Bajardi: 691-21 guruh talabasi Ma’rufjonov. M. M

4-rasm. KMDYA tranzistorlar asosidagi 2HAM-EMAS (a) va 2YOKI-EMAS 
(b) mantiq elementlarning sxemasi.
2YOKI-EMAS sxema (4-b rasm) quyidagicha ishlaydi. Sxema kirishlariga U
0
KIR
< U
n
BOʻS
kuchlanish berilsa, qayta ulanuvchi n – kanalli tranzistorlar berk boʻladi, 
chunki ularda kanal induksiyalanmaydi. p– kanalli tranzistorlarda esa kanal 
induksiyalanadi, chunki ularning zatvorlari asosga nisbatan manfiy potensialga ega 
boʻladi. Bu potensial qiymati U
0
KIR
–E
M
≈–E
M
boʻlib, boʻsag‘aviy kuchlanish 
qiymatidan katta boʻladi. Lekin kanallardan berk tranzistor-larning juda kichik 

---

toklari oqib oʻtadi. Shu sababli kanallardagi kuchla-nish pasayishi deyarli nolga 
teng boʻladi va chiqish kuchlanishi U
1
=E
M
boʻlib mantiqiy 1 ga mos keladi.
Agar qayta ulanuvchi tranzistorlardan birining zatvoridagi kirish kuchlanishi 
boʻsag‘aviy kuchlanish qiymatidan katta boʻlsa U
1
KIR
>U
n
BOʻS
, bu 
tranzistorda kanal induksiyalanadi. Unga mos keladigan yuklama tranzistorida esa 
kanal yoʻqoladi, ya’ni tranzistor berkiladi. Sxema chiqishidagi kuchlanish qoldiq 
kuchlanish qiymatiga teng, ya’ni deyarli nol boʻladi. Shu sababli, uni mantiqiy 0 
sath U
0
=0 deb hisoblash mumkin.
Stok-zatvor xarakteristikalar oilasi. Tranzistorning stok xarakteristikalaridan 
tashqari, uning stok-zatvor (uzatish) U
SI
=const boʻlgandagi I
C
=f(U
ZI
) 
xarakteristikalari keng ishlatiladi (5-b rasm).