Автомобилларда юк ва пассажирлар таши асослари

2 .1 . Автомобиль йўллари таснифи
Умум ф ой д алан и лади ган автом об и ль йўллари м ам лак ати - 
м и зд аги в и л о ятлар , ш аҳ ар , тум ан м а р к а зл а р и , т е м и р йўл б с- 
катлари, аэропортлар, Амударе сув пристанлари ва б ош қ а ж ой - 
л ар н и ўзаро б ирлаш тирад и. Ў збеки стон Р еспуб ликаси да бун­
дай йўллар<<Ўзавтойўл>> давлат кон цсрни тасарруф идадир. Умум 
ф о й д ал ан и ш авто м о б и л ь йўллари д ан т а ш қ а р и ҳар хил б о ш қ - 
арм аларга тегиш ли йўллар ҳам мавжуд бўлиб, улар сан о ат кор- 
х о н алари , қу р и л и ш , қ и ш л о қ (с у в ) хўж алиги ва б о ш қ а к о р х о ­
н алар ичидаги об ъектлари и б и р л аш т и р и ш учун хизм ат қи ла- 
ди. И ўлларн и тавси(|)лаш учун д ав л ат ва т ех н и к а т а сн и ф л ар и
мавж уддир. А втом обиль йўллари д авл ат т а сн и ф и га кўра қуй - 
идагиларга бўлинади:
а) у м у м д а в л а т а ҳ а м и я т и д а г и й ў л л ар . У л ар қ ў ш н и д а в -
л а т л а р м а р к а з л а р и , р е с п у б л и к а м и з д а г и в и л о я т л а р м а р ­
к а зл а р и , й и р и к с а н о а т ва м а д а н и я т м а р к а з л а р и н и ў зар о
б и р л а ш т и р а д и . Б у н д а й й ў л л а р қ а т о р и г а й и р и к к у р о р т - 
л а р г а эл т у в ч и й ў л л ар ҳ ам к и р а д и ;
б ) в и л о я т а ҳ а м и я т и д а г и й ўллар. Б у н д ай й ў л л а р т у м ан
м а р к а з л а р и н и ў за р о ва у л а р н и в и л о я т м а р к а з л а р и ёк и
у м у м д а в л а т а ҳ а м и я т д а ги м а г и с т р а л л а р , й и р и к т е м и р йўл 
б е к а т л а р и , а э р о п о р т л а р , су в п р и с т а н л а р и б и л а н ў з а р о
б и р л а ш т и р и ш учун х и з м а т қ и л ад и ;
в) м аҳ ал л и й а ҳ а м и я т д а г и й ў л л ар . Б у н д ай й ў л л ар т а р - 
к и б и га т у м а н а ҳ а м и я т и д а г и ва хўж аш иклар и ч и д а ги б ар ч а 
й ўллар к и р а д и .
Т е х н и к т а с н и ф г а б и н о а н а в т о м о б и л ь й ў л л а р и б е ш т а
т е х н и к к а т е г о р и я г а б ў л и н а д и . Ҳ а р қ а й с и к а т е г о р и я д а г и
й ў л л а р қ у р и л и ш и д а у л а р д а н с у т к а д а в о м и д а ў т и ш и м к о ­
н и я т и га э га б ў лган а в т о м о б и л л а р с о н и , а в т о м о б и л л а р н и н г
б у н д а й й ў л л а р д а ги ҳ и с о б и й т е з л и к л а р и (1 2 0 -1 4 0 к м /с о а т ) 
эъ т и б о р г а о л и н а д и . У ш б у к а т е г о р и я л а р г а б и н о а н йўл қ о п - 
л а м а л а р и т а к о м и л л а ш т и р и л г а н к а п и т а л , е н г и л л а ш т и р и л - 
ган ва ў т к и н ч и б ў л и ш л а р и м у м к и н . Ю қ о р и д а к ў р с а т и л - 
га н л а р г а кўра к ў п г и н а а в т о м о б и л ь т р а н с п о р т и в о с и т а с и - 
д а н у н у м л и ф о й д а л а н и ш , б и н о б а р и н , а в т о м о б и л ь т р а н с ­
п о р т и в о с и т а с и ва й ў л л а р д а н с а м а р а л и ф о й д а л а н и ш , кўп 
ж и ҳ а т д а н ю қ о р и д а қ а й д э т и л г а н к ў р с а т к и ч л а р г а б о ғ л и қ -
д и р .
2 !

---

А сосий йўл ю зал а р и н и н г э н г к и ч и к ҳ и соб и й кўри н ув м а­
соф аси йўл к ат его р и ял ар и га б и н о а н 250 м етрдан 75 м етргача 
белгиланилади; бундай м асоф а йўллариинг огир кесимли (яъни 
пасту б а л а н д ) ж о й л ар и д а 175 м етрдан 50 м етргача, тогли ер - 
л а р н и н г м уракк аб қ и см л ар и д а э с а 100 м етрдан 40 м етргача 
б ўлиш и зарур. Қ арам а-қарш и йўналиш даги автомобилларнинг 
к ўри н и ш м асоф алари II-IV категорияли й ўлларни нг мураккаб 
к еси м л и ж о й л ар и д а 350 м етрд ан 150 м етргача, тогли ер л ар - 
1
тинг м уракк аб бўлакларида эса 150 метрдан 80 метргача бўли- 
ш и таъ м и н л ан и ш и зарур.