Твёрдость материала - материалнинг қаттиқлиги - материални синаш ва фойдаланилишида белгиланган шароитларда жузъий боғланишлар таъсиридаги пластик деформация ва мўртли бузилишларга қаршилик кўрсатиш хусусияти. Материалнинг қаттиқлигини тахминий баҳолаш учун Ф. Мооснинг нисбий минерологик шкаласидан фойдаланилади (қар.: «Моос шкаласи»). Қаттиқликни миқдорий аниқлаш учун митти қаттиқлик ўлчагич асбоблардан фойдаланилади (мас., ПМТ-3).
Текучесть - оқувчанлик - мустаҳкамликни оширишгача бўлган муайян даражада таранглик чегараси доирасидаги кучланиш шароитида материал пластик деформациясининг вақт ўтиши билан ортиб бориши.
Температура абсолютная (Т) - мутлақ ҳарорат – термодинамик шкала бўйича мутлақ нолдан бошлаб ҳисобланадиган ҳарорат. Кельвин (К)да ифодаланади. Т=t+273,15, бу ерда t- Цельсий (0С) даражаларида ўлчанган ҳарорат.
Температура воспламенения - алангаланиш ҳарорати - материалнинг энг паст ҳароратда аланга олиш ҳарорати тушунилади.
Температура вспышки - учқунланиш ҳарорати - органик боғловчиларни қиздирганда чиққан газларнинг ҳаво билан аралашмасига олов яқинлаштирилганда учқун олиши тушунилади, бунда органик боғловчиларнинг қиздирилган ҳарорати ўлчанади.
Температура размягчения - юмшаш ҳарорати - ҳалқа ва шар лаборатория асбобига жойлаштирилган битумнинг ҳарорати таъсирида юмшаши натижасида стандарт шарнинг ҳалқа орасидан ўтишдаги температураси тушунилади.
Температура хрупкости (или затвердевания) - мўртлик (ёки қаттиқланиш) ҳарорати - юпқа қатламли органик боғловчилар пластик хусусиятини йўқотадиган ва мўрт жисм хусусиятига эга бўладиган ҳарорат.
Температуропроводность - ҳарорат ўтказувчанлик - турғун бўлмаган иссиқлик жараёнлари шароитида материалнинг ҳарорати ўзгариши тезлигини тавсифлайдиган физик параметр. Миқдор
жиҳатдан иссиқлик ўтказувчанликнинг материал нисбий иссиқлик сиғимини унинг зичлигига ўтказишга бўлган нисбати билан тенг.
Do'stlaringiz bilan baham: |