Axborot xavfsizligi ta’lim y о‘nalishi talabalari uchun individual loyihani bajarish va rasmiylashtirish b

2.3. Gibrid shifrlash algoritmlari asosida ma’lumotlarni himoyalash dasturi 
Hash funksiyasi (ing. hash funksiyasi - "idishga 
о‘girib", "meshanin"), yoki 
ivish funksiyasi-funksiya, muayyan algoritm tomonidan amalga oshiriladi 
belgilangan uzunligi (chiqish) bit mag‘lubiyatga tasodifiy uzunligi kirish 
ma’lumotlar qator konvertatsiya amalga oshiradi. Hesh funksiyasi tomonidan ishlab 
chiqarilgan konvertatsiya hashing deb ataladi. Dastlabki ma’lumotlarga kirish 
qatori, "kalit" yoki "xabar"deyiladi. Konvertatsiya natijasi (chiqish ma’lumotlari) 
"Hesh ", "Hesh kodi", "Hesh miqdori", "xabarning xulosasi"deb ataladi. 
Hash vazifalari quyidagi hollarda ishlatiladi: 
assotsiativ massivlarni qurishda; 
bir qator ma’lumotlar Papkalarida dublikatlarni qidirishda; 
ma’lumotlar Papkalari uchun noyob identifikatorlarni yaratishda; 
ma’lumotlarni saqlash va / yoki uzatish paytida yuzaga keladigan xatolar 
(tasodifiy yoki qasddan qilingan) keyinchalik aniqlash uchun ma’lumotlar (signal) 
dan nazorat summalarini hisoblashda; 
himoya tizimlarida parollarni Hesh kodi sifatida saqlashda (parolni Hesh
kodi bilan tiklash uchun ishlatiladigan Hesh funksiyasiga teskari 
bо‘lgan funksiya 
talab qilinadi); 
elektron imzo ishlab chiqishda (amalda xabarning 
о‘zi emas, balki uning 
"Hesh -tasvir" tez-tez imzolanadi»); 
va boshq. Uning sxemasi 2.7- rasmda keltirilgan. 
2.7- rasm. Fayl nomini berkitish usuli 

---

45
SALSA shifrlash uchun kaltlar quyidagicha belgialnadi. Uning 
kо‘rinishi 2.8- 
rasmda berilgan. 
2.8- rasm. Fayl nomi asosida kaltni 
kо‘rsatish 
Ushbu dastur android uchun yaratilgan. Android ("android") — smartfonlar, 
planshetlar, elektron kitoblar, raqamli pleyerlar, 
qо‘l soatlari, fitness bilakuzuklar, 
о‘yin konsollari, noutbuklar, netbuklar, smartbuklar, Google Glass kо‘zoynaklari, 
televizorlar va boshqa qurilmalar uchun operatsion tizim (2015-yilda avtomobil 
kо‘ngilochar tizimlari va maishiy robotlar uchun qо‘llab-quvvatlandi). 
Linux yadrosi va Google-ning Java virtual mashinasini 
о‘zlashtirishga 
asoslangan. Dastlab Android, Inc.tomonidan ishlab chiqilgan., keyin Google sotib 
oldi. Keyinchalik, Google hozirda platformani 
qо‘llab-quvvatlash va yanada 
rivojlantirish bilan shug‘ullanadigan Open Handset Alliance (OHA) alyansini 
yaratishga kirishdi. Android sizga Google tomonidan ishlab chiqilgan kutubxonalar 
orqali qurilmani boshqaradigan Java ilovalarini yaratishga imkon beradi. Android 
Native Development Kit Si va boshqa tillarda yozilgan ilovalar kutubxonalari va 
tarkibiy qismlarini portlatish imkonini beradi. 
Dastur ikki qisimdan tashkil topgan (2.9- rasm). 

---

46
a. Asosiy qism 
b. Papka yaratish 
2.9- rasm. Dastur 
kо‘rinishi 
2. Papkani (ma’lumot kiritish uchun serverdan ajratilgan papka) yaratish. 
3. Papkadan foydalanish.