B. Abidov, О. G‘. Azimov, U. А. Ziyamuhamedova neft-gaz sintezi asoslari

Butil atsetat efir.

Reaktivlar:

1. Muzsimon sirka kislota - 10 ml.

   
   

2. Normal butil spirt - 22 ml.

   
   

3. Sulfat kislota (konts) - 5 ml.

   
   

Butil atsetat efirning olinish metodikasi izamid atsetat efirning olinish metodikasidan farq qilmaydi (5-rasm). Butil atsetatning qaynash temperaturasi 124-125°C ga yaqin.

C₄H₉OH + CH₃- C

O

H2SO4

OH

/^O

CH₃ - C + H₂SO₄

^ OC4H9

Bu reaksiya quyidagi bosqichlar bilan boradi:

C₄H₃OH + HOSO₃H C₄H₉OC₃H + CH₃ - C

^ O

OH

C4H9OSO3H+H2O

^ O

— CH₃ - C + H₂SO₄

OC4H

9

151

Yonaki reaksiya:

C₄H₉OSÖ3H + c₄h₉oh

C₄H₉OC₄H9 + H₂SO

4

1. 
   
   Etil benzoat efir
   

1. Benzoat (benzoy) kislota - 10 g.

   
   

2. Etan spirt (absolut) - 26 g.

   
   

3. Sulfat kislota (konts.) - 1 ml.

   
   

C₆H₅C+ HOCH₂ CH₃ OH

H2SO4

O


^C6^H5'^C<^H2^O

O O2H

5

Sig‘imi 100 ml bo‘lgan yumaloq tagli kolbaga benzoat (benzoy) kislota sepilib, uning ustiga alohida tayyorlangan spirt bilan sulfat kislota aralashmasi quyiladi. Kolbaga qaytarma sovitgich ulab, aralashma 1,5-2 soat qizdiriladi. So‘ngra sovitilib, unga suv quyib, ikkita suyuq qavat hosil qilinadi, suyuqlik chayqatiladi. Suyuqlik qavatlar tomchilama voronkaga ko‘chirilib, ustki moysimon efir qavatni pastki kislotali qavatdan ajratiladi. So‘ngra efir 3% li soda eritmasi va suv bilan yuvilib, ortib qolgan kislotalar yo‘qotiladi. Bundan keyin efir qavatni suvsiz natriy sulfat bilan quritiladi. Quritilgan etil-benzoat efir kichikroq Byurs kolbaga solinib, oddiy (tekis - gorizontal qo‘yilgan) sovitgich orqali haydalib, uning 206- 210°C da haydalgan fraksiyasi yig‘ib olinadi. Efir unumi 10-12 ni tashkil etadi (bu efir olish uchun qo‘llaniladigan qurilma 5-rasmda keltirilgan).

5.