B. G. Pürliýew, E. G. Rahmanowa, M. B. Meläýewa TÜrkmenistanyň ykdysadyýeti

umumy orta bilim berýän, ýokary we orta bilimli hünärmenleri 
taýýarlaýan okuw mekdepleri (okuw ýylynyň başynda, müň adam)
okuw 
ýyly 
ähli görnüşdäki 
umumy orta bilim 
berýän mekdepler 
Ýokary okuw
mekdepler
orta hünär okuw 
mekdepler
hemmesi
okuwçy-
laryň sany
hemmesi talypla-
ryň sany
hemmesi talypla-
ryň sany
2000/01
1922
1017,1
16
16,6
16
4,3
2005/06
1710
981,9
16
16,1
16
4,1
2006/07
1708
957,9
16
16,5
16
3,8
2007/08
1711
1040,0
17
17,0
18
3,9
2008/09
1718
1006,4
18
20,7
18
4,0
2009/10
1725
969,3
19
22,1
19
4,3
2010/11
1730
931,3
21
23,7
27
6,2
2011/12
1741
900,4
23
25,6
27
8,3
2012/13
1761
873,3
23
27,4
32
11,6
2013/14
1781
961,8
23
29,8
37
14,5
Çeşmeler: (33, s.155); (36, s. 201) (38, s.219); (40, s. 225).
Häzirki wagtda orta hünär berýän mekdepleriniň ulgamyny gi­
ňeltmek we olaryň okuw önümçilik binýadyny pugtalandyrmak 
boýunça uly iş alnyp barylýar. Munuň özi geljekde milli ykdysadyýe­
tiň pudaklarynda ýokary we orta hünär bilimli hünärmenleriň arasyn­
daky amatly gatnaşyklary ýola goýmaga mümkinçilik berer. 
şeýlelik bilen, Türkmenistanyň milli bilim ulgamy ilatyň bilim 
we medeni derejesini ýokarlandyrmaga, terbiýäniň we okatmagyň 
hilini gowulandyrmaga, ilatyň intellektual mümkinçiligini we hünär 
ussatlygyny artdyrmaga, jemgyýetiň ruhy baýlygyny aýap saklamaga 
we ösdürmäge, bilimiň hilini ýokarlandyrmaga we okatmagyň ähli 
derejelerinde dünýä ülňüleriniň derejesine ýetmäge gönükdirildi.
Medeniýet. Türkmenistanda medeni aň-bilim edaralarynyň ulga­
my uly ösüşe eýe boldy. Kitaphanalaryň, muzeýleriň, teatrlaryň, klub 
edaralarynyň köp sanlysy bar. Meselem, 2013-nji ýylda kitaphanala­
ryň 2080 sanysy, 745 klub edarasy, 37 sany muzeý we 11 sany teatr 
bardy, neşir edilýän kitaplaryň we kitapçalaryň sany 6,7 mln nusga, 

---

168
žurnallaryň we şolar ýaly döwürleýin neşirleriň sany 4,9 mln nusga­
dan ybarat boldy (40, s.253-256).
Geljek döwürde medeniýeti mundan beýlägem ösdürmegiň 
möhüm wezipeleri şulardan ybaratdyr:
• ýurtdaky teatrlaryň we beýleki durmuş-medeni edaralaryň mad­
dy-tehniki binýadynyň pugtalandyrylmagy;
• muzeýleriň, kitaphanalaryň, klub edaralarynyň işiniň kämilleş­
dirilmegi;
• halk döredijiliginiň ösdürilmegi.
Bazar gatnaşyklary şertlerinde şu maksatlar üçin medeniýeti we 
sungaty döwlet tarapyndan has köp möçberde maliýeleşdirmek göz 
öňünde tutulýar, şolardan:
• medeni nygmatlaryň we hyzmatlaryň elýeterlilik derejesiniň ýo­
karlandyrylmagy;
• ahlak we estetiki terbiýä ünsi güýçlendirmek;
• döredijilik ukybynyň we zehininiň açylmagy;
• medeni gymmatlyklaryň goralyp saklanmagy we ş.m.
şeýlelikde, döwlet býujetinden we beýleki çeşmelerden maliýe­
leşdirmekde medeni hyzmatlaryň täjirçilik esasyna geçirilmegi müm­
kin bolmadyk we şeýle edilmegi maksadalaýyk däl pudaklar babatda 
artykmaçlyk berilýär. Olara milli kitaphanalar we muzeýler, döwlet 
we halk teatrlary hem-de taryhy gymmatlyklar bilen baglanyşykly 
halkyň baýlygy bolan beýleki edaralar degişlidir.