Axborot tеxnologiyalari kafеdrasi kurs ishi «dasturlash tillari» fanidan kurs ishi mavzu: C++ dasturlash tilida for, while va do while operatoriga doir dastur tuzish

n =input('n=')

Bu masalani Python dasturlash tilidagi ko‘rinishiga e’tibor bersak oxirida print(k-1) operatori yozilgan, buni mohiyati shart chin qiymatida bitta qadam ortiq bajariladi, shuning uchun k-1 holat bo‘yicha chiqariladi. Bu jarayonni n= 7 qiymat berib, qo‘lda test qilib ko‘rsangiz tushunish oson bo‘ladi.

While operatori tarkibidagi shart ba’zi hollarda o‘zgarmas qiymat ko‘rinishda ham beriladi, bunda shart 0 bilan solishtiriladi, agar qiymat ortib borsa, dastur cheksiz takrorlanish mumkin, bunday holatlarda o‘zgarmas qiymatni kamaytirish kerak.




Yuqoridagi dastur tarkibidagi shart n faqat 0 bilan solishtiriladi 0 dan farqli bo‘lsa, takrorlanish bajarilaveradi, demak takrorlanish -10 dan boshlab toki 0 gacha bajariladi. Bunday holatlarda takrorlanish cheksiz bo‘lib qolish ham mumkin, shart 0 bilan solishtirishni e’tiborga olgan holda, shart yozilish kerak. Takrorlanish cheksiz bo‘lgan holatini quyidagi dastur orqali tekshiramiz.
Bunda while tarkibidagi takrorlanish parametri musbat sondan boshlanib, plus qadam bilan bajarilmoqda, natijada takrorlanish cheksiz 80 bo‘ladi. Shartli takrorlanuvchi jarayonlarni barcha turlarini, python dasturlash tilida while operatori orqali to‘liq amalga oshirish mumkin.
do - while operatorida takrorlanishning tanasi kamida bir marta takrorlanadi. Shu bir marta hisoblash ham yechilayotgan masalani mohiyatini buzib yuborishi mumkin. Bunday hollarda while takrorlanish operatoridan foydalangan maqsadga muvofiq.
while operatorining umumiy ko'rinishi:
while ( shart ) {
takrorlanish_tanasi;
}
takrorlanish_tanasi ixtiyoriy operator yoki operatorlar majmuidan iborat bo'lishi mumkin.
while takrorlanish operatorning ishlash tartibi:
Agar (shart) rost ( true ) qiymatga ega bo`lsa, takrorlanish_tanasi bajariladi. Agar (shart) yolg`on (false) qiymatga teng bo`lsa takrorlanish tugatiladi.
Agar ( shart ) true qiymatga ega bo`lmasa takrorlanish tanasi biror marta ham bajarilmaydi.
while takrorlanish operatoridan, qachon (shart) false (yolg'on) qiymat qabul qilsa chiqiladi.
Ya'ni boshqarilish while operatoridan keyingi operatorga uzatiladi. Agar (shart) false qiymat qabul qilmasa, while takrorlanish operatoridan chiqib ketilmaydi va bu jarayon takrorlanishlanib qolish deyiladi.
Dasturlash san'ati. do - while va while takrorlanish operatorlarida takrorlanish tanasi sifatida faqat bitta operator ishlatiladiga bo'lsa, bu operatorni blok orasiga { } olmasdan ham yozish mumkin. Lekin professional dasturchilar har qanay xolda takrorlanish tanasini blokka { } olib yozishni tavsiya qilishadi. Bu esa sodir bo'lishi mumkin bo'lgan mantiqiy xatoliklarni oldini oladi.
Misol 1: 1 dan 10 gacha bo'lgan sonlarni chiqaruvchi dastur tuzilsin.
#include
int main()
{
int i = 1;
while ( i <= 10 )
{
cout << i << endl;
i++;
}
system ("pause");
return 0;
}
Misol 2: 1+1/2+1/3+…+1/50 yig`indini hisoblovchi dastur tuzilsin.
#include
int main()
{
float i = 1; // sanagich
float s = 0; // yig'indi
while ( i <= 50 ) {
s += 1 / i;
i++;
}
cout << s << endl;
system ("pause");
return 0;
}
Misol 3: Kompyuter o'ylagan sonni topish dasturi
#include
#include
int main()
{
int x, y = 0, u = 0;
srand(time(NULL));
x = rand() % 1000 + 1;
cout << "Kompyuter o'ylagan sonni toping" << endl;
while (x != y)
{
cin >> y;
u++;
if (x > y) cout << "Kompyuter o'ylagan son katta" << endl;
else if (x < y) cout << "Kompyuter o'ylagan son kichik" << endl;
}
cout << "Qoyil topdingiz!!!" << endl;
cout << "Urinishlar soni=" << u << endl;
system ("pause");
return 0;
}