ÊBÊ: 84(5O‘)6 t 98 To‘xtaboyev, Õudoyberdi
Download 1.64 Mb. Pdf ko'rish
|
@KUTUBXONA UZ 1 Qiz bolaga tosh otmang
|
VIII bob
Hamqishloq yigitchalarning begona yurtda qiz talashib birining boshi yorilib, boshqasining qo‘li chiqqani, bularni yarashtirish uchun pahlavon Nurlan og‘a bilan Gulsun onaning mehmonxonaga tinmay qa- tnayotgani, jon o‘g‘lim, taqdirlaringga shular yozilgan ekan, nachora, bo‘lari bo‘ldi, bir-birlaringni kechira qo ling lar, deganlari, kaltakni ko‘proq yeb, boshi yo- rilgan bo‘lsa ham Rasuljon uzr ustiga uzr aytib, ham- qishlog‘ining yonidan ketmayotgani, Oysuluv ikkovlari 190 qaysidir ovuldan tabib topib kelib, Yo‘ldosh xonning chiqqan qo‘lini o‘rniga tushirishga yordamlashgan- lari... Yana qanchadan-qancha to‘g‘ri, noto‘g‘ri gaplar bozorqo‘m amakining qo‘lidagi telefoncha qutisidan uchib chiqib, tagobliklarning vahimasiga vahima qo‘shayotgan edi. Tagobda so‘nay-so‘nay deb turgan mish-mishlar, rost yoki yolg‘on gaplar yana qanot bog‘lab ucha boshladi. Ànjirchi yigit-qizlar esa butunlay dovdirab qoldilar. Àxir hammalarining to‘yi bir kunda o‘tishi kerak edi-ku! Hammalari Yo‘ldoshxon bilan Zulx- umor bir-birlarini qattiq sevishadi, xudo xohlasa, hammamizning to‘yimiz bir kunda o‘tadi, deb sevinib yurishgan edi-ku, shunga tayyorgarlik ko‘rayotgan edilar-ku! Maslahat ustiga maslahat bo‘lyapti. Yigit- lar Yo‘ldoshxonni kechirish kerak, bir sho‘xlik qilsa qipti-da, deyishadi, qizlar so‘zida turmagan yigitning sochini bittalab yulish kerak, deyishadi. Ko‘pincha qizlar nomidan gapirishni yaxshi ko‘radigan shaddod Farida bo‘lsa «bilib qo‘y, ey, Yo‘ldosh, Zulxumor aqlli qiz, go‘zal qiz, tengini topib ketadi, sen esa sharman- da bo‘lding, bir umrga sharmanda bo‘lding», degan gaplarni telefon orqali Yo‘ldoshga jo‘natgisi keladi. Nihoyat, Yo‘ldoshxon tuzalib kelganining o‘n uchin- chisida ko‘chaga chiqib, to‘satdan anjirzor tomonga qarab jadal yurib ketdi. Mashina haydamadi, piyoda ketdi. Odatda, biror qarorga kelganida, qarori qat’iy bo‘lganida ana shunday piyoda yurishni xush ko‘rardi. Nazarida aytadigan gapi esidan chiqib qolayotgandek juda jadal yurdi. Jadal borib, bog‘dagilar bilan ham durustroq so‘rashmay, Zulxumorning qayer daligini so‘radi. Õayriyat, anjirzor etagida, qari o‘rikning kun- dasida o‘tirib, bir narsalarni yozish bilan mashg‘ul ekan. Xuddi yaqin kishisini qabristonga ko‘mib kel- gandek g‘amgin edi qiz. 191 – Zulxumor, seni axtarib keldim, – siniq ohangda so‘z boshladi Yo‘ldoshxon. Zulxumor o‘rnidan turib, Yo‘ldoshxonga naf rat bilan qaradi. Nigohi ham olovli, ham nafratga to‘la bo‘lgani uchun qizning borlig‘ini qaltiratib yuborayotgan edi. – Kelgan bo‘lsang nima qilay? – Sendan uzr so‘ragani keldim. – Mendan nega uzr so‘raysan? – Meni shayton yo‘ldan ozdirdi. – Seni shayton yo‘ldan ozdirganini cho‘ntagingdan Oysuluvning surati chiqqan kuni bilganman. Bir quruq mevani bahona qilib, bir tunukani bahona qilib, o‘sha yurtga yugurayotganingdayoq bilganman. Endi senga gapning rostini, ochig‘ini aytib qo‘ya qolay: baribir sendan ko‘nglimni uzolmasdim. Esizgina, senga sakkiz- inchi sinf daligimdayoq ko‘ngil qo‘ygandim. Boshqa bo- lalarga qaraganda senga ko‘nglim yaqinroq edi, tez-tez ko‘rgim kelaverardi, seni sinfimizdagi hamma qizlardan qizg‘anardim. Sen bo‘lsang, men bilan o‘tirarding-u orqadagi partada o‘tirgan Sharofatga xat yozarding. Birgalashib ashula aytardik, esingdami, lekin sening ikki ko‘zing Nigorada bo‘lardi... Zulxumor ikki qo‘li bilan yuzini berkitib, boshlarini alam bilan silkitib-silkitib yig‘lashga tushdi. Yo‘ldoshx- on uning qo‘llarini ushlamoqchi bo‘lgandi, itarib tash- ladi. So‘ng «yo‘qol, yo‘qol», deb qichqira