Avtomatlashtirsh va boshqaruv

Afzalliklari: ishonchli, oddiy va arzon. 
Kamchiliklari: asbob o‗lchamlari katta, harorat bir nuqtada emas, balki 
hajmda o‗lchanadi, issiklik inersiyasi katta. 
Suyuqlikli shisha termometrlarning ishlash prinsipi suyuqliklarni issiqdan 
kengayishiga asoslangan. Harorat o‗zgarganda termometrik suyuqlikning xajmi 
o‗zgaradi va bu haroratning qiymati hisoblanadigan kapillyardagi suyuqlik sathini 
o‗zgarishi bilan namoyon bo‗ladi. Suyuqlikli termometrlar turli rusumli 
shishalardan tayyorlanadi va turli termometrli suyuqliklar yoki simob bilan 
to‗ldiriladi. Simobning boshqa suyuqliklarga ko‗ra afzalligi shundaki, uni 
kimyoviy toza olish oson va u shishani ho‗llamaydi. 
1-rasm. Tajribaviy simob termometrlar 
Bilaman 
Bilishni xoxlayman
Bilib oldim
1 
2 
3 
 
 
 
Nazorat uchun savollar 
1 Elektr-kimyoviy gaz analizatorlari deb nimalarga aytiladi?
2.Konduktometrik gaz analizatorlari ishlashi nimaga asoslangan? 
3. Kulonometrik gaz analizatorlari ishlashi nimaga asoslangan? 
4. Polyarografik gaz analizatorlari ishlashi nimaga asoslangan? 
5. Termoelektrik termometrlarga ta'rif bering.
6. Termoelektrik termometrlarning turlari haqida ma'lumot bering. 
7. Termoelektrik termometrlarning ishlash prinsipini tushuntirib bering. 
8. Uzaytiruvchi elektrod simlar nima uchun qo‗llaniladi? 
9. Termoelektrik termometrlaning asosiy samaradorligi nimada deb 
o‗ylaysiz

---

Tajriba ishi №4 
 
Mavzu: Elektr kattaliklarni o„lchash potensiometrik usuli (2 soat). 
 
Ishdan maqsad: Potensiometrlarning ishlash prinsipini o’rganish.
Potensiometrlar 
Asboblarga o‗lchash aniqligi nuqtai nazaridan qo‗yiladigan talablar 
oshganligi sababli hozir haroratni termojuft bilan o‗lchashda millivoltmetrlardan 
foydalanishdagi kamchiliklardan holi bo‗lgan kompensatsion yoki potensiometrik 
usul tobora keng qo‗llanilmoqda. 
Potensiometrik o‗lchash usuli millivoltmetr yordamida olib boriladigan 
o‗lchashdan ancha afzaldir: potensiometrning ko‗rsatishi tashqi zanjir 
qarshiliklarining o‗zgarishiga, asbob haroratiga bog‗liq emas. Potensiometrda 
termojuft erkin uchlari haroratining o‗zgarishiga avtomatik ravishda tuzatish 
kiritiladi, shuning uchun, o‗lchash aniqligi yuqori bo‗ladi. Potensiometrik