Аудит ва сифат назоратининг халқаро стандартлари: I қисм

Кўриб чиқишларни режалаштириш
12
 
73. Аудиторнинг аудитни режалаштиришдаги эътибори асосан 
қуйидагиларга қаратилган бўлади: 

бухгалтерия ва очиб бериш талабларини тушуниш; 

тадбиркорлик субъекти дучор бўлган молиявий 
инструментларини, уларнинг мақсади ва рискларини 
тушуниш; 

ихтисослашган кўникмалар ва билим аудитда зарурлигини 
аниқлаш; 

тадбиркорлик субъектининг молиявий инструмент 
битимлари ҳолатида ички назорат тизимини ва аудит 
доирасида бўладиган ахборот тизимларини тушуниш ва 
баҳолаш;

ички аудит хизматининг хусусиятини, ўрнини ва 
фаолиятларини тушуниш; 

молиявий инструментларни баҳолаш бўйича раҳбариятнинг 
жараёнини, жумладан раҳбарият экспертдан ёки хизмат 
ташкилотидан фойдаланганини тушуниш; ва 

муҳим бузиб кўрсатиш рискини баҳолаш ва унга муносабат 
билдириш. 
Бухгалтерия ҳисоби ва очиб бериш талабларини тушуниш 
74. АХС 540 аудитордан ҳисоблаб чиқилган баҳоларга нисбатан ўринли 
бўлган молиявий ҳисоботни тақдим этиш асосининг талаблари, 
жумладан тегишли очиб беришлар ва ҳар қандай меъёрий талаблар 
бўйича тушунчага эга бўлишни талаб этади.
13
Молиявий 
инструментларга молиявий ҳисоботни тақдим этиш учун 
қўлланиладиган асосининг талабларининг ўзи мураккаб бўлиши ва 
кенг қамровли очиб беришларни талаб этиши мумкин. Мазкур 
12
АХС 300, Молиявий ҳисоботларнинг аудитини режалаштириш, молиявий 
ҳисоботларнинг аудитин режалаштириш бўйича аудиторнинг жавобгарлигини қамраб 
олади. 
13
АХС 540, 8(a)-банд 
МОЛИЯВИЙ ИНСТРУМЕНТЛАРНИ АУДИТДАН ЎТКАЗИШДА МАХСУС ЖИҲАТЛАР 
ХААИ 1000
Профессионал скептицизм
11
 
71. Профессионал скептицизм аудиторлик далилининг танқидий 
баҳоланиши учун зарур бўлади ва аудиторга раҳбарият 
нохолислигининг эҳтимолий ишораларига нисбатан эҳтиёткор 
бўлишига кўмак беради. Бу зид аудиторлик далилини ва 
ҳужжатларнинг ишончлилигини, сўровларга муносабатларни ва 
раҳбариятдан олинган бошқа маълумотларни ва бошқарув 
юклатилган шахсларни сўроқ қилишни ўз ичига олади. У хато ёки 
фирибгарлик туфайли эҳтимолий бузиб кўрсатишни акс эттириши 
мумкин бўлган шароитларга нисбатан эҳтиёткор бўлишни ва 
ҳолатлардан келиб чиққан ҳолда олинган аудиторлик далилининг 
етарлилигини ва ўринлилигини кўриб чиқишни ҳам ўз ичига олади.
72. Профессионал скептицизмнинг қўланилиши барча ҳолатларда талаб 
этилади ва профессионал скептицизмга муҳтожлик молиявий 
инструментларнинг мураккаблиги билан, масалан қуйидагиларга 
нисбатан ошиб боради: 

етарлича тегишли аудиторлик далили олинганлигини 
баҳолаш, қайсики моделлардан фойдаланилганда ёки 
бозорлар нофаол бўлганини аниқлашда муайян тарзда 
талабчан бўлиши мумкин; 

тадбиркорлик субъектининг тегишли молиявий ҳисоботни 
такдим этиш асосини қўллашда, раҳбариятнинг 
мулоҳазасини ва раҳбарият нохолислигининг потенциалини, 
хусусан раҳбариятнинг баҳолаш усуллари бўйича танловини, 
баҳолаш усулларида тахминлардан фойдаланишни ҳамда 
аудиторнинг 
мулоҳазалари 
билан 
раҳбариятнинг 
мулоҳазалари фарқ қиладиган ҳолатларни инобатга олишни 
баҳолаш; 

олинган аудиторлик далилига асосланган ҳолда хулосаларни 
чиқариш, масалан раҳбариятнинг экспертлари томонидан 
тайёрланган баҳолашларнинг ўринлилигини баҳолаш ҳамда 
молиявий ҳисоботлардаги очиб беришлар ҳаққоний тақдим 
этишга эришишини баҳолаш. 
11
АХС 200, 15-банд 

---

АУ
ДИТ
1317
МОЛИЯВИЙ ИНСТРУМЕНТЛАРНИ АУДИТДАН ЎТКАЗИШДА МАХСУС ЖИҲАТЛАР 
ХААИ 1000