AXBOROT KOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARI VA ALOQA HARBIY INSTITUTINING AVTOMATLASHTIRILGAN ELEKTRON KUTUBXONA TIZIMINI ISHLAB CHIQISH
MUNDARIJA
KIRISH
Zamonaviy texnologiyalardan foydalangan holda kutubxonalar faoliyatini kooperatsiyalash g‘oyasi jahon kutubxonachilik ishida o‘z o‘rnini topgan. Bu g‘oyaning amalga oshirilishida asosan ikki yo‘nalish ko‘zga tashlanmoqda. Ularni shartli ravishda: korporativ kataloglashtirish tizimlari va korporativ kutubxona tizimlari hamda tarmoqlariga ajratish mumkin. Kutubxonalarni korporatsiyalarga birlashuvi yuqoridagi birinchi va ikkinchi holda ham ularga mos ko‘rinishdagi taqsimlangan avtomatlashtirilgan kutubxona-axborot tizimlari yaratish bilan bog‘liq.
Jahon kutubxonachilik ishi tajribasidan bu yo‘nalishdagi yorqin misol sifatida OCLC (Online Computer Library Center) korporatsiyasi faoliyatini ko‘rsatish mumkin. Mazkur korporatsiya xizmatidan AQShdagi va boshqa 82 mamlakatlardagi 41 ming kutubxona foydalanadi. OCLC korporatsiya markazi va tizim qatnashchilarining bir qismi bo‘lgan yetakchi kutubxonalar (taxminan 8,2 mingdan ortiq) umumiy lug‘at vositalari va hujjatlarni tasvirlashning yagona qoidalari hamda formati asosida adabiyotlarni kataloglashtiradilar, seriyali nashrlarni yig‘ma ro‘yxatlarini tuzadilar. OCLC tizimni birlashgan resurslariga guruhli va individual onlaynli kirishni ta’minlaydi. Korporatsiyaning samarali ishi natijasida AQSH va Yevropaning ko‘pchilik kutubxonalari (turli baholashlarga ko‘ra 30% dan 80% gacha) o‘z kutubxonalari fondlarini to‘liq kataloglashtirish ishlaridan voz kechganlar. Chunki bu kutubxonalar kerakli elektron bibliografik yozuvlarni OCLC tizimidan foydalanib yarata olish imkoniyatidan foydalanishgan. Korporativ kataloglashtirish bo‘yicha bir qator chet el tizimlari muvaffaqiyat bilan faoliyat ko‘rsatishmoqda, masalan, RLIN, WLN, PICA va boshqalar.
I BOB. AVTOMATLASHTIRILGAN AXBOROT-KUTUBXONA TIZIMLARINI YARATISH USULLARI VA NAZARIY ASOSLARINING RETROSPEKTIV TAHLILI
Do'stlaringiz bilan baham: |
