиоактив ядролар бошланғич миқдорининг ярмини парчаланиши учун сарф бўлган вақт.

T ва τ катталиклар қуйидагича боғланишга эга.

Ярим парчаланиш даври – радиоактив парчаланиш тезлигини характерловчи асосий катталикдир.

Радиоактив парчаланиш қонуни

Айрим элементларнинг ярим парчаланиш даврлари

Изотоп	Парчал. тури	Ярим парчал. даври	Изотоп	Парчал.тури	Ярим парчал. даври
Актиний	α	10сут	Радон	α	3,8сут
йод		8сут	Стронций		28 йил
Иридий		75сут	Торий		7 * 103 йил
Магний		10сут	Уран		4,5 *109 йил
21988Радий	α	10-3с	Фосфор		14,3 сут
22688Радий		1,62 -103 йил	Натрий		2,6 йил