boshladi. – Seni deb men otamning ra’yiga qarshi bordim, seni deb institutni tashlab keldim, seni deb xohishim bo‘lmasa ham fermangga a’zo bo‘lib kirdim, sening lovullab yongan ko‘zlaring ko‘pincha boshqa qizlarda bo‘lardi, men rashk olovida yonib ketardim. Xudoy- im, bu azoblarni menga nega bergan ekansan, deb yig‘lardim. Qiziq, seni ham sevardim, ham yomon ko‘rardim. Oysuluvga uylansam, yarim boyligi menda bo‘lardi, degan gaplaringni ham orqavarotdan eshit- 192 ganman, xudo xohlasa, prokurorning qizini qo‘ldan chiqarmayman, hali menga ko‘p yordami tegishi kerak, degan gaplaringni ham eshitardim. Baribir seni qattiq sevardim... Yo‘ldoshxon, sen oxirgi kuni umidimni yo‘qqa chiqarding, sovchilikka ketayotganingni bozorqo‘mn- ing xotinidan eshitdim. Yugurib oldingga borib, oxirgi so‘zingni, menga aytadigan so‘zingni ayt, deb yol- vordim, sen yana ko‘zingni olib qochding. Ko‘zingda boshqa qizning surati borligini iztirob chekayotgan qalbim sezib turuvdi, esing dami, qayta-qayta yol- vordim, o‘sha sehrli so‘zingni ayt, deb yig‘ladim ham. Sen bo‘lsang yog‘och savdosi, tunukaning narxi haqida gap ochding. O‘shanda mening xo‘rlanganim, haqorat- langanim... Hey, nomard, Oysuluv kattakon boyning qizi bo‘lsa, men mashhur prokurorning qiziman, bilib qo‘y... Àlloh menga muhabbat dardini berdi, shifosini ham beradi... O‘sha xo‘rlangan kunimdan boshlab qalbimni dard lardan, azoblardan forig‘ qilgin deb Xudoga yolvordim... Mana, hammasini shu daft- arga yozib yuribman, ilgari senga atab she’rlar ham bitardim, suratlar ham chizar dim... Sahifalardagi mana bu gullarning nafis-nafis barglarini senga atab yopishtirardim, tugadi, hammasi tugadi. Endi yo‘qol, tezroq yo‘qol, – deb yer tepindi qiz. Bu alamli so‘zlarni Zulxumor ovoz chiqarib oshkor aytdimi, ko‘nglidan o‘tkazdimi, hamma-hammasi qalbini to‘lqinlantirib ruhidan o‘tayotgandi. Yig‘idan to‘xtab, qo‘llarini yuzidan olib, Yo‘ldoshxonga yana bir alamli qaradi-da, jadal yurib keta boshladi. Keyin birdaniga to‘xtadi. Keskin orqasiga burilib, ortiga qay- tdi-da, qo‘lidagi qalin muqovali daftar bilan Yo‘ldoshx- onning boshiga ura boshladi. So‘ng daftarni dovdirab turgan yigitning yuziga otib: 193 – Yo‘qol, yo‘qol! – degancha anjirzorning narigi to- moniga yugurib keta boshladi. Yo‘ldoshxon, to‘xta, to‘xtagin, deya qizning ortidan yugurmoqchi bo‘ldi. Quvib yetolmasligini ko‘zi anglagach, mayli, jahlidan tushsa, holatimni boshqacharoq tushuntirarman, deb o‘yladi. Daftarni qo‘ltig‘iga qisib, shiypon tomonga yurdi. Zulxumor anjirzorni mustaqil boshqarayotganidan buyon bu yerda ishlash uchun boshqa qizlarni, yig- itchalarni taklif qilgan, qizlar konserva qadoqlashga usta ekan, ishlari yurishib ham ketgan edi. Yo‘ldosh- xon Zulxumorni axtarib u yoq-bu yoqqa ko‘z tashladi. Yo‘q, ko‘rinmaydi, ketib qolganga o‘xshaydi. Yo‘ldoshxon Qobil bobo bilan uchrashib, belgilan- gan to‘y muddatini biroz ortga sursa bo‘ladimi, deb so‘ramoqchi edi. Ko‘ngliga sig‘madi. Holsiz, ruhi siniq holda orqasiga qaytdi. U tengqurlaridan hamisha o‘zini yuqori tutar, buning uchun bor imkoniyatini ishlatar, lekin hech qachon birovning o‘zi ustidan kulishiga yo‘l qo‘ymasdi. IX bob Maqtanishni, maqtanib yashashni istardi u. O‘r- toqlarining quvnab-quvnab, katta to‘yga tayyorgarlik ko‘rayotganlari, uning esa bir yo‘la ikki qizning qay- noq muhabbatidan mahrum bo‘lib turgani alam qildi. Uyiga arang yetib bordi. Yotoqxonasiga o‘tib eshikni ichidan berkitdi-da, o‘zini yumshoq o‘ringa tashladi. Yo‘q, yotolmadi. Qalin daftarni varaqlay boshladi. Qarang, ikkinchi sinfliklarida birgalashib suratga tushgan ekanlar. Daftar ana shu surat bilan boshla- nibdi. Surat ostiga |
